יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

דאקומענטאציע און זכרונות פונעם אמאליגן וועלט

די אחראים: יאנאש , אחראי , געלעגער

אוועטאר
מסתמא
שר חמשת אלפים
תגובות: 5537
זיך איינגעשריבן אום:דינסטאג פעברואר 09, 2021 6:59 am

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מסתמא »

על ר' יהודא יודל ראזענבערג וחיבוריו

viewtopic.php?p=137576#p137576
איין טאג אויף אמאל. איין טעסק אויף אמאל.
שטאטס מבין האט געשריבן: פרייטאג פעברואר 16, 2024 1:59 am
איך וואלט זיך געוואלט יאגן, איך האב נאר נישט קיין צייט... (בשם החת"ס)
אוועטאר
אידישע היסטאריע
שר חמישים
תגובות: 61
זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך יוני 23, 2021 12:09 am
לאקאציע:ביים מוכר ספרים

Re:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אידישע היסטאריע »

נא_שכל האט געשריבן: פרייטאג יאנואר 06, 2017 11:01 am
אין א אינטערסאנטע מאמר שרייבט ר' יהושע ענבל א חידוש אז דער גולם איז באמת יא געווען א געבוירענע מענטש, נאר ער איז געווען אוטיסטיק, און מיט די השערה שטימט די מעשיות פון ר' יודל ראזענבערג ז"ל .

און צום סוף ענדיגט ער דעם מאמר א דאס זאל זיין א זכרון פאר די ספעציעלע נשמה וואס מ'האט געמיינט אז ער איז נישט קיין צלם אלקים.

און יעצט צום קעפל פון די אשכול: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?
לויט ר"י ענבל איז דער תירוץ "נברא"..., כ'מיין ס'איז דער ערשטער וואס ענטפערט אזוי מיט די כוונה.

און די הסבר דערויף איז פשוט. דאס איז זיכער אז די עצם דיעה איבער די עקזיסטענץ פונ'ם גולם, צו ס'איז יא אדער נישט אמת, איז שוין געווען מפורסם היבש פריער ווי די אלע דעטאלירטע מעשה'לעך. אלזא, ווען איינער פרובירט אויפצוקומען מיט מעשיות איבער אזא סארט גולם געשטעלט, וועט זיין מוח סאבקאנשעסלי טראכטן אין די ריכטונג פון עפעס וואס ער קען - אין דעם פאל א סעווערלי אויטיסטיק. אויטאמאטיש וועלן די מעשה'לעך פארן אין דעם ריכטונג, און ווען איינער פרובירט נאכצוגיין די זאך צוריקצואוועגס וועט ער צוקומען צו די מסקנה...
ס'נישטא קיין סיבה אין די וועלט פארוואס ר' יודל'ס מעשיות זאל ווערן באנוצט אלס גרונד פאר סיי וועלכע זאך ווען זיי זענען הונדערט פראצענט אויסגעטראכט.
מיר האפן ארויפצולייגן יעדע וואך-צוויי אן אפהאנדלונג איבער שטיקעלעך אידישע היסטאריע.

פאר הערות והארות קען מען זיך ווענדן אין אימעל צו [email protected]
אוועטאר
מ'לערנט
שר מאה
תגובות: 143
זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך סעפטעמבער 21, 2022 12:22 am

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מ'לערנט »

איך האב געהערט פון א חשוב'ע איד אז ער האט אמאל געהאט א שמועס מיט ''כ''ק מרן הרה''ק מפשעווארסק שליט''א'' וועגן די גולם וואס די הייליגער מהר''ל האט באשאפען האט אים די רבי געזאגט.
''אז דעס וואס מען זאגט אז די מהר''ל האט נישט באשאפען א גולם שטאמט פון די משכילים''
סומכוס
שר חמישים ומאתים
תגובות: 342
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג נאוועמבער 10, 2022 11:19 pm
פארבינד זיך:

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך סומכוס »

