דער איסור פון שעלטן

ערנסטער · מיטוואך מארטש 12, 2008 7:35 am

אין שו"ע חו"מ ס' כ"ז ווערט אפגע'פסק'נט אז ס'איז אן איסור דאורייתא צו שעלטן א אידן.

דער מקור פון דער הלכה איז אין משנה אין שבועות ל"ה ע"א: המקלל עצמו וחבירו בכולן עובר בלא תעשה .
די גמרא דארט (אין דף ל"ו ע"א) שרייבט: "וחבירו" דכתיב (ויקרא יט) לא תקלל חרש.

אין רמב"ם דאס ווערט געבראכט אין הלכות סנהדרין פרק כו:

ב ולא דיין ונשיא בלבד, אלא כל המקלל אחד מישראל--לוקה, שנאמר "לא תקלל חירש" (ויקרא יט,יד). ולמה נאמר "חירש": שאפילו זה שאינו שומע, ולא נצטער בקללה זו--לוקה על קללתו. וייראה לי שהמקלל את הקטן, לוקה--הרי הוא כחירש. [ב] המקלל את המת, פטור.

ג הואיל ומקלל כל אדם מישראל חייב, למה ייחד לאו לדיין ולאו לנשיא--לחייבו שתיים. נמצאת למד, שהמקלל אחד מישראל--בין איש בין אישה, בין גדול בין קטן--לוקה אחת. ואם קילל דיין, לוקה שתיים; ואם קילל נשיא, לוקה שלוש. ובן נשיא שקילל אביו, חייב משום ארבעה שמות--שלושה של כל אדם, ואחת משום האב.

לויט דעם איז נישט פארשטאנדיק, וויאזוי האט געמעגט אלישע הנביא פארשעלטן די נערים, און וויאזוי האבן געמעגט פארשעלטן די תנאים און אמוראים אין די אלע פאלן וואס ווערן דערציילט אין גמרא.
ס'איז דאך אן איסור דאורייתא!

מיללער · זונטאג יולי 20, 2008 1:05 pm

מיר האבן לעצטענס דורכגעטאן די סוגיא פון ניבול פה והמסתעף, איז עטליכע מאל דערמאנט געווארן אז צומאל נוצן מענטשן נידריגע ווערטער לשם קללה, אינדערצווישן האט הרב רבי בני היכלא שליט"א ארייגעווארפן דעם פאלגענדן ציטאט:

בני היכלא האט געשריבן: יעצט אמת טאקע, ער רעדט פון ליצנות, און נישט פון א קללה, אבער אויב די איסור איז אלס די סארט דיבורים, מאי נפקא מינה, ווילסט מיר זאגן, אז ליצנות איז הארבער ווי א קללה, אקבל ממך, [אפילו מקלל זיין זעלבסט איז א פראבלעם פאר זיך, אבער לאמיר נישט אריינגיין יעצט דערין] אבער מידי דברי ניבול פה לא נפקא.

איך קלער אז דאס וואס מיר רעדן איז בכלל נישט די סארט קללה פון וואס הרב ערנסטער ברענגט מפי ספרים וסופרים אינעם פתיחת האשכול, עפ"י הלכה רעדט מען פון מקלל זיין בשם או בכינוי רח"ל א איד אז עפעס זאל מיט אים געשעהן, אבער דא רעדט מען פון ארויסברענגען כעס.

איך האב נישט דורכגעטאן די הלכות, אלא כתלמיד הדן בדרך אפשר.

אלץ-ווייסער · דינסטאג יולי 22, 2008 3:22 pm

גערעכט מילער.
און לדעתי איז נישט נאר די סארט כעס-קללות, נאר ווען מ'הערט היינט פון איינעם זאגן פאר זיין חבר (?) גיי דיר ווי די שווארצע פעפער וואקסט, אדער ברעך קאפ, וואס ווען מ'צעלייגט דאס אויף קליין געלט האט ער דאך אים געשאלטן, אז ער זאל חלילה ברעכן קאפ, טראכט איך אבער אז דאס זענען נישט אין כלל פון קללה.

ער האט בכלל נישט אינזין אים צו שעלטן, ער איז נאר יעצט אנגעצויגן גיט ער א ווילדע אויסשריי.

