אידישע וועלט פארומס

די ערשטע רול אין חינוך איז: אז עס האט נישט קיין רולס, מען דארף נוצן דעם שכל, און אסאך נאשן פון קלוגע און 'ערליכע' אידן.

ס'איז לעצטנס ארויסגעקומען א צוויי בענדער'דיגע בוך "אל תחטאו בילד" פון המחנך הנודע ר' יחיאל יעקובסון פון ארץ ישראל. איך האלט עס אינמיטן ליינען און עס האט מיר ממש געעפנט די אויגן אין דעם גאנצן חינוך נושא. דער ספרים געשעפט אייגנטומער ווי איך האב עס געקויפט האט מיר געזאגט אז דער בוך איז איהם געגאנגען ווי מצה וואסער, און ס'הייסט היינט פון די שטערקסטע חינוך ספרים אויפן מארקעט.

ק.נ.א. וועטער האט געשריבן: איז אויסגעהאלטן פאר א מאן צו הערן א דרשה פון א פרוי?

לויט ווי איך פארשטיי איז די ענטפער ניין, אבער מעגליך איך בין זיך טועה.

לכאורה ביסטו גערעכט אבער קודם כל קען עס טאקע די פרוי הערן (זי איז דאך סייווי די הויפט מחנך...ששש).

ס'איז זיכער גרינגער א טעיפ פון א דרשה (לאפוקי זמרה) באין מכירה. און טאמער האלט מען ביי דעם אז מ'דארף עס הערן לרפואה איז נאך גרינגער...

אויף למעשה זאל מען פרעגן א דיין שטייטזיך.

אויב איז עס געזאגט מיט א "תנועה מיוחדת", ווי די סדר ביי א שיעור, איז א שאלה.

ווארד האט געשריבן: און איך וויל דיר זאגן נאך א חידוש, אז א קינד'ס מלמד קען אויך אמאל האבן אסאך ערפארונג, און קען אסאך מאל העלפן ווען אנדערע קענען נישט (אסאך מאל נישט, אבער אסאך מאל יא, עס איז ווערט צו פרובירן).
אויב האסטו א ספעציפישע פראבלעם דארפסטו פורש זיין, קענסט נישט פרעגן סתם מען זאל דיר געבן אינפארמאציע וועגן "חינוך", חינוך איז א פעלד וואס איז רחבה מני ים, מען דארף וויסן אין וועלכן ספעציפישן נושא דו דארפסט הילף

ריכטיג מיט ביידע נקודות.

לגבי די ערשטע קען איך צולייגן, אז דאס איז זייער א וויכטיגע פונקט ווען עס קומט צו א פראבלעם, קודם גיין צום מלמד/טיטשער (אמת, אמאל מאכט זיך אז דער מלמד ווייסט קיין חייכון מער ווי טייטשן דעם פסוק, אבער אמאל...) זיי זענען מיטן קינד א גרויס חלק פון טאג, און זיי זעעהן אויך ווי אזוי דאס איז צווישן אנדערע קינדער, און אמאל קענען זיי באמערקן א די שורש פון די פראבלעם קומט גאר פון א צווייטן קינד, וכו', איך האב נישט יעצט קיין צייט מאריך צו זיין. והבן.

דאס איז זייער א וויכטיגע און א אינטרעסאנטע נושא. כבין נייגעריג ווילאנג דאס וועט זיך ציען.

קיווי סטראבערי האט געשריבן: ס'איז לעצטנס ארויסגעקומען א צוויי בענדער'דיגע בוך "אל תחטאו בילד" פון המחנך הנודע ר' יחיאל יעקובסון פון ארץ ישראל. איך האלט עס אינמיטן ליינען און עס האט מיר ממש געעפנט די אויגן אין דעם גאנצן חינוך נושא. דער ספרים געשעפט אייגנטומער ווי איך האב עס געקויפט האט מיר געזאגט אז דער בוך איז איהם געגאנגען ווי מצה וואסער, און ס'הייסט היינט פון די שטערקסטע חינוך ספרים אויפן מארקעט.

דאס איז טאקע די בעסטע חינוך ביך וואס איז נאר ארויסגעקומען אין די לעצטע 70 יאר (פארדעם ווייס איך נישט, און סאיז אויך נישט געווען צופיל נוגע...). שוין אלץ בחור האב איך שוין אויסגעהערט זיינע טעיפס / דרשות, און כהאב אסאך גענאשט פון איהם צו ארויסהאבן סודות בעניני הנפש.

