די נקודההאט געשריבן:↑מיטוואך אפריל 17, 2024 10:15 am
מ׳האט שוין אין די פריערדיגע בלעטער אסאך געשמועסט בנוגע קארפ און סעלמאן פיש.
כ׳האב זיך לעצטנס געכאפט א אינטרעסאנטע השתוות. בענין הטשיקנס. ווען ס׳איז געווען פארשידענע מעוררים אויף די טשיקענס וואס מיר עסן, אז ס׳איז נישט די זעלבע הינדל פון אמאל.
טייל האבן טאקע אויפגעהערט עסן טשיקן זיי האבן אנגעפאנגען עסן טורקי, און כאטש פסח האבן זייערע עלטערן קיינמאל קיין טוירקי נישט געגעסן עכ״ז האבן זיי אנגענומען די טויש, די דאזיגע מחמירים זענען דייקא פרומע אידן און האבן נישט אויפגעברענגט קיין חשש פון משנה זיין פון די עלטערן אויף פסח כלפי דעם, זיי נוצן אנדערע סארט פלייש, פארשטייט זיך די שמאלץ איז אויך אנדערש, ס׳איז נישט פון קיין הינדל.
רוב כלל ישראל וואס עסט ווייטער טשיקן געהעריג, האבן די רבנים אויך נישט געזאגט אז ס׳איז יא ממש די זעלבע פון אינדערהיים, די וואס שחט׳ן די באדעם ראק צו אנדערע בדומה לו שחיטות, זאגן אז נאר דעיס האט מען גענוצט אמאל, אבער זייערע עלטערן האבן זיכער געגעבן עפעס אנדערש. רוב שחיטות נוצן די היינטיגע ברוילער טשיקן׳ס כאטש מ׳האט עס טאקע נישט גענוצט אמאל אבער האבן מברר געווען אז די טשיקן מעג מען געהעריג עסן.
נחזור לסעלמאן פיש:
דאס איז הכל מודים אז מ׳האט פסח אייביג געגעסן פיש. והחמירו מ׳זאל עס זען לעבעדיג להוציא מחשש חמץ. יעצט גענוי וועלכע סארט ס׳איז געווען שייך איז טאקע געווען קארפ פיש.
דאס זעלבע האט מען אייביג געגעסן טשיקן. יעצט צו גיין טוישן די ״מין״ טשיקן האבן ״אלע מחמירים״ למעשה געטוישט. נישט קיין חילוק וועלכע סארט פלייש מ׳עסט, באדעם ראק, טוירקי, ועוד שמות למיניהם, אפילו רוב כלל ישראל וואס עסט די ברוילער פלייש עסט אויך נישט די זעלבע ״מין״ ווי אמאל, שאכלו אבותינו. מ׳האט געגעבן די הינדל וואס ס׳איז געווען כשר ווי אימער מ׳איז געווען, כאטש ס׳איז דא אסאך סארטן, וואס האט זיך געטוישט לויטן וואוינארט.
שטעלט זיך די פראגע:
פארוואס די ״מין״ פיש ווען ס׳טוישט זיך פון קארפ אויף סעלמאן וואס מזעט אויך לעבעדיג, קוקט מען עס אן ווי א שינוי, ס׳איז די זעלבע מאכל אינעם עצם מין, נאר די ספעציפישע ״מין״ לעבעדיגע פיש איז סעלמאן אנשטאט קארפ.
מיט וואס איז עס אנדערש פון א שינוי אינעם ״מין״ פלייש, וואס ״יעדער״ נוצט היינט למעשה עפעס אנדערש פון וואס די עלטערן האבן געגעסן?
ביסט 100% גערעכט, עס איז ביי רוב מענטשן בכלל נישט קיין אלטע מנהג נאר טעכניש דאס האט מען געקענט הטבן לעבעדיג, עס איז אויך איראניש אז רוב מענטשן פארלאזן זיך שוין אויפן השגחה און קויפן בכלל נישט לעבעדיג.
ליבי ובשריהאט געשריבן:↑מיטוואך אפריל 17, 2024 10:26 am
די נקודההאט געשריבן:↑מיטוואך אפריל 17, 2024 10:15 am
מ׳האט שוין אין די פריערדיגע בלעטער אסאך געשמועסט בנוגע קארפ און סעלמאן פיש.
