אידישע וועלט פארומס

המברך יתברך האט געשריבן: ↑ מאנטאג אפריל 10, 2023 8:19 pm

איש ציון האט געשריבן: ↑ מאנטאג אפריל 10, 2023 7:17 pm

המברך יתברך האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 09, 2023 5:00 pm

איש ציון האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג מארטש 16, 2023 11:58 am

loyodea האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג מארטש 16, 2023 11:57 am

עיין רמבן

פסוק?

כי לא חמץ.png

אויב איך פארשטיי גוט, צעטיילט דער רמב"ן דעם פסוק אין צווייען,

ויאפו את הבצק עגוות מצות, כי לא חמץ
דאס וואס זיי האבן עס געמאכט אלס מצה, איז ווייל די תורה האט נישט געלאזט אז ס'זאל זיין חמץ

כי גורשו ממצרים ולא יכלו להתמהמה,

וועגן דעם האט מען עס געבאקן אויפן וועגן אויף די זון

דאס שטיחמט אבער נישט מיט דעם בעל הגדה וואס זאגט, אז די צויוויי איז לכתחילה געווען על שם העתיד, אז ס'וועט זיין מצה און נישט קיין חמץת וועגן דעם חפזון

די ר"ן אין פסחים קט"ז פרעגט שוין פארוואס האט מען עס געדארפט באקן מצות מען האט עס געקענט באקן חמץ
בנוגע די בעל ההגדה וואס עס שטייט מצה על שום מה וכו' דאכט זיך די פירוש אז דאס וואס מיר עסן מצה איז על שם דאס וואס מען איז ארויס פון מצרים מיט א "נישט חמצ'דיגע טייג".
דהיינו נישט על שם דאס וואס מען האט עס צום סוף געבאקן מצות נאר על שם די "טייג" בשעת יציאת מצרים. (דאס אז מען איז שוין פריער נצטווה געווארן איז אן עקסטרע קשיא, מיר האט מער געבאדערט אז על שם וועלכע מצה עסן מיר מצה? די תירוץ איז אז נישט על שם מצה נאר על שם די טייג וואס איז נישט געווען חמץ עסן מיר מצה וואס איז נישט חמץ)
בלייבט נאר שווער די קשיא פון די ר"ן אויפן פירוש הפסוק אנע שייכות צום הגדה.

שכוח פארן צוצייכענען דעם רן, בלייבט נאר פאר מיר עס צו צוברענגען. אבער איך מיין אז ס'איז גארנישט שווער, ס'שטימט יא מיטן בעל הגדה און זיין כוונה איז טאקע על שם העתיד. זע בעיקר די לעצטע שורה.

רן.png

איש ציון האט געשריבן: ↑ דינסטאג אפריל 11, 2023 3:23 pm

המברך יתברך האט געשריבן: ↑ מאנטאג אפריל 10, 2023 8:19 pm

איש ציון האט געשריבן: ↑ מאנטאג אפריל 10, 2023 7:17 pm

המברך יתברך האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 09, 2023 5:00 pm

איש ציון האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג מארטש 16, 2023 11:58 am

פסוק?

כי לא חמץ.png

אויב איך פארשטיי גוט, צעטיילט דער רמב"ן דעם פסוק אין צווייען,

ויאפו את הבצק עגוות מצות, כי לא חמץ
דאס וואס זיי האבן עס געמאכט אלס מצה, איז ווייל די תורה האט נישט געלאזט אז ס'זאל זיין חמץ

כי גורשו ממצרים ולא יכלו להתמהמה,

וועגן דעם האט מען עס געבאקן אויפן וועגן אויף די זון

דאס שטיחמט אבער נישט מיט דעם בעל הגדה וואס זאגט, אז די צויוויי איז לכתחילה געווען על שם העתיד, אז ס'וועט זיין מצה און נישט קיין חמץת וועגן דעם חפזון

די ר"ן אין פסחים קט"ז פרעגט שוין פארוואס האט מען עס געדארפט באקן מצות מען האט עס געקענט באקן חמץ
בנוגע די בעל ההגדה וואס עס שטייט מצה על שום מה וכו' דאכט זיך די פירוש אז דאס וואס מיר עסן מצה איז על שם דאס וואס מען איז ארויס פון מצרים מיט א "נישט חמצ'דיגע טייג".
דהיינו נישט על שם דאס וואס מען האט עס צום סוף געבאקן מצות נאר על שם די "טייג" בשעת יציאת מצרים. (דאס אז מען איז שוין פריער נצטווה געווארן איז אן עקסטרע קשיא, מיר האט מער געבאדערט אז על שם וועלכע מצה עסן מיר מצה? די תירוץ איז אז נישט על שם מצה נאר על שם די טייג וואס איז נישט געווען חמץ עסן מיר מצה וואס איז נישט חמץ)
בלייבט נאר שווער די קשיא פון די ר"ן אויפן פירוש הפסוק אנע שייכות צום הגדה.

