אידישע וועלט פארומס

וויאזוי דארף מען שרייבן 'מצבה' אדער 'מציבה'?

אחרון של פסח האט געשריבן: ↑ פרייטאג יאנואר 05, 2024 10:49 am

מצבה

קומט אן א יו"ד, נאר אמאל לייגט מען עס צו מ'זאל וויסן פון וואס מ'רעדט - נישט מַצָּבָהּ למשל.
ווען די כוונה איז קלאר פעלט עס נישט אויס.

להודות האט געשריבן: ↑ פרייטאג יאנואר 05, 2024 11:00 am

אחרון של פסח האט געשריבן: ↑ פרייטאג יאנואר 05, 2024 10:49 am

מצבה

קומט אן א יו"ד, נאר אמאל לייגט מען עס צו מ'זאל וויסן פון וואס מ'רעדט - נישט מַצָּבָהּ למשל.
ווען די כוונה איז קלאר פעלט עס נישט אויס.

איר שרייבט אויך גנבה און אבדה? (איך ווייס אז די תורה שרייבט אזוי, וכן הרמב"ם, אבער כמדומה אז לשון בני אדם איז יא צו לייגן א יו"ד).

להודות האט געשריבן: ↑ פרייטאג יאנואר 05, 2024 11:00 am

אחרון של פסח האט געשריבן: ↑ פרייטאג יאנואר 05, 2024 10:49 am

מצבה

קומט אן א יו"ד, נאר אמאל לייגט מען עס צו מ'זאל וויסן פון וואס מ'רעדט - נישט מַצָּבָהּ למשל.
ווען די כוונה איז קלאר פעלט עס נישט אויס.

'כונה' קומט אן די צווייטע וא"ו, נאר אמאל לייגט מען עס צו מ'זאל וויסן פון וואס מ'רעדט - נישט כוֹנָה למשל.
ווען די מכוון איז קלאר פעלט עס נישט אויס---
ווער?...

אחרון של פסח האט געשריבן: ↑ פרייטאג יאנואר 05, 2024 12:23 pm

יש"כ
איך זעה דאך שוין עס איז א בחינה פון אלו ואלו.....

נישט קיין אלו ואלו, גיכער הא לן והא להו...
אין לשה"ק (למשל אין א ספר וכדומה) שרייבט מען ווי עס איז געשריבן במקור מצבה, און אין א אידישע אויסגאבע שרייבט מען ווי מ'ליינט עס, מציבה

צווישן אונזערע מחברים וואס האבן שטארק גענויגט צו שרייבן ווי מער בכתב חסר איז באקאנט דער חזו"א ז"ל (למשל: "גטין" וכמובן גנבה ואבדה ועוד ועוד), ס'איז לענ"ט אן ענין פון טעם.

ירוחם פישל האט געשריבן: ↑ זונטאג יאנואר 07, 2024 1:06 am

צווישן אונזערע מחברים וואס האבן שטארק גענויגט צו שרייבן ווי מער בכתב חסר איז באקאנט דער חזו"א ז"ל (למשל: "גטין" וכמובן גנבה ואבדה ועוד ועוד), ס'איז לענ"ט אן ענין פון טעם.

שיין, "לענ"ט- לעניית טעמי", איז בדווקא אדער א טעות?

להודות האט געשריבן: ↑ מאנטאג יאנואר 01, 2024 8:09 pm

אונז האבן גערעדט פון אן אנדער נקודה

לכאורה רעדט מען פון דעם.

הגות תבונות האט געשריבן: ↑ דינסטאג דעצעמבער 21, 2021 2:47 pm

ווען מען איז מתאר א שם דבר, איז די צורת התואר געוואנדן אינעם מין פונעם שם דבר. למשל: "הסיבה של מיתת הפרה, היא עייפות". כ'האב געשריבן "היא", וויבאלד "סיבה" איז א נקיבה.

וואס טוט זיך ווען מען איז מתאר א פעולה, נישט א שם פעולה, נאר א פעל. למשל: "זו שמתה הפרה, היא מחמת עייפות". יעצט, "מתה הפרה" איז א פעל [אויב כ'רוף עס גוט אן], און אויף דעם אליינס איז נישט שייך קיין מין. די שאלה איז צו ווען מ'גייט עס מתאר זיין [זו, היא], וועט מען עס מנתח זיין צום שם פעולה דערפון, וואס אין דעם פאל איז עס א נקיבה, אדער איז דא עפעס אן אנדערע כלל אין דעם?

דער אבן עזרא זאגט אז מען קען זיך מתייחס זיין צום שם הפעולה וואס פעלט.

איז דא אזא ווארט "מחלוקה"?

אין משנה טרעפן מיר "מחלוקת שהיא לשם שמים", אזוי אויך אין גמרא "במחלוקת שנויה". דערפון זעען מיר אז אפילו ווען ס'איז נישט סמוך קומט א ת'. איז דער ה' פשוט א טעות?