כ׳האב זיך לעצטנס געכאפט א אינטרעסאנטע השתוות. בענין הטשיקנס. ווען ס׳איז געווען פארשידענע מעוררים אויף די טשיקענס וואס מיר עסן, אז ס׳איז נישט די זעלבע הינדל פון אמאל.
טייל האבן טאקע אויפגעהערט עסן טשיקן זיי האבן אנגעפאנגען עסן טורקי, און כאטש פסח האבן זייערע עלטערן קיינמאל קיין טוירקי נישט געגעסן עכ״ז האבן זיי אנגענומען די טויש, די דאזיגע מחמירים זענען דייקא פרומע אידן און האבן נישט אויפגעברענגט קיין חשש פון משנה זיין פון די עלטערן אויף פסח כלפי דעם, זיי נוצן אנדערע סארט פלייש, פארשטייט זיך די שמאלץ איז אויך אנדערש, ס׳איז נישט פון קיין הינדל.
רוב כלל ישראל וואס עסט ווייטער טשיקן געהעריג, האבן די רבנים אויך נישט געזאגט אז ס׳איז יא ממש די זעלבע פון אינדערהיים, די וואס שחט׳ן די באדעם ראק צו אנדערע בדומה לו שחיטות, זאגן אז נאר דעיס האט מען גענוצט אמאל, אבער זייערע עלטערן האבן זיכער געגעבן עפעס אנדערש. רוב שחיטות נוצן די היינטיגע ברוילער טשיקן׳ס כאטש מ׳האט עס טאקע נישט גענוצט אמאל אבער האבן מברר געווען אז די טשיקן מעג מען געהעריג עסן.
נחזור לסעלמאן פיש:
דאס איז הכל מודים אז מ׳האט פסח אייביג געגעסן פיש. והחמירו מ׳זאל עס זען לעבעדיג להוציא מחשש חמץ. יעצט גענוי וועלכע סארט ס׳איז געווען שייך איז טאקע געווען קארפ פיש.
דאס זעלבע האט מען אייביג געגעסן טשיקן. יעצט צו גיין טוישן די ״מין״ טשיקן האבן ״אלע מחמירים״ למעשה געטוישט. נישט קיין חילוק וועלכע סארט פלייש מ׳עסט, באדעם ראק, טוירקי, ועוד שמות למיניהם, אפילו רוב כלל ישראל וואס עסט די ברוילער פלייש עסט אויך נישט די זעלבע ״מין״ ווי אמאל, שאכלו אבותינו. מ׳האט געגעבן די הינדל וואס ס׳איז געווען כשר ווי אימער מ׳איז געווען, כאטש ס׳איז דא אסאך סארטן, וואס האט זיך געטוישט לויטן וואוינארט.
שטעלט זיך די פראגע:
פארוואס די ״מין״ פיש ווען ס׳טוישט זיך פון קארפ אויף סעלמאן וואס מזעט אויך לעבעדיג, קוקט מען עס אן ווי א שינוי, ס׳איז די זעלבע מאכל אינעם עצם מין, נאר די ספעציפישע ״מין״ לעבעדיגע פיש איז סעלמאן אנשטאט קארפ.
מיט וואס איז עס אנדערש פון א שינוי אינעם ״מין״ פלייש, וואס ״יעדער״ נוצט היינט למעשה עפעס אנדערש פון וואס די עלטערן האבן געגעסן?
ביסט 100% גערעכט, עס איז ביי רוב מענטשן בכלל נישט קיין אלטע מנהג נאר טעכניש דאס האט מען געקענט הטבן לעבעדיג, עס איז אויך איראניש אז רוב מענטשן פארלאזן זיך שוין אויפן השגחה און קויפן בכלל נישט לעבעדיג.