שכוח פארן צוצייכענען דעם רן, בלייבט נאר פאר מיר עס צו צוברענגען. אבער איך מיין אז ס'איז גארנישט שווער, ס'שטימט יא מיטן בעל הגדה און זיין כוונה איז טאקע על שם העתיד. זע בעיקר די לעצטע שורה.

רן.png

די פשוטע קשיא אויפן ר"ן איז דאך אז אין תורה שטייט אז מען האט עס ערשט געבאקן צומארגנס אין סוכות.
כדי צו מונע זיין דער קשיא אויפן בעל הגדה האב איך געשריבן הנ"ל.

זיידענע בעקיטשע האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג מארטש 15, 2012 6:53 am

איך וויל פרעגן לגבי חומרות פין ערב פסח.

למעשה רוב זאכן וואס ממאכט ריין פאר פסח איז עפ''י הלכה איבעריג. יעדער איינער איז דאך מבטל חמץ. מען פארקויפט די חמץ. אין דע גאנצע זאך וואס מזיכט אין מיז בודק און מבער די חמץ איז נאר שמא יבא לאוכלו. און דאס איז נאר אויף גרויסע שטיקל'ך (כזיתי'ם בלע''ז) ברעקלעך און שטויב וכדו' דארף מען לכאו' בכלל נישט נאכזוכן, נאר ביי פלעצער וואס מעס'ט.

איז פארוואס ארבעט מען אזוי שווער צו רייניגן די שטויב?

msp האט געשריבן: ↑ מאנטאג מארטש 26, 2012 8:32 am

jkup50 האט געשריבן:

איך האב געהערט פון יוד אז אזוי ווי זיינע זיידעס האבען געגעסן מאשין מצות פירט ער זיך ארויף צי לייגען אויפן טיש א באקס אבער עס נישט עסען

מיין רביצין האט ליב האנט מצה בין איך איר מיקל דאס צו עסען אחרון של פסח
אני כשלעצמי ריר נישט אהן קיין האנט מצה

המברך יתברך האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 09, 2023 5:12 pm

יידישע קהילות האט געשריבן: ↑ מאנטאג מארטש 23, 2015 8:12 pm

שמעתי אז יש מקומות וואו מ'באקט מזונות קעיק מיט מי פירות.
ווייסט איינער נעמען פון די מקומות וואו מ'איז מקיל, און אויך וואו איז מען מחמיר דערין?
(אויך א גוטע רעסעפי פון אזא קעיק, האט איינער?)

כ'האב קיינמאל נישט געהערט אזא זאך. אבער ס'איז אן אינטערעסאנטע איידעי. אןו איך ווייס טאקע נישט, פארוואס מ'איז מחמיר.

למעלה משבעים האט געשריבן: ↑ מיטוואך מארטש 14, 2012 10:58 pm

בנוגע קארפ צו טוישן צו סעלמאן, הייסט כלל נישט משנה געווען, ווייל עס איז קיינמאל נישט געווען א חומרא צו עסן דווקא קארפ, און די היתר איז נישט ווייל די סיבה לאיסור איז אוועקגעפאלן, נאר אפילו די פראבלעם וואלט נאך היינט געווען חי וקים, וואלט מען אויך געמעגט עסן סעלמאן.
די חומרא איז צו זען די פיש לעבעדיג, און פשוט אין מציאות איז פארן געשעפטס-מאן די גרינגסטע אז די זאלסט עס זען לעבעדיג צו ברענגן קארפ. איך זאג דאך אייך אז געוויסע ערליכע אידן עסן באפל פיש, וואס דאס האלט זיך אויך א לענגערע צייט לעבעדיג אינדרויסן פון וואסער, זעסטו קלאר אז די חומרא איז נישט געווען צו עסן דווקא קארפ.

דאס וואס מיר האבן דא געשמועסט אז די סיבה לאיסור איז אוועקגעפאלן ביי פיש, מיינט מען צו זאגן, אז לפי זה (אויב איז מען משנה פון מסורת אבות ווען די סיבה פאלט אוועק) וואלט מען בכלל נישט געדארפט קוקן צו די פיש לעבט.