מיללער · דינסטאג יולי 22, 2008 3:44 pm

בכלל, וואס איז אזוי שלעכט ווי די שווארצע פעפפער וואקסט? (אפשר האט דאס מיט זארעך פעפפער)

אלץ-ווייסער · דינסטאג יולי 22, 2008 4:07 pm

אה, דו ווייסט ווי ווייט דאס איז? דא וואקסט עס זיכער נישט, ווייל מ'וואלט יענעם נישט געשיקט דא.
דער שעלטער טראכט אז עס געפינט זיך אין די הרי חושך, דארט ווי אלדד הדני איז אנגעקומען. דאס איז שוין אפשר נישט אזוי בא'טעמ'ט.

אגב, אויב פון דארט האט רעב זארעך גענומען זיינע פעפער, דארף מען וויסן צי האט אים עמיצער אזוי געשאלטן, און ער האט געפאלגט...

אגב #2. זארעך, דו שרייבסט דיך אויך אונטער פעפפער? אדער איז שווארצע **פעפפער** נישט זארעכ-פעפער.

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

מיללער
שעלטן איז אסור [ און ביטעשען, זאג מיר נישט מוסרי ולא הלכתי, אסור מיינט אסור, אויף אידיש מען טאר נישט] אפילו אן א שם, כן נפסק בשו"ע, מיט א שם מאכט עס נאר פאר א לאו דאורייתא.

איך פארשטיי נישט, פארוואס א קללה ווערט אויס קללה, אויב ס'קומט מתוך כעס, בכעס, אדער נאכדעם כעס, וועם גייט אן די כעס, כעס איז א איסור נוסף פאר זיך, און קללה איז א איסור פאר זיך, אז מ'איז מקלל מיט כעס איז צוויי איסורים, מ'פליט שוין באלד צוריק צו די ניבול פה נושא, לשם שחוק צי קללה, לויטן רמב"ם האט מען גע'אסר'ט קללה אלס כעס טאקע, נו, אויב די קללה איז וועגן כעס, האט דאך טאקע וועגן דעם די תורה עס גע'אסר'ט לויטן רמב"ם.

מיללער · דינסטאג יולי 22, 2008 6:43 pm

איך האב גערעדט קודם די א"ב, וואס איז א קללה, די דער חילוק פון מיט א שם אדער אן א שם האב איך געוואוסט, יעצט איז מיין שאלה צו ניבול פה לשם קללה האט א דין קללה (צו עס האט א דין פון ניבול פה האט מען שוין גערעדט), אין אנדערע ווערטער; ער 'שעלט' נישט אז עפעס זאל חלילה פאסירן מיט איינעם, נאר ער 'שעלט' אריין אין די וועלט אריין.

(איך זעה אפי' נישט די שאלה, אבער דא קען דאך אלעס ווערן א שאלה)

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

בשעת מען שעלט כדי עובר צו זיין אויפן איסור פון שעלטן דארף מען ארויסזאגן אז מען וויל ס'זאל עפעס געשען צו יענעם?
אויב יא, פון וואו נעמט איר דאס?

יעצט וואס איז די הלכה ווען איינער איז אין כעס, נאר ווייל ער איז אין כעס, נישט ווייל ער וויל זיין בכעס, הייסט עס אויך כעס, אדער נישט, ס'קען לכאורה זיין, אז כעס איז נאר אסור, ווען מ'וויל בפירוש זיין אין כעס, אבער אויב איז מען נאר אין כעס לשם כעס אין די וועלט אריין, איז דאך עס נישט קיין כעס, און אויב וועלמיר זאגן אז ס'הייסט יא כעס, קען מען דן זיין, אויף וועלכע כעס איז מען אים דן, אויפן ערשטן כעס אדער אויפן צווייטן כעס.