ווען ס'קומט צו די חומרות פון פסח, האט א זאך וואס מען האט נישט געגעסן נישט קיין חילוק פאר סיי וואספארא סיבה הייסט דאס נדר, און מען דארף זיך מתיר נדר זיין דערויף וכן היה המעשה ווען מען האט אנגעהויבן ברענגען אין טאהש כשר לפסח סעלמאן, וואס הרה"ג ר' יוחנן וואזנער ואתו עמו הרה"ג ר יודל שפיטצער האבן גע'פסקנ'ט אז מ'מוז האבן התרת נדרים אויב מען וויל עסן די סעלמאן פיש, ביי טורקי איז קיינמאל נישט געווען קיין החלטה אז מען וועט דאס נישט עסן ס'איז פשוט נישט אויסגעקומען
זאגסט א טעם אז טוירקי האט מען נישט געגעסן ווייל ס׳איז פשוט נישט אויסגעקומען.
נא, סעלמאן איז אויך ווייל ס׳איז פשוט נישט אויסגעקומען.
המציאות יוכיח אז בעניני הפלייש האט כמעט יעדער געטוישט אינעם סוג הבשר עוף במשך השנים זה בכה וזה בכה. מ׳האט זיך אדער יא אדער (זיכער)נישט מתיר נדר געווען.
אז מ׳האט אלץ מקפיד געווען צו עסן לעבעדיגע פיש די סוג פיש איז פשוט אן אנדערע נאמען אבער ווייטער לעבעדיג.
מה נשתנה כלפי פסח לעבעדיגע סעלמאן פיש.
פארוואס דא ווערט עס א שינוי און ביים טוישן דעם סוג פונעם פלייש נישט?
די נקודההאט געשריבן:↑מיטוואך אפריל 17, 2024 10:15 am
מ׳האט שוין אין די פריערדיגע בלעטער אסאך געשמועסט בנוגע קארפ און סעלמאן פיש.
כ׳האב זיך לעצטנס געכאפט א אינטרעסאנטע השתוות. בענין הטשיקנס. ווען ס׳איז געווען פארשידענע מעוררים אויף די טשיקענס וואס מיר עסן, אז ס׳איז נישט די זעלבע הינדל פון אמאל.
טייל האבן טאקע אויפגעהערט עסן טשיקן זיי האבן אנגעפאנגען עסן טורקי, און כאטש פסח האבן זייערע עלטערן קיינמאל קיין טוירקי נישט געגעסן עכ״ז האבן זיי אנגענומען די טויש, די דאזיגע מחמירים זענען דייקא פרומע אידן און האבן נישט אויפגעברענגט קיין חשש פון משנה זיין פון די עלטערן אויף פסח כלפי דעם, זיי נוצן אנדערע סארט פלייש, פארשטייט זיך די שמאלץ איז אויך אנדערש, ס׳איז נישט פון קיין הינדל.
רוב כלל ישראל וואס עסט ווייטער טשיקן געהעריג, האבן די רבנים אויך נישט געזאגט אז ס׳איז יא ממש די זעלבע פון אינדערהיים, די וואס שחט׳ן די באדעם ראק צו אנדערע בדומה לו שחיטות, זאגן אז נאר דעיס האט מען גענוצט אמאל, אבער זייערע עלטערן האבן זיכער געגעבן עפעס אנדערש. רוב שחיטות נוצן די היינטיגע ברוילער טשיקן׳ס כאטש מ׳האט עס טאקע נישט גענוצט אמאל אבער האבן מברר געווען אז די טשיקן מעג מען געהעריג עסן.
נחזור לסעלמאן פיש:
דאס איז הכל מודים אז מ׳האט פסח אייביג געגעסן פיש. והחמירו מ׳זאל עס זען לעבעדיג להוציא מחשש חמץ. יעצט גענוי וועלכע סארט ס׳איז געווען שייך איז טאקע געווען קארפ פיש.
דאס זעלבע האט מען אייביג געגעסן טשיקן. יעצט צו גיין טוישן די ״מין״ טשיקן האבן ״אלע מחמירים״ למעשה געטוישט. נישט קיין חילוק וועלכע סארט פלייש מ׳עסט, באדעם ראק, טוירקי, ועוד שמות למיניהם, אפילו רוב כלל ישראל וואס עסט די ברוילער פלייש עסט אויך נישט די זעלבע ״מין״ ווי אמאל, שאכלו אבותינו. מ׳האט געגעבן די הינדל וואס ס׳איז געווען כשר ווי אימער מ׳איז געווען, כאטש ס׳איז דא אסאך סארטן, וואס האט זיך געטוישט לויטן וואוינארט.