און וועגן די אלע נייע זאכן וואס אונזערע עלטערן האבן נישט געהאט, איז נישט די סיבה ווייל מען וויל נישט משנה זיין, נאר די סיבה איז אז אונז ווייס מיר נישט וואס זיי וואלטן געזאגט דערויף, און צו זיי וואלטן עס געגעסן, דאס איז פון די גאר גאר ווייטע חומרות וואס אונז זענען מחמיר אום פסח.

און וועגן צוקר, באמת אונזערע עלטערן האבן זיך שוין אויך געדארפט אן עצה געבען דערמיט, זיי האבן אויך געהאט דעם חשש, נו, וואס האבן זיי געטון? איז באמת שטייט אין אסאך אחרונים, אויפן פלאץ האסטו עס אין שערי תשובה (סי' תס"ז, סקט"ו), אז מיט א הכשר מעג מען, לכאורה האבן אונזערע עלטערן (ביז די צייטן פון די ראשונים ווען עס איז נתעורר געווארן דעם חשש) געגעסן מיט א הכשר, ממילא איז לכאורה מעיקרא כך הקילו.... אבער באמת איז דא וואס פארלאזן זיך נישט אויף א הכשר, און זיי קאכן אויף די צוקער - אפי' די מיט די הכשר - אין וואסער, און מען זיפט עס דורך פאר פסח, אזוי אז אויב איז דא מעל דערין ווערט עס צוגאנגען און עס ווערט א לח, און עס ווערט בטל פאר פסח (די געדאנק אז סינון זאל העלפן, ווערט דערמאנט אין חק יעקב סי' תמ"ז סקל"ד און אין שוע"ה דארט סעי' נ' לגבי צוקר אין וויין), וכך נוהג אבי.

און וועגן געקויפטע אויל פון קאמפאניס ביזטו הונדערט פראצענט גערעכט, דאס איז באמת נישט אנדערש ווי אלע אנדערע קאמפאני זאכן וואס ווערן פארקויפט אין געשעפט, וואס מ'איז(?) מחמיר נישט צו ניצן אין פסח, איך האב גערעדט פון די וואס מאכן אליין אויל, אדער קויפן פון די וואס מאכן פריוואט אליין.

דאס וואס די רעכנסט אויס וואס אי אפשר בלעדם, איז באמת די ווארט 'אי אפשר' איז א ליין, וואס ביי יעדעם איינעם איז עס ערגעץ אנדערש... למשל ביי מיר איז די ליין נאך די זאכן וואס די האסט אויסגערעכנט, ווייל איך טרינק נישט אין פסח קיין מילך, קאוע, און נוץ נישט קיין פאטעטא סטארטש.

(וועגן צוקר קען מען שרייבן א גאנצע אריכות, אבער היות איך האב נישט קיין צייט, האב איך דא געשריבן וואס איך האב געשריבן, און נישט מאריך געווען דערין).

טייבעלע האט געשריבן: ↑ מוצ"ש מארטש 17, 2012 11:47 pm

פארשריבן האט געשריבן:

"קאווע", איז אויך דא וואס האבן עס געוואלט אסר'ן אלס קטניות. גראדע ווערט געברענגט אז דער יש"מ האט געלאכט פון די דעה, אבער דאך האט ער זיך אזוי געפירט.
אנדערע פירן זיך עס אפצובראטן און אויפקאכן בעפאר פסח, אזוי אז עס איז א רינעדיגע זאך איז עס ווי א משקה וואס זעהט ניטאמאל אויס ווי מעהל.
אבער למעשה פירט מען זיך כמעט נישט אזוי און מען טרינקט קאווע אין גרויסן.

איך טרינק נישט קיין קאווע פסח כך קבלתי מבית אבי, הגם מ'האט נישט געמאכט אן עסק יא אדער ניין ווער עס האט געוואלט האט געקענט טרונקען, וויבאלד איך האב מיך אזוי געפירט אלס בחור ווייל מיין פאטער זז"ג
האט זיך אזוי געפירט וויל איך נישט משנה זיין, דרך אגב עס איז דא א לאנגער שמועס דערוועגען אין שדי חמד.

moishy56 האט געשריבן: ↑ מיטוואך אפריל 03, 2024 5:08 pm

זיידענע בעקיטשע האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג מארטש 15, 2012 6:53 am

איך וויל פרעגן לגבי חומרות פין ערב פסח.