איך האב א ראי' לכאורה צו אייך, ווייל ס'שטייט דאך אין אדם חוטא אלא אם כן נכנס בו רוח שטות, קומט דאך אויס אז בשעת'ן שעלטן איז ער א שוטה, במילא דאס וואס א שוטה טוט איז דאך סייווי נישט רעלעוואנט, הייסט עס בכלל נישט קיין קללה, נאר פשוט א שטות, און אויב ס'איז נישט קיין קללה, איז דאך עס שוין נישט קיין חטא, איז ער שוין נישט קיין שוטה אויך נישט, און אויב איז ער א חכם, דאן שעלט ער נישט, און אויב מ'שעלט נישט איז דאך גוט, און אויב ס'גוט קען מען דרוקן שלח.

אלץ-ווייסער · דינסטאג יולי 22, 2008 9:35 pm

בני היכלא
איך גלויב אז מ'דארף מאכן א חילוק צווישן די הרחקה, אלס מדות טובות אין אן איסור מדינא.
דער רמב"ם פסק'ט אז ס'איז אסור צו שעלטן קיין שום איד. מיינט ער מיט דעם וואס עמיצער שיסט ארויס א קללה אומווילנדיג שעלטן יענעם, כמבואר לעיל.

איך פארשטיי אז ס'איז נישט קיין שיינע מדה, אבער איז דאס אינעם כלל וואס שטייט: אז המקלל עצמו וחבירו בכולן עובר בלא תעשה. דאס איז אן ערנסטע מעשה, וועט בית דין שלאגן מלקות אויב ס'קומען 2 עדות און זאגן אז זיי האבן געהערט ווי ראובן האט געשריגן צו שמעון "ברעך קאפ אין וואנט"!

און א קליינע הערה צו דיין דרך הלצה פונעם א"א חוטא אא"כ נכנס בו רוח שטות, ביי בית דין של מטה איז דאס נישט קיין תירוץ, הלואי ביים בית דין שלמעלה יא.

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

אלץ ווייסער
וואס איז דאס מדות? מה זאת? מדות איז עפעס א דבר חסידות? ס'האט מיר שוין ביי ניבול פה געבאדערט דער צוגאנג, ווי גלייך די מדות און די אלע דברים חמורים דאורייתא'ס און יהרג ואל יעבור'ס און מיתות בידי שמים, וואס טאקע דייקא מחמת חומרתן, זענען די גדולי החכמים געגאנגען און מחבר געווען חיבורים לעורר את העם גודל האיסור והחטא און די עונשים דערויף, לא די וואס זיי טוען נישט אויף דא ערגער צו מאכן די איסור, ווערט עס נאך גרינגער מיטן טענה הלמאי דאס באלאנגט דאך אין א מוסר ספר.

ס'איז א טעות גדול
רוב מדות זענען דאורייתא'ס, נקימה נטירה שנאה גאוה לויטן סמ"ג לה"ר רכילות, קללה בשם, אונאת דברים, וכו' שא"א לפורטם כי רבים הם, די איבריגע מדות זענען שטיקער דברי קבלה'ס און דרבנן'ס,
שקר כעס אלע אבקים און אבקות פון די דאורייתא'ס.

מיש נישט צוזאם דער לאו מיט סתם קללות, ס'איז שוין אין די פריערדיגע תגובות מבורר געווארן אז מדאורייתא איז נאר אסור בשם, [אפילו בשאר לשונות] און מדרבנן אסור בכל אופן אפילו שלא בשם סתם קללה בעלמא, כנפסק ברמב"ם ושו"ע חו"מ סי' כ"ז.

איך האב הנאה אז האסט געכאפט די דרך הלצה, איך האב טאקע געמיינט די גאנצע תגובה דרך ליצנות, אבער געצילט האב איך אויף ערנסט. ודו"ק

ערנסטער · מיטוואך יולי 23, 2008 9:44 am

רבותי!

איז איך פרעג אייך נאך א מאל: אויב צו שעלטן איז אן איסור (צי דאורייתא - מיטן שם, צי דרבנן - אן קיין שם), טא וויאזוי זשע מיר טרעפן ביי אלישע הנביא אז ער האט פארשאלטן די נערים נעבן יריחו? און ווי קען מען פארשטיין די פיל ערטער אין גמרא וואו די חכמים האבן געשאלטן פארשידענע אידן?