שטעלט זיך די פראגע:
פארוואס די ״מין״ פיש ווען ס׳טוישט זיך פון קארפ אויף סעלמאן וואס מזעט אויך לעבעדיג, קוקט מען עס אן ווי א שינוי, ס׳איז די זעלבע מאכל אינעם עצם מין, נאר די ספעציפישע ״מין״ לעבעדיגע פיש איז סעלמאן אנשטאט קארפ.
מיט וואס איז עס אנדערש פון א שינוי אינעם ״מין״ פלייש, וואס ״יעדער״ נוצט היינט למעשה עפעס אנדערש פון וואס די עלטערן האבן געגעסן?
בקיצור נמרץ: טשיקן איז א טשיקן אלע מאל. פיש לאו דווקא פיש, האט שוין געזאגט ווער סהאט געזאג אז טייל פיש ברויך הפרשת חלה.... פיש איז בדרך כלל אינפורטירט נישט פריש אין פון דאנעט נעמט זיך אלע שאלות.... סאך מינע פריזיגע פיש וואס זיכער האבן חמץ טשיקן נישט (די זעלבע שאלה וואס איז געווען מיטן תרנגולת שמצאו בה חיטה איז מאז ועד היום ואכשר דרא). בהמה פלייש איז טאקע דא א ריעותא וואס רוב איז נישט לאקאל פריש, אבער נישט אריין לכלל חששות ומנהגי אבותינו לחומרא.
ליבי ובשריהאט געשריבן:↑מיטוואך אפריל 17, 2024 10:26 am
די נקודההאט געשריבן:↑מיטוואך אפריל 17, 2024 10:15 am
מ׳האט שוין אין די פריערדיגע בלעטער אסאך געשמועסט בנוגע קארפ און סעלמאן פיש.
כ׳האב זיך לעצטנס געכאפט א אינטרעסאנטע השתוות. בענין הטשיקנס. ווען ס׳איז געווען פארשידענע מעוררים אויף די טשיקענס וואס מיר עסן, אז ס׳איז נישט די זעלבע הינדל פון אמאל.
טייל האבן טאקע אויפגעהערט עסן טשיקן זיי האבן אנגעפאנגען עסן טורקי, און כאטש פסח האבן זייערע עלטערן קיינמאל קיין טוירקי נישט געגעסן עכ״ז האבן זיי אנגענומען די טויש, די דאזיגע מחמירים זענען דייקא פרומע אידן און האבן נישט אויפגעברענגט קיין חשש פון משנה זיין פון די עלטערן אויף פסח כלפי דעם, זיי נוצן אנדערע סארט פלייש, פארשטייט זיך די שמאלץ איז אויך אנדערש, ס׳איז נישט פון קיין הינדל.
רוב כלל ישראל וואס עסט ווייטער טשיקן געהעריג, האבן די רבנים אויך נישט געזאגט אז ס׳איז יא ממש די זעלבע פון אינדערהיים, די וואס שחט׳ן די באדעם ראק צו אנדערע בדומה לו שחיטות, זאגן אז נאר דעיס האט מען גענוצט אמאל, אבער זייערע עלטערן האבן זיכער געגעבן עפעס אנדערש. רוב שחיטות נוצן די היינטיגע ברוילער טשיקן׳ס כאטש מ׳האט עס טאקע נישט גענוצט אמאל אבער האבן מברר געווען אז די טשיקן מעג מען געהעריג עסן.
נחזור לסעלמאן פיש:
דאס איז הכל מודים אז מ׳האט פסח אייביג געגעסן פיש. והחמירו מ׳זאל עס זען לעבעדיג להוציא מחשש חמץ. יעצט גענוי וועלכע סארט ס׳איז געווען שייך איז טאקע געווען קארפ פיש.
