אידישע וועלט פארומס

קיקיון האט געשריבן:

אביש האט געשריבן: בני אנוסים? זעיט נישט אויס, מ'דארף עס אדורכטוהן
https://en.wikipedia.org/wiki/Szekler_Sabbatarians

די דארפסט דורכטין דאס וואס פאר הרה"ק דער מחבר פון שערי צדק האט אנגענומען פאר א דבר ברור?

[image]

אביש האט געשריבן: אוטש!! מיין קאפ..
עניוועי, פון די עלים לתרופה הנ"ל * איז משמע אז אנדערע האבן נישט אזוי אנגענומען (ווי זאגט יענער, מ'דארף עס אדורכטוען..)
און פאר ווער ס'האט צייט דא איז לאנגע מאמר פונם * היסטאריקער ווילהע(ל)ם בעכער אויף דעם כת און זייער אפשטאם, כ'לייג עס אויף מיין רידינג ליסטע

אגרויסן יישר כח הרב קיקיון פארן ארויפברענגען די נושא וואס איך קיינמאל נישט געסערט ביפאר.

קיקיון האט געשריבן: זיין געבעקס רעקאמענדירסט די ??

440px-Wilhelm_Gottlieb_Becker.jpg

אביש האט געשריבן:

קיקיון האט געשריבן:

אביש האט געשריבן: בני אנוסים? זעיט נישט אויס, מ'דארף עס אדורכטוהן
https://en.wikipedia.org/wiki/Szekler_Sabbatarians

די דארפסט דורכטין דאס וואס פאר הרה"ק דער מחבר פון שערי צדק האט אנגענומען פאר א דבר ברור?

[image]

אוטש!! מיין קאפ..
עניוועי, פון די עלים לתרופה הנ"ל איז משמע אז אנדערע האבן נישט אזוי אנגענומען (ווי זאגט יענער, מ'דארף עס אדורכטוען..)
און פאר ווער ס'האט צייט דא איז לאנגע מאמר פונם היסטאריקער ווילהע(ל)ם בעכער אויף דעם כת און זייער אפשטאם, כ'לייג עס אויף מיין רידינג ליסטע

אגרויסן יישר כח הרב קיקיון פארן ארויפברענגען די נושא וואס איך קיינמאל נישט געסערט ביפאר.

מיד לאחר שהוטלו עליהם הגזירות ב-1639 המירו רוב שומרי השבת את דתם בחזרה לאחד הזרמים המוכרים של הנצרות, אך רק כלפי חוץ. בסתר הם המשיכו לשמור על אמונתם ולהתפלל מספריו של פצ'י. כדי לרצות את השלטונות הם העדיפו להתקבל לאחת הכנסיות הפרוטסטנטיות, רצוי אלו שקידשו את השבת. לקהילות הקתוליות הם הצטרפו רק אם לא היתה להם ברירה, ואז הם השתדלו בביקוריהם בכנסייה להשפיל את ראשיהם ולא להסתכל על הצלבים. בדרך כלל הם נמנעו מלהשתתף במיסות ובתפילות ותמיד העדיפו לשלוח אליהן נציג אחד מהמשפחה וזאת רק כדי לא לעורר את חשד הכמרים......

"אחרי עבור יותר משתי-מאות שנה למות איש הרוח פעחי עלתה עוד הפעם כשורש מארץ ציה קהלת הסקעלים האחרונים בכפר הסקעלים הנעזב והנטוש הנקרא בעצעדפאלו", נכתב בעיתון "הצפירה", שיצא לאור בשפה העברית בוורשה, בסוף אוקטובר 1890. בעיתון העברי "המגיד" שהתפרסם בווינה סופר כי "כאשר ניתן חופש הדת באונגריה ודת ישראל אושרה מטעם הממשלה, מהרו רבים מבני הכת הזאת לקבל עליהם בגלוי את דת ישראל ואיכרים זקנים, בני שישים ושבעים, מלו בשר ערלתם בשמחה רבה. אחד מהם אמר, כי לו היה לו לחתוך את צווארו למען יתכנס תחת כנפי דת ישראל, אז היה עושה זאת באהבה".