מיללער · מיטוואך יולי 23, 2008 11:02 pm

פונקט היינט האב איך באגעגנט א ספר 'לברכה ולא לקללה' ווי דער מחבר הרה"ג ר' זאב בראווער שליט"א האט צוזאמגענומען אין צוויי בענדער אלע עניני ברכה וקללה, ער איז שיין מסדר וועלכע קללה איז אסור מדאורייתא, מדרבנן, מדת חסידות וכדו'.

ערנסטער'ס קשיא האט ער אויך נישט פארפאסט, ער ברענגט אז דער מנחת חינוך אין מצוה רל"א אות ג' פרעגט די קשיא וויאזוי אלישע האט געמעגט שעלטן די ילדים, דער מנחת חינוך בלייבט מיט א צ"ע אויסער אויב ווען מען איז איינעם מצער איז אפשר דא א היתר.

אגב, ער ברענגט דארט אויך דעם ענין פון 'אל תפתח פה לשטן' האב איך מיך דערמאנט פון די גמ' אין מס' כתובות ווי שמואל האט אנגעפרעגט זיין טאטע אויף אן הלכה פון א 'שבויה', האט אים אבוה דשמואל געזאגט 'ווען דיינע טעכטער וועלן געפאנגען ווערן, וועסטו אויך אזוי רעדן?' דערציילט די גמ' 'הוי כשגגה שיוצא מלפני השליט' און די טעכטער פון שמואל זענען געפאנגען געווארן רח"ל.

קומט אויס אז אויסער דער איסור פון שעלטן, ברויך אבאכט געבן נישט מוצא צו זיין אפי' פאר א משל א שלעכטע זאך משום אל תפתח פה.

שוועמל · מיטוואך יולי 19, 2006 8:40 pm

ערענסטער דו פרעגסט אויף אלישע. און וואס איז מיט די תוכחה פון בחקתי און תבא? דארט רעדט מען פון קללות נמרצות בשם וואס אלע זענען שוין מקויים געווארן ביי כלל ישראל בהמשך הדורות, השם ירחם.

'עמער מוזן צוקומען צו די מפורשים אז אין די פסוקים איז מרומז טיפע סודות און פולע ברכות אז מען איז זוכה קען מען עס זעהן.

ואגב גררא אנקיט, משה האט געזאגט ואם אין מחני נא מספרך. איז שווער קומט אים דען אזא שטראף צוליב וואס ער האט זיך איינגעשטעלט פאר כלל ישראל? איז ער דען ערגער פון פנחס וואס האט זוכה געווען צו ברית כהנת עולם צוליבן מקנא זיין קנאת ה"צ?
זאגט דער הייליגער במ"ח משל למלך שסרח עליו בנו השתדל אותו שר בעבורו לאביו המלך כיון שראה המלך כן אמר לו אני מעלה אותך מדרגה לקרוא לך על שם המינוי ולא על שמך. די זעלבע האט דער רבוש"ע געטון צו משה, מער נישט גערופן 'משה' מיט זיין בלויזער נאמען, נאר מיטן לשון 'ואתה' תצוה את בנ"י, 'ואתה' הקרב אליך, וכו'. דער לשון 'ואתה' איז מורה אויף געוואלדיגע מעלה נשגבה ווי דוד זאגט 'ואתה' כהן לעולם כביכול.

בני היכלא · מאנטאג יולי 28, 2008 9:18 pm

ערנסטער האט געשריבן: רבותי!

איז איך פרעג אייך נאך א מאל: אויב צו שעלטן איז אן איסור (צי דאורייתא - מיטן שם, צי דרבנן - אן קיין שם), טא וויאזוי זשע מיר טרעפן ביי אלישע הנביא אז ער האט פארשאלטן די נערים נעבן יריחו? און ווי קען מען פארשטיין די פיל ערטער אין גמרא וואו די חכמים האבן געשאלטן פארשידענע אידן?

אלישע איז געווען א נביא השם, ער האט זיכער געטון ריכטיג אין אלעס וואס ער האט געטון.

די חכמים זענען געווען שרפי מעלה, זיי האבן זיכער געמעגט טון אלעס וואס זיי האבן געטון.