דאס זעלבע האט מען אייביג געגעסן טשיקן. יעצט צו גיין טוישן די ״מין״ טשיקן האבן ״אלע מחמירים״ למעשה געטוישט. נישט קיין חילוק וועלכע סארט פלייש מ׳עסט, באדעם ראק, טוירקי, ועוד שמות למיניהם, אפילו רוב כלל ישראל וואס עסט די ברוילער פלייש עסט אויך נישט די זעלבע ״מין״ ווי אמאל, שאכלו אבותינו. מ׳האט געגעבן די הינדל וואס ס׳איז געווען כשר ווי אימער מ׳איז געווען, כאטש ס׳איז דא אסאך סארטן, וואס האט זיך געטוישט לויטן וואוינארט.
שטעלט זיך די פראגע:
פארוואס די ״מין״ פיש ווען ס׳טוישט זיך פון קארפ אויף סעלמאן וואס מזעט אויך לעבעדיג, קוקט מען עס אן ווי א שינוי, ס׳איז די זעלבע מאכל אינעם עצם מין, נאר די ספעציפישע ״מין״ לעבעדיגע פיש איז סעלמאן אנשטאט קארפ.
מיט וואס איז עס אנדערש פון א שינוי אינעם ״מין״ פלייש, וואס ״יעדער״ נוצט היינט למעשה עפעס אנדערש פון וואס די עלטערן האבן געגעסן?
ביסט 100% גערעכט, עס איז ביי רוב מענטשן בכלל נישט קיין אלטע מנהג נאר טעכניש דאס האט מען געקענט הטבן לעבעדיג, עס איז אויך איראניש אז רוב מענטשן פארלאזן זיך שוין אויפן השגחה און קויפן בכלל נישט לעבעדיג.
ווען ס'קומט צו די חומרות פון פסח, האט א זאך וואס מען האט נישט געגעסן נישט קיין חילוק פאר סיי וואספארא סיבה הייסט דאס נדר, און מען דארף זיך מתיר נדר זיין דערויף וכן היה המעשה ווען מען האט אנגעהויבן ברענגען אין טאהש כשר לפסח סעלמאן, וואס הרה"ג ר' יוחנן וואזנערואתו עמו הרה"ג ר יודל שפיטצער האבן גע'פסקנ'ט אז מ'מוז האבן התרת נדרים אויב מען וויל עסן די סעלמאן פיש, ביי טורקי איז קיינמאל נישט געווען קיין החלטה אז מען וועט דאס נישט עסן ס'איז פשוט נישט אויסגעקומען
זייט אזוי גוט און טשעקט איבער אייער אינפארמאציע אויף וואס איך האב געמאכט באלד, ווייל ער האט מיר פערזענליך געזאגט דאס וואס איך שרייב דא בשמו [נישט מיט זיין נאמען].
למעלה משבעיםהאט געשריבן:↑מאנטאג מארטש 19, 2012 3:39 am
קרעמער האט געשריבן:
איך האב געפרעגט מיין דיין שליט"א אויב ביי בדיקת חמץ זוכט מען כזיתים אדער ברעקלעך, און ער האט מיר געזאגט אז מען זוכט ברעקלעך.
איך האב זיך יעצט דערמאנט אז עס איז שוין אמאל געווארן אויסגעשמועסט וועגן בודק זיין פאר ברעקלעך זעט דאhttp://www.ivelt.com/forum/viewtopic.ph ... 59#p330159 --- הרב מלאכי, איר פרעגט בעיקר ווי איך פארשטיי אויף די וואס זייערע עלטערן האבן נישט געקענט צוקומען צו פיש צו זיי מעגן משנה זיין ווייל זיי קענען שוין יא, איז באמת איך בין נישט דער גרויסער מלקט און פארשטייער צו חומרות און מנהגים, נאר אזויפיל ווען איך האב געלערנט הל' פסח אין כולל, האבן אונז פראבירט צו ארויסנעמען יעדע חומרא ווי עס ווערט דערמאנט, וכו', און די ידיעה קען איך פראבירן מיטיילן, אבער אנדערע מנהגים וואס זענען געווארן נאך די שפעטערע אחרונים, וואס איז צומאל נישט קלאר אויסגעשמועסט געווארן, און הערשט א אומקלארקייט דערין, איז באמת זייער שווער אריין צו רעדן, און אסאך מאל קען די צומישעניש זיין א גורם פאר נאך חומרות.