מ'לערנט האט געשריבן: מאנטאג יולי 10, 2023 12:19 am
איך האב געהערט פון א חשוב'ע איד אז ער האט אמאל געהאט א שמועס מיט ''כ''ק מרן הרה''ק מפשעווארסק שליט''א'' וועגן די גולם וואס די הייליגער מהר''ל האט באשאפען האט אים די רבי געזאגט.
''אז דעס וואס מען זאגט אז די מהר''ל האט נישט באשאפען א גולם שטאמט פון די משכילים''
אויש
מיין ישיבה איז נישט קיין הפקר וועלט.
לאזן 50% בחורים קלאצן איבער גמרות איז נישט וועלקאם. פינטל.
אוועטאר
מ'לערנט
שר מאה
תגובות: 143
זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך סעפטעמבער 21, 2022 12:22 am

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מ'לערנט »

סומכוס האט געשריבן: מאנטאג יולי 10, 2023 12:21 am
מ'לערנט האט געשריבן: מאנטאג יולי 10, 2023 12:19 am
איך האב געהערט פון א חשוב'ע איד אז ער האט אמאל געהאט א שמועס מיט ''כ''ק מרן הרה''ק מפשעווארסק שליט''א'' וועגן די גולם וואס די הייליגער מהר''ל האט באשאפען האט אים די רבי געזאגט.
''אז דעס וואס מען זאגט אז די מהר''ל האט נישט באשאפען א גולם שטאמט פון די משכילים''
אויש
וואס איז די ''אויש''?
סומכוס
שר חמישים ומאתים
תגובות: 342
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג נאוועמבער 10, 2022 11:19 pm
פארבינד זיך:

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך סומכוס »

מ'לערנט האט געשריבן: מאנטאג יולי 10, 2023 12:23 am
סומכוס האט געשריבן: מאנטאג יולי 10, 2023 12:21 am
מ'לערנט האט געשריבן: מאנטאג יולי 10, 2023 12:19 am
איך האב געהערט פון א חשוב'ע איד אז ער האט אמאל געהאט א שמועס מיט ''כ''ק מרן הרה''ק מפשעווארסק שליט''א'' וועגן די גולם וואס די הייליגער מהר''ל האט באשאפען האט אים די רבי געזאגט.
''אז דעס וואס מען זאגט אז די מהר''ל האט נישט באשאפען א גולם שטאמט פון די משכילים''
אויש
וואס איז די ''אויש''?
ווייל לכבוד דעם ליעק וועלן מיינע קינדער, אדער אנדערע אידישע קינדער, זיך צווינגען צו גלייבן אז די מעשה איז היסטאריש אמת [עריכה: אז די גולם באשאף איז היסטאריש אמת]
לעצט פארראכטן דורך סומכוס אום מאנטאג יולי 10, 2023 1:30 am, פארראכטן געווארן 1 מאל.
מיין ישיבה איז נישט קיין הפקר וועלט.
לאזן 50% בחורים קלאצן איבער גמרות איז נישט וועלקאם. פינטל.
אוועטאר
אפגעגאלט
שר האלפיים
תגובות: 2459
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג יולי 05, 2020 9:25 pm

Re:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אפגעגאלט »

נא_שכל האט געשריבן: פרייטאג יאנואר 06, 2017 11:01 am
אין א אינטערסאנטע מאמר שרייבט ר' יהושע ענבל א חידוש אז דער גולם איז באמת יא געווען א געבוירענע מענטש, נאר ער איז געווען אוטיסטיק, און מיט די השערה שטימט די מעשיות פון ר' יודל ראזענבערג ז"ל .

און צום סוף ענדיגט ער דעם מאמר א דאס זאל זיין א זכרון פאר די ספעציעלע נשמה וואס מ'האט געמיינט אז ער איז נישט קיין צלם אלקים.