ערנסטער · דאנערשטאג יולי 31, 2008 3:24 am

בני היכלא האט געשריבן: אלישע איז געווען א נביא השם, ער האט זיכער געטון ריכטיג אין אלעס וואס ער האט געטון.

איך פארשטיי נישט, וואס ווילסטו זאגן מיט דעם.
אז אלישע'ס שעלטן די נערים איז געווען א הוראת שעה וואס ער האט באקומען בנבואה (ברוח הקודש) און (ווי באוואוסט) עס קען זיין נישט ע"פ הלכה ?
אבער גמרא (סוטה דף מז ע"א) זאגט בפירוש אז אלישע איז נענש געווארן וועגן דעם ("שלשה חלאין חלה אלישע אחד שגירה דובים בתינוקות"). איז עס קען דאך נישט זיין אז א נביא וועט באשטראפט ווערן וועגן דעם וואס ער האט געפאלגט זיין נבואה!
אויב אזוי קומט אויס אז אלישע'ס שעלטן איז נישט געווען ע"פ נבואה - איז הדרא קושיין לדוכתיה - וויאזוי ער האט געמעגט שעלטן זיי, דאס איז דאך אן איסור דאורייתא?!

בני היכלא האט געשריבן: די חכמים זענען געווען שרפי מעלה, זיי האבן זיכער געמעגט טון אלעס וואס זיי האבן געטון.

איך פרעג נישט צי זיי האבן דאס געמעגט צי נשיט.
איך פרעג וויאזוי דאס פאסט צו הלכה מפורשת אין גמרא און פוסקים אז דאס איז אן איסור דאורייתא (וואס פארשטאנדיק אז עובר זיין אויף איסורים דאורייתא ח"ו טארן נישט נאר עמירצים נאר אויך די חכמים).

אלץ-ווייסער · דאנערשטאג יולי 31, 2008 4:34 pm

כמדומה לי אז בני היכלא דענקט אז ערנסטער האט קשיות אויפ'ן נביא השם. ניין.
ער האט נישט קשיא אויפן נביא, ביי אים אין מח פעלט א שטיק פונעם פאזל, און דאס איז דער צוועק פון זיין פראגע.

גראדע איז די קשיא זייער א גוטע און עס דארף א גוטן תירוץ. אפשר איז דער רלב"ג צי דער מלבי"ם מבאר דאס ענין, און ס'וואלט גלייך געווען ווען מ'קען די קשיא שטעלן אין פלאץ.

ערנסטער · מיטוואך אוגוסט 13, 2008 4:33 am

דעם לעצטן שבת מיין חבר וואס איז געווען ביי מיר צוגאסט האט מיר באוויזן אז רמב"ם אין אנהייב הלכות סנהדרין, ווען ער רעכט אויס די מצוות וואס ער גייט ארומצורעדן, באטאנט ער דארט אז דער איסור צו שעלטן איז דוקא די בני ישראל הכשרים.

און אויך ווייטער (אין הלכות ממרים פרק ה הלכה ב) זאגט ער: "כדרך שלוקה על קללת כל אדם כשרמישראל".

לויט דעם קומט אויס גאר בפשטות (כדברי הרדב"ז אין הלכות סנהדרין דארט) אז דער איסור פון שעלטן באציט זיך נאר צו די כשר'ע אידן און נישט צו רשעים. און אויב אזוי איז שוין פארשטאנדיק בפשטות אז אין אלע ערטער ווי די חכמים האבן געשאלטן עמיצן (אנהייבנדיק פון אלישע הנביא) ס'האט געהאט צו טאן דוקא מיט רשעים.

אכט · מאנטאג מארטש 15, 2021 12:56 pm

שיינע אשכול דאס.

מענין לענין, האב איך אמאל געהערט פארוואס קללות פון פלעינע עמך יודן ווערן מקיום, ווידעראום ברכות נישט..

האט יענער געזאגט אַז געווענליך שעלט מען ווען מ'איז אין כעס און ס'איז מיט'ן גאנצן הארץ, לא כן ווען מ'ווינטש אן א ברכה

אידישע וועלט פארומס

דער איסור פון שעלטן

דער איסור פון שעלטן

Re:

Re: דער איסור פון שעלטן

Re: דער איסור פון שעלטן