איך וועל דיר זאגן וויזוי עס איז מיר אויסגעקומען, איך גיי אבער איבערפרעגן א מורא הוראה דערוועגן צו זיין דערין אביסל קלארער, איז אזוי לאמיר צוטיילן די חומרות אין דריי סיגים, א) איז אזאך וואס איז געווען א חשש דערויף, און מען האט זיך געקענט אן עצה געבן נישט צו צוקומען צו דעם חשש (למשל פיש באקוקן, ציקער אויפקאכן אדער הכשר), ב) אזאך וואס האט געהאט א חשש און מען האט זיך נישט געקענט אן עצה געבן דערמיט, און יעצט איז נישטא די חשש (למשל אויל), ג) אזאך וואס איז אמאל בכלל נישט געווען, ממילא ווייסן מיר נישט צו עס האט בכלל א חשש צו נישט (למשל אוועקאדא).
איז אזוי, חומרא א' איז בפשטות מותר נאך זיך אן עצה געבן דערמיט, חומרא ב' איז דא פוסקים וואס זעען נישט קיין פראבלעם צו מקיל זיין, ווייל סוכ"ס איז מער נישט דא די חששות היינט, אבער לאידך גיסא איז דא פוסקים וואס זאגן אז מען זאל נאך אנהאלטן דעם חומרא, לכאורה מטעם ווייל איינמאל עס איז געווען אזא חשש, קען מען קיינמאל נישט וויסן צו עס וועט נישט נאכאמאל זיין די זעלבע חשש, איז מען מחמיר, און ממילא דארף מען פרעגן א שאלת חכם ווען עס איז נוגע, חומרא ג' בפשטות האט מען אנגענומען צו מחמיר זיין דערויף, פשוט אלץ חסרון ידיעה, חוץ אויב מען פרעגט א מורא הוראה און ער פסק'נט דיר אנדערש.
יעצט למעשה היות די האסט אזויפיל מאל איבערגעפרעגט וועגן סעלמאן האב איך געפרעגט פון א גאר חשוב'ן מורה הוראה דערוועגן (אז די ווילסט וויסן די נאמען פרעג אין אישי), האט ער מיר אויך אזוי געענטפערט, אז למעשה פיש איז פיש, און די פראבלעם איז נישט געווען מיט די מין פיש אדער יענע מין פיש, נאר בכלל אויף פיש, און היות אונזערע עלטערן האבן געגעסן פיש וואס מען האט געזען לעבעדיג איז נישט קיין חילוק וועלכע מין, ווייל דא איז נישט פשט אז די טעם האיסור איז אוועקגעפאלן, נאר אפילו עס וואלט נאך אלץ געווען דער חשש, אבער מען האט זיך אייביג געקענט אן עצה געבן מיט דעם חשש, און דאס טוט מען ווייטער, משא"כ אווקאדא, האבן אונזערע עלטערן נישט געהאט, און אונז קענען נישט זאגן וואס זיי וואלטן געטון, ממילא עסט מען עס נישט.
האסטו יעצט פריש געפרעגט וועגן די וואס די עלטערן האבן נישט געגעסן קיין פיש צוליב דעם ווייל עס איז נישט געווען אין זייער געגנט, יעצט, פרעגסטו בעצם פון די ראנג מענטש..... ווייל אין הלכה געדענק איך נישט א ענליכע מציאות צו קענען דאס מדמה זיין, און ווייטער חומרות און מנהגים פון גאנץ כלל ישראל קען איך נישט, אבער איך קען דיר זאגן וואס איך טראכט, איך קען הערן א צד להיתר ווייל למעשה זייערע עלטערן האבן געהאט די עצה פון באקוקן דעם פיש ווען עס האט נאך געלעבט, נאר נישט געקענט אויספירן מכח אל הפועל ווייל זיי זענען געווען ווייט פון וואסער, און פון צווייטן זייט, קען איך אבער אויך הערן א צד להחמיר, ווייל סוכ"ס וויבאלד זיי האבן נישט געקענט אנקומען צו לעבעדיגע פיש, האבן זיי אנגענומען א נייע חומרא מער נישט צו עסן פיש אין פסח, והא ראיה אז עס איז אזוי, ווייל אפי' שפעטער ווען זיי האבן שוין יא געקענט באקוקן די פיש, האבן זיי עס נאכאלץ נישט געגעסן.... דאס איז אבער זיכער כדאי אז איינער וואס קומט פון אזא שטוב, און וויל יא עסן פיש, און א מורא הוראה פסק'נט אים אז ער מעג עסן, אז ער זאל זיך מתיר נדר זיין.