במספר רב של עיתונים עבריים והונגריים הופיעו אז תיאורים דומים של התעוררות תנועת שומרי השבת, בעקבות האמנסיפציה שקיבלו יהודי הקיסרות האוסטרו-הונגרית ב-1867. כולם תיארו בהתפעלות איך צצו לפתע שומרי שבת בכמה כפרים בטרנסילבניה ודרשו כי יוכרו זכויותיהם. אין נתונים מדויקים על היקף התופעה אך בכתבות מוזכרים לפחות חמישה כפרים שבהם התעוררו שרידי קהילות. אליהם הצטרפו משפחות בודדות מכל רחבי טרנסילבניה ואפילו מבודפשט הבירה. מניינם הכולל של המאמינים נאמד ברוב המחקרים בכמה מאות או אלפים אחדים.

הקהילה הגדולה ביותר התעוררה בכפר בוזודויפאלו. הוא שכן בעמק ירוק ומבודד בלב אזור הנקרא ארץ הסקיים. ב-1867 כרבע מ-700 תושביו הכריזו על עצמם כשייכים לכת שומרי השבת. בעיתונים הונגריים מתואר איך במשך שלושה ימים חגגו חברי הקהילה את החירות הדתית שניתנה להם אחרי מאות שנים של רדיפה. הם שבתו מכל מלאכה ויצאו בתהלוכה אל הכפר הקרוב סנג'ורג'ו דה פדורה. שם הם הקיפו בשירה את בית הכנסת של הקהילה האורתודוקסית והתפללו.

לויט ווי ער שרייבט, אין אזוי שרייבט אויך וויקי, האט ער, מיט עטליכע אנדערע, גענומען אויף זיך צו ראטעווען דעם כמעט צופאלענע גרופע, און אפשרייבען זייער היסטאריע, דער ערשטער צו אפשרייבן, איז געווען ר' שמואל קאהן די נעאלאגעשן הויפט רב ראבינער/מסית ומדיח פון באדאפעסט

ער איז פון די מערסט בארימסטע אידיש-אינגערישע עקעדעמיקער איך מיין אז די נעאלאגאן בימים ההם, איך רעד פון די תר"נ יארן, זענען מער ווייניגער געווען שמרי תומ"צ , @קיקיון וועט בוודאי וויסן בעסער

קיקיון האט געשריבן:

ער איז פון די מערסט בארימסטע אידיש-אינגערישע עקעדעמיקער איך מיין אז די נעאלאגאן בימים ההם, איך רעד פון די תר"נ יארן, זענען מער ווייניגער געווען שמרי תומ"צ , @קיקיון וועט בוודאי וויסן בעסער

מיין עלטער זיידע און דער עלטער זיידע פון זוגתי שתחי' זענען געווען פון די עומדים בראש אין די מלחמה קעגן
די עוקרי הדת זאל איך ליינען זייער שמוץ?

אביש האט געשריבן: אין די לינק איז איוך דא מאמר פון עטליכע אונגארישע גוים, אויב זענט איר נייגעריג

קיקיון האט געשריבן:

אביש האט געשריבן: אין די לינק איז איוך דא מאמר פון עטליכע אונגארישע גוים, אויב זענט איר נייגעריג

פארוואס זאל איך זיין נייגעריג?

קיקיון האט געשריבן: מיין פילטער לאזט מיר נישט אריין אין JSTOR

קיקיון האט געשריבן: וועם ציטירסט די?

אביש האט געשריבן: דאס וואס @לאנדא שרייבט, עס איז זיכער א סתירה וויבאלד זיי זענען נישט קיין אנוסים

אליעזר לאנדא האט געשריבן: אין קובץ המאור [רנה] איז דא אן אינטערסאנט תשובה איבער זייערע אייניקלך שעלו לא"י אחר המלחמה, עיי"ש אינטערסאנטע פרטים אודותם בשנות הזעם

אליעזר לאנדא האט געשריבן:

קיקיון האט געשריבן:

אין אזוי אויך איז זייער סדר התפילה [נדפס ב"מזרח ומערב" כרך ד חוברת א] ווערט דערמאנט אותו האיש

כח און מח האט געשריבן:

רבותי איך זיך ווי מער אינפא איבערן בית יוסףאון רמ"אותלמודיהם בפרט, און די תקופה פון שנות ר"נ ביז ש"נבכלל, אויב איינער ווייסט צי סאיז ערגעץ דא א מפתחפון די אשכולות דא אין זכור ימות עולם, אדער אפאר גוטע אשכולות וואס מרעדט פון די יארן וועל איך זייער זייער הנאה האבן
א גרויסן דאנק!