ווארד האט געשריבן: דער עיקר איז זאלסט זיך פירן אזוי ווי דיין טאטע האט זיך געפירט מיט דיר (אויב ער האט מצליח געווען...)

זייער א ווייטאגליכע פונקט. וויפיל פון אונז קענען פילן באמת, אדער בעסער געזאגט, געדענקען א מאמענט פון א געפיל, וואס דער טאטע'ס חינוך צו תורה ויר"ש איז אריין אין די ביינער כיתד בל תמוט? פאר די וואס פילן אין זיך א געפיל פארן באשעפער, א אמת'ע פנימיות'דיגע געפיל, לכבוד וואס דער טאטע האט אמאל געזאגט, אדער איבערגעגעבן, אזא איינער קען טאקע אנפרעגן ביי זיין טאטען. אויב געדענקט מען אבער נאר - אדער בעיקר - ווי די טאטע האט אריינגעשיקט אין בעט, אדער געהייסן אריין קוקען אין סידור, טייטלען, נישט ארומלויפען, רעדן מיט דרך ארץ, זיץ שיין, בענטש הויך...! וכדו' וכיו"ב, בין איך שטארק מסופק אויב דער טאטע וועט קענען איבערגעבן הוראות ווי אזוי מחנך צו זיין... ער וועט אפשר קענען איבערגעבן נאך פונקטען אין דיצעפלען וואס איז פון "די גרעסטע יסודות" אין חינוך... און דאס האבן אונזערע זיידעס כסדר געזיכט צו פארבעסערן און געגאנגען צו שיעורים און צו די חסידישע רביס, דאס איבריגע קומט שוין אליינס.
ווען דו וועסט ענדיגן דעם ספר פון הרב יעקבזון, וועסטו גוט פארשטיין די ווערטער. מקען נאך אסאך ארומרעדן. דערווייל זאל יעדער האבן א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.
לאז וויסן וואס טוט זיך.

מתבונן האט געשריבן: דאס איז זייער א וויכטיגע און א אינטרעסאנטע נושא. כבין נייגעריג ווילאנג דאס וועט זיך ציען.

ווארד האט געשריבן: דער עיקר איז זאלסט זיך פירן אזוי ווי דיין טאטע האט זיך געפירט מיט דיר (אויב ער האט מצליח געווען...)

זייער א ווייטאגליכע פונקט. וויפיל פון אונז קענען פילן באמת, אדער בעסער געזאגט, געדענקען א מאמענט פון א געפיל, וואס דער טאטע'ס חינוך צו תורה ויר"ש איז אריין אין די ביינער כיתד בל תמוט? פאר די וואס פילן אין זיך א געפיל פארן באשעפער, א אמת'ע פנימיות'דיגע געפיל, לכבוד וואס דער טאטע האט אמאל געזאגט, אדער איבערגעגעבן,אזא איינער קען טאקע אנפרעגן ביי זיין טאטען. אויב געדענקט מען אבער נאר - אדער בעיקר - ווי די טאטע האט אריינגעשיקט אין בעט, אדער געהייסן אריין קוקען אין סידור, טייטלען, נישט ארומלויפען, רעדן מיט דרך ארץ, זיץ שיין, בענטש הויך...! וכדו' וכיו"ב, בין איך שטארק מסופק אויב דער טאטע וועט קענען איבערגעבן הוראות ווי אזוי מחנך צו זיין... ער וועט אפשר קענען איבערגעבן נאך פונקטען אין דיצעפלען וואס איז פון "די גרעסטע יסודות" אין חינוך... און דאס האבן אונזערע זיידעס כסדר געזיכט צו פארבעסערן און געגאנגען צו שיעורים און צו די חסידישע רביס, דאס איבריגע קומט שוין אליינס.
ווען דו וועסט ענדיגן דעם ספר פון הרב יעקבזון, וועסטו גוט פארשטיין די ווערטער. מקען נאך אסאך ארומרעדן. דערווייל זאל יעדער האבן א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.
לאז וויסן וואס טוט זיך.

I raise my hands

בערקא האט געשריבן:

ווארד האט געשריבן: און איך וויל דיר זאגן נאך א חידוש, אז א קינד'ס מלמד קען אויך אמאל האבן אסאך ערפארונג, און קען אסאך מאל העלפן ווען אנדערע קענען נישט (אסאך מאל נישט, אבער אסאך מאל יא, עס איז ווערט צו פרובירן).
אויב האסטו א ספעציפישע פראבלעם דארפסטו פורש זיין, קענסט נישט פרעגן סתם מען זאל דיר געבן אינפארמאציע וועגן "חינוך", חינוך איז א פעלד וואס איז רחבה מני ים, מען דארף וויסן אין וועלכן ספעציפישן נושא דו דארפסט הילף

ריכטיג מיט ביידע נקודות.