למעשה רוב זאכן וואס ממאכט ריין פאר פסח איז עפ''י הלכה איבעריג. יעדער איינער איז דאך מבטל חמץ. מען פארקויפט די חמץ. אין דע גאנצע זאך וואס מזיכט אין מיז בודק און מבער די חמץ איז נאר שמא יבא לאוכלו. און דאס איז נאר אויף גרויסע שטיקל'ך (כזיתי'ם בלע''ז) ברעקלעך און שטויב וכדו' דארף מען לכאו' בכלל נישט נאכזוכן, נאר ביי פלעצער וואס מעס'ט.

איז פארוואס ארבעט מען אזוי שווער צו רייניגן די שטויב?

למעשה איז עס טאקע בלויז א חומרא, און עס איז זייער שווער צו ארבעטן וואכן לאנג צו פיצען און פיצען,
און אויך קענען פירן געהעריג א שטוב מיט די געזינדעל קעה''ר, בשעת די הויז איז איבערגעדרייט און אנגעצויגען.

טשעכיי האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 7:00 pm

המברך יתברך האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 09, 2023 5:12 pm

יידישע קהילות האט געשריבן: ↑ מאנטאג מארטש 23, 2015 8:12 pm

שמעתי אז יש מקומות וואו מ'באקט מזונות קעיק מיט מי פירות.
ווייסט איינער נעמען פון די מקומות וואו מ'איז מקיל, און אויך וואו איז מען מחמיר דערין?
(אויך א גוטע רעסעפי פון אזא קעיק, האט איינער?)

כ'האב קיינמאל נישט געהערט אזא זאך. אבער ס'איז אן אינטערעסאנטע איידעי. אןו איך ווייס טאקע נישט, פארוואס מ'איז מחמיר.

רבינו הרמ"א סי תס"ב סעיף ד הגה: ובמדינות אלו אין נוהגין ללוש במי פירות ואפילו לקטף המצות אין נוהגין רק לאחר אפייתן בעודן חמין ואין לשנות אם לא בשעת הדחק לצרכי חולה או זקן הצריך לזה:
וגם צריך זהירות יתירה ממשהו מים מחבר סעיף ב מי פירות עם מים ממהרים להחמיץ יותר משאר עיסה הלכך אין ללוש בהם ואם לש בהם יאפה מיד:

יידישע קהילות האט געשריבן: ↑ מאנטאג אפריל 08, 2024 10:01 am

טשעכיי האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 7:00 pm

המברך יתברך האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 09, 2023 5:12 pm

יידישע קהילות האט געשריבן: ↑ מאנטאג מארטש 23, 2015 8:12 pm

שמעתי אז יש מקומות וואו מ'באקט מזונות קעיק מיט מי פירות.
ווייסט איינער נעמען פון די מקומות וואו מ'איז מקיל, און אויך וואו איז מען מחמיר דערין?
(אויך א גוטע רעסעפי פון אזא קעיק, האט איינער?)

כ'האב קיינמאל נישט געהערט אזא זאך. אבער ס'איז אן אינטערעסאנטע איידעי. אןו איך ווייס טאקע נישט, פארוואס מ'איז מחמיר.

רבינו הרמ"א סי תס"ב סעיף ד הגה: ובמדינות אלו אין נוהגין ללוש במי פירות ואפילו לקטף המצות אין נוהגין רק לאחר אפייתן בעודן חמין ואין לשנות אם לא בשעת הדחק לצרכי חולה או זקן הצריך לזה:
וגם צריך זהירות יתירה ממשהו מים מחבר סעיף ב מי פירות עם מים ממהרים להחמיץ יותר משאר עיסה הלכך אין ללוש בהם ואם לש בהם יאפה מיד:

אוי, פארשטייט זיך אז מ'רעדט פון מצה-מעהל, נישט ח"ו פון רויע מעהל!
ועיין כאן
viewtopic.php?p=5024390#p5024390

שפילקעס האט געשריבן: ↑ מאנטאג אפריל 15, 2024 5:51 pm

איך פארשטיי נישט די פשט פון עסן פאלטשע פיש וואס איז בעצם צומאלענע פליייש.

ס'דא א ענין צו עסן פיש ביי א סעודה. און אויב עסט מען נישט משום חומרא זאל מען עס אראפנעמען פון די מעניו. וואס פשט פון מאכן א שפיל מיט פאלטשע פיש.