גרינוויל תושב האט געשריבן:

איז הנשר א אינטערסאנטע ירחון צו טרעפן א נאמען פון איינעם?

היסטאריש האט געשריבן:

כח און מח האט געשריבן:

רבותי איך זיך ווי מער אינפא איבערן בית יוסףאון רמ"אותלמודיהם בפרט, און די תקופה פון שנות ר"נ ביז ש"נבכלל, אויב איינער ווייסט צי סאיז ערגעץ דא א מפתחפון די אשכולות דא אין זכור ימות עולם, אדער אפאר גוטע אשכולות וואס מרעדט פון די יארן וועל איך זייער זייער הנאה האבן
א גרויסן דאנק!

דא איז די אשכול פון בית יוסף, און דא פונעם רמ"א זצוק"ל.

דבריך יאיר האט געשריבן: ↑ מיטוואך אוגוסט 16, 2023 8:34 am

וואו איז דא צו באקומען די פנקס ועד ארבע ארצות?
כ'זעה דאס נישט אויף אוצר החכמה אדער היבראו בוקס

הסרפד האט געשריבן: ↑ מיטוואך אוגוסט 16, 2023 10:51 am

דבריך יאיר האט געשריבן: ↑ מיטוואך אוגוסט 16, 2023 8:34 am

וואו איז דא צו באקומען די פנקס ועד ארבע ארצות?
כ'זעה דאס נישט אויף אוצר החכמה אדער היבראו בוקס

ווייל דער אקאדעמישער מו"ל לאזט נישט צו מן הסתם (עס איז פארהאן אין פיל ביבליאטעקן כמדומה)

דבריך יאיר האט געשריבן: ↑ מיטוואך אוגוסט 16, 2023 2:05 pm

הסרפד האט געשריבן: ↑ מיטוואך אוגוסט 16, 2023 10:51 am

דבריך יאיר האט געשריבן: ↑ מיטוואך אוגוסט 16, 2023 8:34 am

וואו איז דא צו באקומען די פנקס ועד ארבע ארצות?
כ'זעה דאס נישט אויף אוצר החכמה אדער היבראו בוקס

ווייל דער אקאדעמישער מו"ל לאזט נישט צו מן הסתם (עס איז פארהאן אין פיל ביבליאטעקן כמדומה)

מען קען דאס ערגעץ קריגן (אויף PDF) פאר באצאלט?

ברוך ברייער האט געשריבן: ↑ זונטאג יולי 09, 2023 6:10 pm

מאסן אידן פארן יעדע יאר צום צדיק און קרעסטיר
ברוך השם אז פארגאגנע יאר האב איך אויך געהאט די זכי צו פארן...
א טאג ביפאר די יארצייט אויף ב' אייר האב איך ארומגעפארן אונעם געגעננט און איהל און ווי אויך אין ליסקא למשה זייענדיג און ליסקא זאגט מיר א איד א 5 מינוט צופארן פון דא און טאלטשווא ליגט א צדיק וואס זיין יארצייט איז ב' אייר און קיינער גייט נישט אהין...
שוין האב איך באשלאסן אהינצופארן .
איך האב מיר אביסל געמוטשעט צו טרעפן דעם בית החיים אבער ב''ה מען האט עס געפינען און זוכה געווען צו מתפלל זיין ביי נאך א ציון אונעם יארצייט

איטרסאנט איז אז עס איז 15 מינוט צו פארן צו קרעסטיר און קיינער ווייסט נישט דערפין ....
אויב איינער האט עפשער מער אינפראמציע איבערן צדיק וכלו ביטע אהערשטעלן

( איך ווייס נישט ווי אזוי עס ארבעט דארט מיט די בתי חיים און מיט די שומרים אבער עס איז דא דארט א שומר אבער די גראז איז געווען מורדיג שטארק באוואקסען ממש א פחד געווען )