לגבי די ערשטע קען איך צולייגן, אז דאס איז זייער א וויכטיגע פונקט ווען עס קומט צו א פראבלעם, קודם גיין צום מלמד/טיטשער (אמת, אמאל מאכט זיך אז דער מלמד ווייסט קיין חייכון מער ווי טייטשן דעם פסוק, אבער אמאל...) זיי זענען מיטן קינד א גרויס חלק פון טאג, און זיי זעעהן אויך ווי אזוי דאס איז צווישן אנדערע קינדער, און אמאל קענען זיי באמערקן א די שורש פון די פראבלעם קומט גאר פון א צווייטן קינד, וכו', איך האב נישט יעצט קיין צייט מאריך צו זיין. והבן.

אלעס האט א אמת. מדארף אבער אלעמאל געדענקען, מקען זיין די גרעסטע מחנך און פארשטיין די "שורש", סקען אבער אלעמאל זיין אז די שורש איז אסאך טיפער ווי ממיינט, ויש להאריך בזה. ממילא מיינט מען אז מווייסט די שורש, און דערווייל פארקוקט מען דעם אמת. אוי! מדארף אזויפיל סייעתא דשמיא.

דער עיקר איז, אז עלעטערן דארפן זיך אליינס אויסארבעטן די מידות "ביזן שורש", און דעמאלטס וועט ווערן א עולם התיקון.

מתבונן האט געשריבן: דאס איז זייער א וויכטיגע און א אינטרעסאנטע נושא. כבין נייגעריג ווילאנג דאס וועט זיך ציען.

קיווי סטראבערי האט געשריבן: ס'איז לעצטנס ארויסגעקומען א צוויי בענדער'דיגע בוך "אל תחטאו בילד" פון המחנך הנודע ר' יחיאל יעקובסון פון ארץ ישראל. איך האלט עס אינמיטן ליינען און עס האט מיר ממש געעפנט די אויגן אין דעם גאנצן חינוך נושא. דער ספרים געשעפט אייגנטומער ווי איך האב עס געקויפט האט מיר געזאגט אז דער בוך איז איהם געגאנגען ווי מצה וואסער, און ס'הייסט היינט פון די שטערקסטע חינוך ספרים אויפן מארקעט.

דאס איז טאקע די בעסטע חינוך ביך וואס איז נאר ארויסגעקומען אין די לעצטע 70 יאר (פארדעם ווייס איך נישט, און סאיז אויך נישט געווען צופיל נוגע...). שוין אלץ בחור האב איך שוין אויסגעהערט זיינע טעיפס / דרשות, און כהאב אסאך גענאשט פון איהם צו ארויסהאבן סודות בעניני הנפש.

איינער קען מער מסביר זיין וואס זיין אייגענארטיגקייט איז מיט וואס איז ער בעסר ווי אנדערע, וואס איז זיין מהלך בערך,
און וועלכע געשעפט אין ווילימסבורג פארמאגט דאס

לטב עביד האט געשריבן:

מתבונן האט געשריבן: דאס איז זייער א וויכטיגע און א אינטרעסאנטע נושא. כבין נייגעריג ווילאנג דאס וועט זיך ציען.

קיווי סטראבערי האט געשריבן: ס'איז לעצטנס ארויסגעקומען א צוויי בענדער'דיגע בוך "אל תחטאו בילד" פון המחנך הנודע ר' יחיאל יעקובסון פון ארץ ישראל. איך האלט עס אינמיטן ליינען און עס האט מיר ממש געעפנט די אויגן אין דעם גאנצן חינוך נושא. דער ספרים געשעפט אייגנטומער ווי איך האב עס געקויפט האט מיר געזאגט אז דער בוך איז איהם געגאנגען ווי מצה וואסער, און ס'הייסט היינט פון די שטערקסטע חינוך ספרים אויפן מארקעט.

דאס איז טאקע די בעסטע חינוך ביך וואס איז נאר ארויסגעקומען אין די לעצטע 70 יאר (פארדעם ווייס איך נישט, און סאיז אויך נישט געווען צופיל נוגע...). שוין אלץ בחור האב איך שוין אויסגעהערט זיינע טעיפס / דרשות, און כהאב אסאך גענאשט פון איהם צו ארויסהאבן סודות בעניני הנפש.