אגב, פון ווי נעמסטו אז 4-500 יאר צוריק האט מען נישט געגעסן צוקר וואס מען האט אכטונג געגעבן אז מען זאל נישט אויסמישן מעל, אדער נאכן אויפקאכן און דורכזייען? מען זעט אז זיי האבן נישט געגעסן פלעין צוקער וואס האט נישט געהאט קיין הכשר, ווייל ווי זיי שרייבן האט עס געהאט א פארקערטן הכשר (בדרך בדיחותא) אז זיי האבן קלאר געוויסט אז עס איז אויסגעמישט מעל, אבער אויב האבן זיי קלאר געוויסט אז עס איז נישט אויסגעמישט, שטייט דארט אז זיי האבן עס יא געגעסן (אויף אחרון של פסח, דווקא?).
--- אנטשולדיגט פארן פארשפעטיגן מיט מין תשובה אזוי לאנג, אבער..... איך האב ממש נישט געהאט קיין צייט זיך צו מצמצם זיין און אראפשרייבן ביז יעצט.
דאס שטיחמט אבער נישט מיט דעם בעל הגדה וואס זאגט, אז די צויוויי איז לכתחילה געווען על שם העתיד, אז ס'וועט זיין מצה און נישט קיין חמץת וועגן דעם חפזון
די ר"ן אין פסחים קט"ז פרעגט שוין פארוואס האט מען עס געדארפט באקן מצות מען האט עס געקענט באקן חמץ בנוגע די בעל ההגדה וואס עס שטייט מצה על שום מה וכו' דאכט זיך די פירוש אז דאס וואס מיר עסן מצה איז על שם דאס וואס מען איז ארויס פון מצרים מיט א "נישט חמצ'דיגע טייג". דהיינו נישט על שם דאס וואס מען האט עס צום סוף געבאקן מצות נאר על שם די "טייג" בשעת יציאת מצרים. (דאס אז מען איז שוין פריער נצטווה געווארן איז אן עקסטרע קשיא, מיר האט מער געבאדערט אז על שם וועלכע מצה עסן מיר מצה? די תירוץ איז אז נישט על שם מצה נאר על שם די טייג וואס איז נישט געווען חמץ עסן מיר מצה וואס איז נישט חמץ) בלייבט נאר שווער די קשיא פון די ר"ן אויפן פירוש הפסוק אנע שייכות צום הגדה.
שכוח פארן צוצייכענען דעם רן, בלייבט נאר פאר מיר עס צו צוברענגען. אבער איך מיין אז ס'איז גארנישט שווער, ס'שטימט יא מיטן בעל הגדה און זיין כוונה איז טאקע על שם העתיד. זע בעיקר די לעצטע שורה.
רן.png
די פשוטע קשיא אויפן ר"ן איז דאך אז אין תורה שטייט אז מען האט עס ערשט געבאקן צומארגנס אין סוכות. כדי צו מונע זיין דער קשיא אויפן בעל הגדה האב איך געשריבן הנ"ל.
לערענדיג לקוטי תורה פונעם אלטן רבי'ן אויף פסח, זע איך אז ער פרעגט גאר אסאך קשיות אויף דעם מצה על שום מה וכו', די אלטער רבי ענטפערט ע"פ חסידות, כ'וואלט געוואלט וויסן די תירוצים ע"פ נגלה.
איך וואוין אין ארץ ישראל, אויב ברויכט איר עפעס הילף בנוגע אר"י, דאן שעמט אייך נישט צו פרעגן.