און יעצט צום קעפל פון די אשכול: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?
לויט ר"י ענבל איז דער תירוץ "נברא"..., כ'מיין ס'איז דער ערשטער וואס ענטפערט אזוי מיט די כוונה.
שוין געווען דעמאלטס וואקסינען?
אוועטאר
Jhon
שר שלשת אלפים
תגובות: 3654
זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג אקטאבער 19, 2009 7:57 pm

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך Jhon »

געזעהן דעם שבת הגה"ק רבי שמעול'ע זעליחאווער זצוק"ל אין נהרי אש, ברענגען זיי משמו אז אפילו די מעשיות ארום דעם גולם איז נישט אמת, אבער דאס עצם זאך אז דער הייליגער מהר"ל האט באשאפן דעם גולם איז יא אמת, ער האט ציגעלייגט אז מאכן דעם ספר גבורות ה' (כ'מיין דעם ספר) איז אסאך א גרעסער קונץ פון באשאפן א גולם, דער הייליגער מהר"ל איז בשעת'ן מחבר זיין דעם ספר בכלל נישט געווען אויף דעם עולם, ער איז געשטאנען מיט די פאנטאפל (פאפאטש אין יודיש ווער ס'ווייסט נישט..) אין עולם יצירה...
אוועטאר
Jhon
שר שלשת אלפים
תגובות: 3654
זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג אקטאבער 19, 2009 7:57 pm

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך Jhon »

סומכוס האט געשריבן: מאנטאג יולי 10, 2023 12:34 am
מ'לערנט האט געשריבן: מאנטאג יולי 10, 2023 12:23 am
סומכוס האט געשריבן: מאנטאג יולי 10, 2023 12:21 am
מ'לערנט האט געשריבן: מאנטאג יולי 10, 2023 12:19 am
איך האב געהערט פון א חשוב'ע איד אז ער האט אמאל געהאט א שמועס מיט ''כ''ק מרן הרה''ק מפשעווארסק שליט''א'' וועגן די גולם וואס די הייליגער מהר''ל האט באשאפען האט אים די רבי געזאגט.
''אז דעס וואס מען זאגט אז די מהר''ל האט נישט באשאפען א גולם שטאמט פון די משכילים''
אויש
וואס איז די ''אויש''?
ווייל לכבוד דעם ליעק וועלן מיינע קינדער, אדער אנדערע אידישע קינדער, זיך צווינגען צו גלייבן אז די מעשה איז היסטאריש אמת
ס'האט נישט קיין שייכות, כנ"ל בשם רבי שמעון'לע, מען קען נעמען א עכטע זאך און פאבריצירן מעשיות לארוכה ולרוחבה, אדרבה אזוי גלייבט מען די מעשיות אסאך מער, כידוע יעדער שקר האט נישט קיין האפט אויב ס'נישט דא אביסל אמת דערין, כדוגמת די מעשה פונעם ש"ך מיט זיין טאכטער אסתר, געהאט א טאכטער אסתר מיט א חשוב'ער עדים, געווען א ש"ך וואס האט געהאט צרות אין שנת ת"ח ות"ט און מען האט פארברעצירט א מעשה...
אוועטאר
מ'לערנט
שר מאה
תגובות: 143
זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך סעפטעמבער 21, 2022 12:22 am

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מ'לערנט »

ס'מיז נישט זיין אז אלע מעשיות זענען אמת אבער דאס איז זיכער אז ער האט באשאפן כנזכר לעיל
נשמתין חדתין
שר העשר
תגובות: 36
זיך איינגעשריבן אום:מוצ"ש פעברואר 19, 2022 10:14 pm

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך נשמתין חדתין »

עס ווערט געברענגט און בני יששכר וועגען דעם גולם
אוועטאר
אידישע היסטאריע
שר חמישים
תגובות: 61
זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך יוני 23, 2021 12:09 am
לאקאציע:ביים מוכר ספרים

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אידישע היסטאריע »

נשמתין חדתין האט געשריבן: מאנטאג יולי 10, 2023 4:04 am
עס ווערט געברענגט און בני יששכר וועגען דעם גולם

כמדומה לי אז איר זענט אייך טועה. דער בני יששכר שרייבט טאקע אז דער מהר"ל האט זיך באנוצט מיט ספר יצירה, אבער ער שרייבט נישט בפירוש אז ער האט געמאכט א גולם.
מיר האפן ארויפצולייגן יעדע וואך-צוויי אן אפהאנדלונג איבער שטיקעלעך אידישע היסטאריע.