שלא תשתכח?

ממי_שאמרו האט געשריבן: ↑ דינסטאג אפריל 16, 2024 10:34 am

שפילקעס האט געשריבן: ↑ מאנטאג אפריל 15, 2024 5:51 pm

איך פארשטיי נישט די פשט פון עסן פאלטשע פיש וואס איז בעצם צומאלענע פליייש.

ס'דא א ענין צו עסן פיש ביי א סעודה. און אויב עסט מען נישט משום חומרא זאל מען עס אראפנעמען פון די מעניו. וואס פשט פון מאכן א שפיל מיט פאלטשע פיש.

שלא תשתכח?

בפשטות, יא.

די רבי ז"ל האט אמאל געזאגט פאר א ווערטל, אז די פאלטשע צדיקים ווערן מגולגל אין פאלטשע פיש.
בדרך צחות איז מיר בייגעפאלן יעצט בשעתן שרייבן, אז עס שטייט דאך אין פסוק מי יאכלנו בשר זכרנו את הדגה אשר נאכל במצרים. האט מען אן אסמכתא צו מאכן א זכר פאר עסן פיש, דורך עסן פלייש...

אוראייניקל האט געשריבן: ↑ מיטוואך אפריל 17, 2024 8:59 am

חוץ מזה איז דא אן ענין אין די מספר המאכלים וואס מ'עסט, פיר מאכלים קעגן דעם שם הוי"ה.. ממילא אז מ'עסט נישט קיין פיש עסט עפעס במקומו.

שפילקעס האט געשריבן: ↑ מאנטאג אפריל 15, 2024 5:51 pm

איך פארשטיי נישט די פשט פון עסן פאלטשע פיש וואס איז בעצם צומאלענע פליייש.

ס'דא א ענין צו עסן פיש ביי א סעודה. און אויב עסט מען נישט משום חומרא זאל מען עס אראפנעמען פון די מעניו. וואס פשט פון מאכן א שפיל מיט פאלטשע פיש.

שלא תשתכח?

ממי_שאמרו האט געשריבן: ↑ מיטוואך אפריל 17, 2024 9:03 am

אוראייניקל האט געשריבן: ↑ מיטוואך אפריל 17, 2024 8:59 am

חוץ מזה איז דא אן ענין אין די מספר המאכלים וואס מ'עסט, פיר מאכלים קעגן דעם שם הוי"ה.. ממילא אז מ'עסט נישט קיין פיש עסט עפעס במקומו.

ביים סדר נאכט עסט מען דאך מער פון 4 מאכלים:
מצה,
מרור,
פיש,
זופ,
אייער,
פלייש,
צושפייז (קען זיין איינס אדער מער).

חוץ אויב דו רעכנסט נישט אריין די מצה ומרור וביצה זכר לחגיגה

אוראייניקל האט געשריבן: ↑ מיטוואך אפריל 17, 2024 9:18 am

ממי_שאמרו האט געשריבן: ↑ מיטוואך אפריל 17, 2024 9:03 am

אוראייניקל האט געשריבן: ↑ מיטוואך אפריל 17, 2024 8:59 am

חוץ מזה איז דא אן ענין אין די מספר המאכלים וואס מ'עסט, פיר מאכלים קעגן דעם שם הוי"ה.. ממילא אז מ'עסט נישט קיין פיש עסט עפעס במקומו.

ביים סדר נאכט עסט מען דאך מער פון 4 מאכלים:
מצה,
מרור,
פיש,
זופ,
אייער,
פלייש,
צושפייז (קען זיין איינס אדער מער).

חוץ אויב דו רעכנסט נישט אריין די מצה ומרור וביצה זכר לחגיגה

אזויווי שבת רעכנט מען נישט די חלה צוישן די מאכלים, ה"ה הכא מצה ומרור (פארדעם דארף מען דאך אינזין האבן ביי כרפס צו פטר'ן די מרור, לצאת ידי הדעה שצריך ברכה בפנ"ע, כיון שאינו בא מחמת הסעודה).. וועגן די איי פרעגסטו גוט, אבער עס איז לכאורה אויך נישט מחמת הסעודה.. מנהגינו איז עס צו עסן פאר די פיש, גלייך נאך כורך.

ממי_שאמרו האט געשריבן: ↑ מיטוואך אפריל 17, 2024 9:39 am

נ.ב. איר האט זיך אויסגעלערנט צו ניצן דעם ציטיר קנעפל. געלערנט אן אלטער בער טאנצן?..