וואס/ווער איז א "שרייבער"?, איז דאס א טאלאנט אדער
מיין קאלעגער, דער גרינדער/ערפינדער און פירער פון אונזער זיסעלע קרעטשמעלע, קרעמער צלג"י (=צו לאנגע געזונטע יארן), האט אין אן אנדער אשכול
געגעבן אנצוהערן כאילו, מ'שטיינס געזאגט, איך האב שוין ערגעץ וואו אין די פארגאנגענהייט באהאנדלט דאס ענין פון "א שרייבער". כלומר, וואס מיינט א שרייבער? ווער איז א שרייבער? איז דאס א טאלאנט אדער פשוט א פאך וואס מען דארף זיך לערנען דערויף? און נאך און נאך און נאך.
איבערטראכטנדיג מיינע געשריבענע ווערטער, ועד כמה שידי מגעת, האב איך זיך נאך, לעת עתה, דא אין די קרעטשמע נישט באגעגנט מיט אזא סארט אשכול - נישט פון מיר און נישט פון קיינעם - וואס זאל זיך אפגעבן דירעקט מיט די סארט טעמע.
דעריבער איז מיר איינגעפאלן צו עפענען אטא דעם אשכול וואו יעדער זאל שרייבן זיין מיינונג בנוגע די ענינים פון שרייבעריי, שרייבער, שריפטן, שריפטשטעלערס, און וואס אלעס ס'איז בשייכות'דיג צו דעם. עס קען אויך פיל צוגעבן פאר די וואס רייבן זיך נאך אין שרייבעריי, מעגליך אז אסאך קרעטשמערס דא וועלן האבן דערפון א גרויסע טובת הנאה. אלזא האלט אייך נישט צוריק, זאגט אייער מיינונג.
לאמיר געבן א שטיקל ביישפיל. מיר פארמאגן דא אין די קרעטשמע אפשר צענדליגער שרייבער, טיילווייזע ליסטע:
קרעמער, מאשקע, נאטורליך, יענטאאש כ"מ, גרויזאמער, יגרסהדותא, סאכדעס, איך הער, און נאך צענדליגע וואס איך געדענק נישט אויפן ארט, ואתכם הסליחה, איך האב פשוט אויפגעפרישט די נעמען וואס שרייבן לעצטענס (א חוץ יענטאאש...) אבער ס'זיכער דא נאך. בכן, כולי עלמא מודה אז די אלע, און די אנדערע, זענען אלע שרייבער! אבער פארט, לא ראי זה כראי זה, הצד השוה שבהן זיי פארמאגן אין זיך דעם טאלאנט/פאך פון שרייבן, איינער מער און איינער ווייניגער.
על כן שאלתי לפניכם, זאל יעדער דא אריינשרייבן זיין מיינונג בנוגע וואס מיינט אין כלליות א שרייבער (לאו דוקא אין קרעטשמע, נאר אין כלליות), א שריפטשטעלער, והמסתעף? ס'זיכער אז ס'דא דערין עטליכע סארטן און יעדער גלייכט אן אנדער סארט, אבער וואס איז דער יסוד, כ'מיין צו זאגן וואו כאפט מען עס אן?...
האלט אייך נישט צוריק, שרייבט ארויס אייער מיינונג בכלליות, לייגט צו וואס א סארט איר גלייכט און פארוואס, און וואס איר גלייכט נישט און פארוואס וכו' וכו'.
נאך א נקודה, איז א חילוק פון א קרעטשמע שרייבער ביז אן אלגעמיינער שרייבער? זענען די קרעטשמע שרייבער קוואליפייד צו זיין שרייבער אין אלגעמיינע ליטראטור?
איבערטראכטנדיג מיינע געשריבענע ווערטער, ועד כמה שידי מגעת, האב איך זיך נאך, לעת עתה, דא אין די קרעטשמע נישט באגעגנט מיט אזא סארט אשכול - נישט פון מיר און נישט פון קיינעם - וואס זאל זיך אפגעבן דירעקט מיט די סארט טעמע.
דעריבער איז מיר איינגעפאלן צו עפענען אטא דעם אשכול וואו יעדער זאל שרייבן זיין מיינונג בנוגע די ענינים פון שרייבעריי, שרייבער, שריפטן, שריפטשטעלערס, און וואס אלעס ס'איז בשייכות'דיג צו דעם. עס קען אויך פיל צוגעבן פאר די וואס רייבן זיך נאך אין שרייבעריי, מעגליך אז אסאך קרעטשמערס דא וועלן האבן דערפון א גרויסע טובת הנאה. אלזא האלט אייך נישט צוריק, זאגט אייער מיינונג.
לאמיר געבן א שטיקל ביישפיל. מיר פארמאגן דא אין די קרעטשמע אפשר צענדליגער שרייבער, טיילווייזע ליסטע:
קרעמער, מאשקע, נאטורליך, יענטאאש כ"מ, גרויזאמער, יגרסהדותא, סאכדעס, איך הער, און נאך צענדליגע וואס איך געדענק נישט אויפן ארט, ואתכם הסליחה, איך האב פשוט אויפגעפרישט די נעמען וואס שרייבן לעצטענס (א חוץ יענטאאש...) אבער ס'זיכער דא נאך. בכן, כולי עלמא מודה אז די אלע, און די אנדערע, זענען אלע שרייבער! אבער פארט, לא ראי זה כראי זה, הצד השוה שבהן זיי פארמאגן אין זיך דעם טאלאנט/פאך פון שרייבן, איינער מער און איינער ווייניגער.
על כן שאלתי לפניכם, זאל יעדער דא אריינשרייבן זיין מיינונג בנוגע וואס מיינט אין כלליות א שרייבער (לאו דוקא אין קרעטשמע, נאר אין כלליות), א שריפטשטעלער, והמסתעף? ס'זיכער אז ס'דא דערין עטליכע סארטן און יעדער גלייכט אן אנדער סארט, אבער וואס איז דער יסוד, כ'מיין צו זאגן וואו כאפט מען עס אן?...
האלט אייך נישט צוריק, שרייבט ארויס אייער מיינונג בכלליות, לייגט צו וואס א סארט איר גלייכט און פארוואס, און וואס איר גלייכט נישט און פארוואס וכו' וכו'.
נאך א נקודה, איז א חילוק פון א קרעטשמע שרייבער ביז אן אלגעמיינער שרייבער? זענען די קרעטשמע שרייבער קוואליפייד צו זיין שרייבער אין אלגעמיינע ליטראטור?