גרשון האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג פעברואר 15, 2024 3:14 pm

איז דא אזא ווארט "מחלוקה"?

אין משנה טרעפן מיר "מחלוקת שהיא לשם שמים", אזוי אויך אין גמרא "במחלוקת שנויה". דערפון זעען מיר אז אפילו ווען ס'איז נישט סמוך קומט א ת'. איז דער ה' פשוט א טעות?

Screenshot 2024-02-15 150749.png

א לשון גענוצט אסאך אין ספרים
דא האסטו די תוצאות אין אוצר החכמה

גרשון האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג פעברואר 15, 2024 3:14 pm

"מחלוקה"?

די ווארט מחלוקת שטייט שוין אין תנ"ך.
עס איז לשון יחיד אבער הערט זיך אפשר אין אידיש ווי רבים און דערפאר האט מען געטוישט אויף 'מחלוקה'.
גלייבט זיך שווער אז ס'געפונט זיך אין פריערדיגע ספרים.

אויב מ'וויל זוכן אויף אוצה"ח מוז מען ארויסנעמען אלע 'מחלוקת' וואס ער ליינט נישט ריכטיג, ווי אויך אלע 'מֵחלוקה' וואס איז אן אנדער ווארט. ס'וועט מסתם נישט בלייבן קיין סאך.

להודות האט געשריבן: ↑ זונטאג פעברואר 18, 2024 9:17 pm

גרשון האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג פעברואר 15, 2024 3:14 pm

"מחלוקה"?

די ווארט מחלוקת שטייט שוין אין תנ"ך.
עס איז לשון יחיד אבער הערט זיך אפשר אין אידיש ווי רבים און דערפאר האט מען געטוישט אויף 'מחלוקה'.
גלייבט זיך שווער אז ס'געפונט זיך אין פריערדיגע ספרים.

אויב מ'וויל זוכן אויף אוצה"ח מוז מען ארויסנעמען אלע 'מחלוקת' וואס ער ליינט נישט ריכטיג, ווי אויך אלע 'מֵחלוקה' וואס איז אן אנדער ווארט. ס'וועט מסתם נישט בלייבן קיין סאך.

וואו שטייט אזא ווארט אין תנ"ך?

Mezofzef האט געשריבן: ↑ מאנטאג פעברואר 19, 2024 12:47 am

להודות האט געשריבן: ↑ זונטאג פעברואר 18, 2024 9:17 pm

גרשון האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג פעברואר 15, 2024 3:14 pm

"מחלוקה"?

די ווארט מחלוקת שטייט שוין אין תנ"ך.
עס איז לשון יחיד אבער הערט זיך אפשר אין אידיש ווי רבים און דערפאר האט מען געטוישט אויף 'מחלוקה'.
גלייבט זיך שווער אז ס'געפונט זיך אין פריערדיגע ספרים.

אויב מ'וויל זוכן אויף אוצה"ח מוז מען ארויסנעמען אלע 'מחלוקת' וואס ער ליינט נישט ריכטיג, ווי אויך אלע 'מֵחלוקה' וואס איז אן אנדער ווארט. ס'וועט מסתם נישט בלייבן קיין סאך.

וואו שטייט אזא ווארט אין תנ"ך?

איך מיין אז עס שטייט נישט, אבער אין חז"ל זעט מען עס,
(עס שטייט אפאר מאל אין תנ"ך מחלוקת אבער עס מיינט נישט א קריגעריי, די נענסטע איז סלע המחלקת שמואל א כג גח).

להודות האט געשריבן: ↑ מאנטאג פעברואר 19, 2024 2:09 am

די ווארט מחלוקת שטייט כמ"פ אין תנ"ך, למשל דברי הימים א' כ"ז א' (און נאך מאל אין פארשידענע נטיות).
איך בין נישט אריין אין די פרט צי ס'מיינט פונקט די זעלבע ווייל ס'מאכט נישט אויס לעניננו. ס'איז די זעלבע ווארט ווי אין משנה.

למעשה איז עס די זעלבע שורש און מיינונג: טיילונג.
אין פסוק איז עס ווי א גרופע מענטשן איז נחלק פון די 2טע [אפטיילונג], און אין חז"ל זענען זיי צוטיילט צוליב דעות.
כנלע"ד פשוט, והרוצה לחלוק וועט עס נאר זיין צי די מיינונג איז ממש היינו הך, אדער ס'איז אפשר אביסל א נייע צווייג.

עס איז זיכער א נייע צווייג הגם דער שורש איז דער זעלבער, אין דברי הימים און אין כמעט אלע אנדערע פלעצער אין תנ"ך איז עס אן אפטיילונג און עס גייט ארויף אויף די מענטשען (חוץ סלע המחלקת וואס איז אנדערש געפינטלט), אין חז"ל איז עס די פעולה פון א צוטיילונג און עס גייט ארויף אויף די פעולה.

להודות האט געשריבן: ↑ זונטאג פעברואר 18, 2024 9:17 pm

גרשון האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג פעברואר 15, 2024 3:14 pm

"מחלוקה"?