פאר הערות והארות קען מען זיך ווענדן אין אימעל צו [email protected]
אוועטאר
ממי_שאמרו
שר האלף
תגובות: 1363
זיך איינגעשריבן אום:מוצ"ש דעצעמבער 01, 2012 7:48 pm

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ממי_שאמרו »

מ'לערנט האט געשריבן: מאנטאג יולי 10, 2023 12:19 am
איך האב געהערט פון א חשוב'ע איד אז ער האט אמאל געהאט א שמועס מיט ''כ''ק מרן הרה''ק מפשעווארסק שליט''א'' וועגן די גולם וואס די הייליגער מהר''ל האט באשאפען האט אים די רבי געזאגט.
''אז דעס וואס מען זאגט אז די מהר''ל האט נישט באשאפען א גולם שטאמט פון די משכילים''
און ווער זאגט אז די מעשה איז יא אמת?
אפשר פעלט די ווארט: 'אז דעס וואס מען זאגט אז די מהר''ל האט נישט געקענטבאשאפען א גולם שטאמט פון די משכילים'
דאס לעבן איז פארקערט פונעם 'אטעלאו' שפיל - אין אטעלאו געווינט מען אויב דרייט מען יענעם איבער צו וואס דו ביסט. אין לעבן איז דאס פונקט פארקערט! - ממי שאמרו

מפתח - ממי שאמרו
סומכוס
שר חמישים ומאתים
תגובות: 342
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג נאוועמבער 10, 2022 11:19 pm
פארבינד זיך:

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך סומכוס »

ממי_שאמרו האט געשריבן: מאנטאג יולי 10, 2023 1:13 pm
מ'לערנט האט געשריבן: מאנטאג יולי 10, 2023 12:19 am
איך האב געהערט פון א חשוב'ע איד אז ער האט אמאל געהאט א שמועס מיט ''כ''ק מרן הרה''ק מפשעווארסק שליט''א'' וועגן די גולם וואס די הייליגער מהר''ל האט באשאפען האט אים די רבי געזאגט.
''אז דעס וואס מען זאגט אז די מהר''ל האט נישט באשאפען א גולם שטאמט פון די משכילים''
און ווער זאגט אז די מעשה איז יא אמת?
אפשר פעלט די ווארט: 'אז דעס וואס מען זאגט אז די מהר''ל האט נישט געקענטבאשאפען א גולם שטאמט פון די משכילים'
דוק אז דער רבי שליט"א האט נישט געזאגט אז די גולם באשאף איז אמת, נאר אז דאס זאגן אז עס איז נישט אמת שטאמט פון משכילים!
מיין ישיבה איז נישט קיין הפקר וועלט.
לאזן 50% בחורים קלאצן איבער גמרות איז נישט וועלקאם. פינטל.
מרדכי פנחס
שר חמישים
תגובות: 62
זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך מארטש 15, 2023 9:47 am

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מרדכי פנחס »

גליון בחצר הקודש סקווירא
(קוק סיפור ב און ג)

page 001.jpg
page 001.jpg (297.87 KiB) געזען 5679 מאל
page 002.jpg
page 002.jpg (332.41 KiB) געזען 5679 מאל
אוועטאר
Jhon
שר שלשת אלפים
תגובות: 3654
זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג אקטאבער 19, 2009 7:57 pm

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך Jhon »

די מעשה פון בוטשאטשער רב איז געדריקט נאך פארן נפלאות מהר"ל?
אוועטאר
Jhon
שר שלשת אלפים
תגובות: 3654
זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג אקטאבער 19, 2009 7:57 pm

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך Jhon »

Jhon האט געשריבן: זונטאג סעפטעמבער 24, 2023 1:02 am
די מעשה פון בוטשאטשער רב איז געדריקט נאך פארן נפלאות מהר"ל?
ספר ברכת אברהם איז געשריבן געווארן תקצ"ז, און נדפס ערשט תרמ"ח
ספר נפלאות מהר"ל איז געדריקט ערשט תרס"ט, בערך 70 יאר נאכן ווערן געשריבן פונעם ספר ברכת אברהם