איינער קען מער מסביר זיין וואס זיין אייגענארטיגקייט איז מיט וואס איז ער בעסר ווי אנדערע, וואס איז זיין מהלך בערך,
און וועלכע געשעפט אין ווילימסבורג פארמאגט דאס

די אייגענארטיגקייט פון הרב יעקבזון איז פילפאכיג. קודם כל האט ער נישט סתם נאכגעבאבעלט וואס הולם גולם זאגט און עס געמאכט פאר א שיטה, נאר ער האט אריינגעלייגט אסאך קאפ מחשבה און נאכגעגאנגן די זאך וואס ער זאגט מיט א גרינטליכקייט. א קלאסישע דוגמא וואס איך מיין צו זאגן מיט דעם איז די נושא 'דוגמא אישית', אדער ווי מען רופט עס אין ענגליש א role model, ווי ער צונעמט די זאך אויף פיץ פיצלעך וואס דאס מיינט און וויאזוי דאס העלפט, אנשטאטס נאך צו בעבלען אז א טאטע דארף זיך אויפפירן גוט כדי זיין זון זאל זיך אויפפירן גוט. ער ווייזט אויף אז נישט דאס מיינט עס, און ווייזט אויף וואס עס מיינט יא. נאך א דוגמא איז די נושא פון מעודד זיין צו תורה ויר"ש, ווען עס העלפט און ועון עס מאכט גאר 'ערגער', ועוד ועוד.
זייער אסאך זאכן וואס איך האב געהערט פון אנדערע גרויסע מחנכים קומען פון אים, און ווי אסאך גרויסע מחנכים זאגן אליין אז זיי האבן אסאך גענאשט פון אים, א דוגמא ווי ר' בערל טויבער שליט"א, און נאך אסאך.
די צווייטע זאך איז, אז בטבע האט ער א מורא'דיגע תפיסה צו קענען כאפן א נושא, און צו דערטאטפן א פראבלעם.
דריטענס, ער האט אסאך גענאשט פון גדולי ישראל, און איז געווען זייער נאנט צו זיי.

יש להשיג ספר חשוב שיצא לאחרונה "שתולים בבית ה'"

חגי האט געשריבן: יש להשיג ספר חשוב שיצא לאחרונה "שתולים בבית ה'"

אפשר איז שייך מרחיב צו זיין ווער די מחבר איז און וואסערע חידוש ער ברענגט צום טיש.

תודה!

El Rushbo האט געשריבן: לאמיך פרעגן די חכמים דא א שאלה וואס עגבערט מיר שוין א שיינע שטיק צייט. און אולי וועט איינער קענען אנוויזן א ריכטיגע מהלך וויאזוי צו דיעלן דערמיט.

איך האב א 9 יעריג קינד וואס איז מוראדיגע סענסיטיוו, און ווען ער ווערט באליידיגט, דרינגט דאס אריין עד דכדוכה של נפש, און ער וועט עס 'געדענקן' א נעקסטע מאל אויך, און בכלל נעמט ער עס נישט פאר גרינג אויב ער שפירט אז מ'האט אים בעוול'ט, נישט אז מ'דארף עס נעמען גרינג, אבער ער ווערט אויפגעשטורעמט און באליידיגט.

ער איז נישט נאר סענסיטיוו פאר זיך, נאר אן אנדערעם אויכעט, ער קען נישט אויסהאלטן אויב דער רבי פארשעמט א אנדערע אינגל, און ער וועט קיינמאל נישט שטעכן א אנדערע קינד.

ער איז א קלוג קינד, און ער פארשטייט אז ער דארף ווען נישט זיין באליידיגט אויב איך האב אים געזאגט צו טוהן עפעס וואס אים שמעקט נישט (און ער איז פונקט נישט אויסגעשלאפן ) אויף אביסל א הויכע און שטרענגערע טאן, אבער ער איז הילפסלאז, די טרערן קומען אומווילענדיג.

מיין שאלה איז צו דאס איז א זאך וואס מ'וואקסט אויף, און ס'בעסער צו אויסמיידן אזוינע מצבים ? אדער איז עס עפעס וואס מ'דארף "מחנך" זיין.?

איך וויל נישט אז ער זאל האבן א שווער לעבן מיט חשבונות אויף יעדעם ןואס האט אים ווי געטוהן.

לויט דיינע ווערטער זעט אויס אז דאס קינד האט א low self esteem וואס מען קען און מען דארף "ארבעטן" מיט אים, נישט "מחנך" זיין ודי.