די ווארט מחלוקת שטייט שוין אין תנ"ך.
עס איז לשון יחיד אבער הערט זיך אפשר אין אידיש ווי רבים און דערפאר האט מען געטוישט אויף 'מחלוקה'.
גלייבט זיך שווער אז ס'געפונט זיך אין פריערדיגע ספרים.

אויב מ'וויל זוכן אויף אוצה"ח מוז מען ארויסנעמען אלע 'מחלוקת' וואס ער ליינט נישט ריכטיג, ווי אויך אלע 'מֵחלוקה' וואס איז אן אנדער ווארט. ס'וועט מסתם נישט בלייבן קיין סאך.

וואס הייסט ביי דיר פריעדיגע
געב א קוק אין אוצר החכמה וועסטו זען פילע אחרונים וואס ניצן עס אויף מחלוקת

@איש ציון
איך האב געוואוסט דאס וועט קומען...
ברענג ביטע איינער צוויי פון, לאמיר זאגן, 250 יאר צוריק ווען אידיש האט אפשר נאך נישט געהאט אזא איינפלוס אויפ'ן שרייבן.

להודות האט געשריבן: ↑ מאנטאג פעברואר 19, 2024 1:16 pm

@איש ציון
איך האב געוואוסט דאס וועט קומען...
ברענג ביטע איינער צוויי פון, לאמיר זאגן, 250 יאר צוריק ווען אידיש האט אפשר נאך נישט געהאט אזא איינפלוס אויפ'ן שרייבן.

ווייל אנשטאט גיין און נאכקוקן שרייבט מען "גלייבט זיך שווער וכו'" און איך ברויך שווייגן...

ראה פירוש המשניות להרמב"ם שבועות פ"א משנה ד'

אויב ווילסט נאך מראי מקומות דאן זאג מיר

@איש ציון
אין די 2 דרוקן וואס כ'האב געטשעקט (וואגשאל גמרא וואס איז א קאפּי פון ווילנא, און זייער משניות) שטייט מחלוקת.

אויסער דעם האט דער רמב"ם געשריבן אין אראביש און די לשה"ק איז נאר א תרגום. אויך מעגליך אז אין עפעס א דרוק איז געשטאנען מחלוק' און א 2טע דרוקער האט עס געעפענט אומריכטיג.

האסט נאך?

להודות האט געשריבן: ↑ מאנטאג פעברואר 19, 2024 1:16 pm

@איש ציון
איך האב געוואוסט דאס וועט קומען...
ברענג ביטע איינער צוויי פון, לאמיר זאגן, 250 יאר צוריק ווען אידיש האט אפשר נאך נישט געהאט אזא איינפלוס אויפ'ן שרייבן.

דער אור החיים הקדוש נוצט די ווארט, און ער האט נישט געקענט קיין אידיש...

Mezofzef האט געשריבן: ↑ מאנטאג פעברואר 19, 2024 5:45 pm

להודות האט געשריבן: ↑ מאנטאג פעברואר 19, 2024 1:16 pm

@איש ציון
איך האב געוואוסט דאס וועט קומען...
ברענג ביטע איינער צוויי פון, לאמיר זאגן, 250 יאר צוריק ווען אידיש האט אפשר נאך נישט געהאט אזא איינפלוס אויפ'ן שרייבן.

דער אור החיים הקדוש נוצט די ווארט, און ער האט נישט געקענט קיין אידיש...

ווי אויך דער חיד"א

@Mezofzef און @farshlufen

א דאנק פאר אייערע קאממענטארן. עס איז הילפבאר אויב מ'קען ברענגן א פונקטליכע מ"מ כדי מ'זאל קענען נאכקוקן גרינגערהייט.

אין 2 פלעצער אין אוה"ח האב איך נאר געזעהן "ולא תמנע מחלוקה", וואס לכאורה מיינט אז דו קענסט דיך נישט צוריקהאלטן פון קלויבן איינס פון די 2 זאכן וואס ער זאגט דארט * (איך האב לכתחילה געזאגט אז מ'דארף פילטערן די ווארט מֵחלוקה) .
מער האב איך נישט געזוכט, און אויב מצפצף האסט עפעס מער ספעציפיש ביטע ווייז.

אין חיד"א איז שווער צו זוכן אין אלע ריזאלטאטן וואס קומען ארויף - טייל זענען א טעות פון דער קאמפיוטער זוכער (עס שטייט אפן מחלוקת) און צו טייל האב איך נישט צוטריט. איין פלאץ וואס איז ארויפגעקומען איז אין עבודת הקודש, און דארט שטייט אין אן אנדערע דרוק מחלוקת. אויב איז דאס די איינציגסטע מאל איז עס גרינג צו תולה זיין בטה"ד.

* די לשון "ולא ימנע מחלוקה" געפונט זיך אין פארשידענע פריערדיגע ספרים מיט די מיינונג.