והשנית איז דא נאך מקורות אויף די מנהג פארוואס מען האט געזאגט מזמור שיר ליום השבת 2 מאל אין פראג?
דאכט זיך מיר אז דאס ערשטע מאל האט מען עס געשפילט מיט א ארגעל אדער דומה לו
אוועטאר
Jhon
שר שלשת אלפים
תגובות: 3654
זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג אקטאבער 19, 2009 7:57 pm

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך Jhon »

דאס געטראפן ONLINE
יענער ברענגער מאכט אוועק דעם עצם גולם, האב איך נישט געוואלט שרייבן זיין לשון
די שאלה איז צו איז דא עפעס פריערדיגע מקורות וועגן דעם מנהג, לכאורה דערווייל איז דער ערשטער מקור בוטשאטשער רב
כפי שכותב באחת מתשובותיו רבי דוד צבי הופמן, שהמנהג היה מזמן קדום לקבל את השבת בבית הכנסת העתיק בפראג "אלטניי", בכלי זמר, וגם את המזמור הזה ליוו בכלי נגינה, אך מכיון שלפי המחבר בשו"ע (סי' רסג סע"ד) מזמור זה מהווה קבלת שבת,לכן הנהיגו לומר פעמיים את המזמור, בפעם הראשונה בנגינת כלי זמר לכבוד כניסת השבת הדומה לכלה ולמלכה המתקבלת בכלי זמר, ובפעם השנייה רק בפה, לציין כניסת השבת.

מאחר והרפורמים החלו להכניס את העוגב לבתי הכנסת, בוטלה התזמורת ב"אלטניי שול", אך המנהג של אמירת המזמור פעמיים נשאר על מכונו, בבית כנסת זה ובכל בתי הכנסת בפראג
אוועטאר
Jhon
שר שלשת אלפים
תגובות: 3654
זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג אקטאבער 19, 2009 7:57 pm

Re:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך Jhon »

נחמן נתן האט געשריבן: מאנטאג אקטאבער 05, 2009 3:46 pm
ר' אהרן עקשטיין שו"ב אין אנטווערפען דערציילט וואס ער האט געהערט מפ"ק פון הגה"צ ר' משה ארי' פריינד זצ"ל גאב"ד עיה"ק וואס האט מקבל געווען פון זקינו הרב הקדוש מנאסויד זי"ע, וועלכער האט שארף אפגעלייקענט דעם גולם. (די מעשה האט א המשך, וואס לע"ע געדענק איך נישט, און די מעשה ווערט אויך געברענגט אין ס' 'הללו עבדי ה'' - הגם כ'נעם נישט קיין אחריות אויף די ספר - אבער די מעשה האב איך געהערט פון קינדער פונעם בעל מספר).
דער בעל מספר האט דאס דערציילט פאר הגה"ק ר' יענקע'לע זי"ע, און ווען ר' משה ארי' איז געווען אין אנטווערפען האט אים ר' יענקעל'ע איבערגעפרעגט די מעשה, און דאס אנגענומען.
ווי קען מען זעהן די גאנצע מעשה?
אוועטאר
Jhon
שר שלשת אלפים
תגובות: 3654
זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג אקטאבער 19, 2009 7:57 pm

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך Jhon »

Jhon האט געשריבן: זונטאג סעפטעמבער 24, 2023 1:40 am
דאס געטראפן ONLINE
יענער ברענגער מאכט אוועק דעם עצם גולם, האב איך נישט געוואלט שרייבן זיין לשון
די שאלה איז צו איז דא עפעס פריערדיגע מקורות וועגן דעם מנהג, לכאורה דערווייל איז דער ערשטער מקור בוטשאטשער רב
כפי שכותב באחת מתשובותיו רבי דוד צבי הופמן, שהמנהג היה מזמן קדום לקבל את השבת בבית הכנסת העתיק בפראג "אלטניי", בכלי זמר, וגם את המזמור הזה ליוו בכלי נגינה, אך מכיון שלפי המחבר בשו"ע (סי' רסג סע"ד) מזמור זה מהווה קבלת שבת,לכן הנהיגו לומר פעמיים את המזמור, בפעם הראשונה בנגינת כלי זמר לכבוד כניסת השבת הדומה לכלה ולמלכה המתקבלת בכלי זמר, ובפעם השנייה רק בפה, לציין כניסת השבת.

מאחר והרפורמים החלו להכניס את העוגב לבתי הכנסת, בוטלה התזמורת ב"אלטניי שול", אך המנהג של אמירת המזמור פעמיים נשאר על מכונו, בבית כנסת זה ובכל בתי הכנסת בפראג
דער מקור איז לכאורה דא, געווען א דיין אין פראג פארן קריג,
אבער שרייבט אזוי מדעת עצמו
https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?r ... =&pgnum=84
איטשע
שר שלשת אלפים
תגובות: 3333
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג אוגוסט 27, 2009 10:19 am

Re: יאסעלע גולם; לא היה "או" נברא?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איטשע »

אין פראג האט מען געשפילט קבלת שבת מיט מוזיק, ס׳האט נישט פארמאגט קיין פייפ־ארגעל (להבדיל ווי די קירכע), נאר א קליינע טראגבארע ארגעל, אויף ענגליש הייסט עס א פאזיטיוו. אין איינע פון די קנקן קונטרסים איז געווען א לענגערע באהאנדלונג איבער די טעמעס.
בפשטות האט זיך עס אנטוויקלט פון אן אומבאקאנטע מנהג אשכנז וואס האט זיך אנטוויקלט אין די זעלבע תקופה ווען די סדר קבלת שבת האט זיך אנטוויקלט (ראה מנהגים בסוס״ס מחזור הדרת קודש).
כידוע, אז איידער די מקובלי צפת האבן מיסד געווען די סדר פון קבלת שבת. פלעגט מען ערב שבת דאווענען מנחה פרי, בבגדי חול, נאך מנחה איז מען אהיימגעגאנגען זיך אנטוען בגדי שבת, די פרויען האבן געבענטשט ליכט, און מען איז צוריקגעקומען צו מעריב וואס האט זיך אנגהעבוין מיט ברכו
אין די ש׳ יארן, האט זיך אנטוויקלט א מנהג פון זאגן דאס קאפיטל מזמור שיר ליום השבת, אלס אן אריינפיר צו מעריב.

שפעטער ווען ס׳האט זיך אנטוויקלט די סדר קבלת שבת, איז דער דערמאנטע מנהג פארפאלן געווארן, ווייל מען זאגט דאך שוין מזמור שיר ליום השבת אין דעם סדר פון קבלת שבת.
למעשה אזויווי אין פראג, און נאך ק״ק, פלעגט מען זאגט דעם סדר קבלת שבת מיט מוזיק, בבגדי חול, איידער מען האט געצינדן ליכט, דעריבער, האט זיך אנטוויקלט דער מנהג איין מאל צו זאגן מזמור שיר ליום השבת מיט מוזיק, נאכער איז מען אהיימגעגאנגען, זיך איבערגעטוען בגדי שבת, געבענטשט די שבת ליכט, געגאנגען צו חופות, און צוריקגעקומען צו מעריב, וועלכע האט זיך אויך אנגעהויבן מיט מזמור שיר ליום השבת.

לאור הנ״ל, איז פארשטענדליך די אומקלארקייט צווישן דער מחבר [נוסח ספרד איז אימער געווען אנצוהייבן מיט מזמור שיר ליום השבת], רמ״א [מנהג אשכנז מתחלה איז געווען אנצוהייבן מיט ברכו], מג״א [מען איז נישט מקבל שבת מיט מזמור שיר ליום השבת פון סדר קבלת שבת, וואס ער דערמאנט אין הל׳ קדיש], פמ״ג, צו מען איז מקבל קבלת שבת מיט מזמור שיר ליום השבת [ווי מען זאגט מזמור לשיר ליום השבת אלס אריינפיר צו מעריב].
שרייב תגובה

צוריק צו “זכור ימות עולם”