אידישע וועלט פארומס

לעכטיגער האט געשריבן: אגב, די שבת עליוועיטארס אין די פראדזשעקטס האט מיט בארא פארק? כ'ווייס אויך אז מ'האט עס כמעט ווי נישט גענוצט, אבער ס'געווען. וכן בבנין מאסאדא 2 במיאמי וואס איז גאר א היימישע בילדונג.

לגבי מאסאדא האט מיר פארציילט אן איינוואוינער, כמעט קיינער פלעגט עס נישט נוצן, ביז ס'איז געקומען א רב וואס איז ידוע צו שטיין אויף זיינע פסקים מיט א פעסטקייט (פרעגט מיר ביטע נישט ווער), און גע'דרש'נט אז מ'מעג עס נוצן לכתחילה, און ער אליינס האט עס גענוצט, און פון דאן האבן זיך נאך מיקל געווען, אבער אידן בעלי תורה אפילו זקנים און חולים נוצן עס נישט.

פארציילט מיר א יונגערמאן, אז ווען ס'איז ארויס געקומען דעם שבת לאמפ, האט ער געפרעגט זיין רב און זיין רב האט אים געזאגט, ער זאל צו ווארטן ביז דער עולם (וואס פרעגט נישט) באניצט זיך מיט דעם, וועט שוין נישט זיין קיין זלזול אין שבת, ווייל ווען מען וועט זעהן עס צינדט זיך אן און פארלעשט זיך וועט יעדער וויסן אז דא איז דא א שבת לאמפ, וועט דאס שוין זיין מותר, (אזוי ווי ביי שבת זייגער'ס וואס אנפאנג האבן עס געוויסע רבנים גע'אסר'ט ווייל עס קוקט אויס א זילזול אין שבת)

לעכטיגער האט געשריבן: בין איך אביסל צעמישט. קען איינער אויסקלארען.

רעדט מען דא פון דעם געווענליכען 'שבת עליוועיטאר' וואס מ'זעהט אין כמה פלעצער וואס מ'האט אייביג געוואוסט אז היימישע אידען זענען זיך מונע דערפון, אפילו אנשים זקנים האט מען געקענט זעהן ענדערש ניצען שטיגען,
איז דאס די מדובר דא אין די רבנים האלטען אז אינסטאלטירען אין א נייע בנין איז א פירצה,
( הער איך, נאר מאי שנא פון אלע אנדערע פלעצער ווי ס'יא דא. כ'הער א חילוק, איך פרעג נאר)

אדער איז דא די מדובר פון א נייע אויסטרעף וואס יתכן אז ס'איז מותר להלכה (חוץ פון די לעצטע צעהן סקונדען, סענסארס), אבער די רבנים פארשטייען אז דער עולם וועט נישט וויסען מבחין צו זיין אין די חורבן קען זיין גאר גרויס.
(דאן וואס איז דאס אנדערש פון די סוכה דעכער?)

דאכט זיך דאס איז דאס ערשטע מאל אינסטאלירט דורך היימישע אידן
ווייסעכנישט אויב דאס איז טאקע די פראבלעם

אויב איז די זאך אז יעדער זאל וויסן וכו' איז דער שבת עליוועיטאר די מערסט אבוויעס זאך.

גברא דקפדנא האט געשריבן:

לעכטיגער האט געשריבן: אגב, די שבת עליוועיטארס אין די פראדזשעקטס האט מיט בארא פארק? כ'ווייס אויך אז מ'האט עס כמעט ווי נישט גענוצט, אבער ס'געווען. וכן בבנין מאסאדא 2 במיאמי וואס איז גאר א היימישע בילדונג.

לגבי מאסאדא האט מיר פארציילט אן איינוואוינער, כמעט קיינער פלעגט עס נישט נוצן, ביז ס'איז געקומען א רב וואס איז ידוע צו שטיין אויף זיינע פסקים מיט א פעסטקייט (פרעגט מיר ביטע נישט ווער), און גע'דרש'נט אז מ'מעג עס נוצן לכתחילה, און ער אליינס האט עס גענוצט, און פון דאן האבן זיך נאך מיקל געווען, אבער אידן בעלי תורה אפילו זקנים און חולים נוצן עס נישט.

כ'האב נישט געמיינט צוזאגען אז מ'מעג עס ניצען והא ראי' מאסאדא, אדרבא איך האב געשריבען אז יראים ושלמים האבען מעולם זיך מונע געווען. בעיני ראיתי ווי א איד אין די טיפע ניינציג שלעפט זיך ארויף מיין איך דריטען אדער פערדער שטאק אין ביי יעדע שטאק ארומשפאצירט די גאנצע שטאק צום אנדערען סטעירקעיס ווייל אזוי איז אים געווען גרינגער.

וואס איך האב געפרעגט, אויב איז דאס די אלטע שאלה, דאן וואס איז יעצט די גראטשקע, מאי שנא פון מאסאדא א עכט היימישע בילדינג. אסאך פון די שענסטע רבנים זענען דארט איינגעשטאנען. האבען זיי מוחה געווען?

שייף עייל האט געשריבן: פארציילט מיר א יונגערמאן, אז ווען ס'איז ארויס געקומען דעם שבת לאמפ, האט ער געפרעגט זיין רב און זיין רב האט אים געזאגט, ער זאל צו ווארטן ביז דער עולם (וואס פרעגט נישט) באניצט זיך מיט דעם, וועט שוין נישט זיין קיין זלזול אין שבת, ווייל ווען מען וועט זעהן עס צינדט זיך אן און פארלעשט זיך וועט יעדער וויסן אז דא איז דא א שבת לאמפ, וועט דאס שוין זיין מותר, (אזוי ווי ביי שבת זייגער'ס וואס אנפאנג האבן עס געוויסע רבנים גע'אסר'ט ווייל עס קוקט אויס א זילזול אין שבת)

לדעתי העני', איז די שבת לאמפ נישט דומה צו שבת זייגערס.
ביי שבת זייגער געשעהנט א מלאכה משא"כ ביי שבת לאמפ איז פונקט ווי מ'דעקט עס מיט א האנטוך. ווען ס'גייט מיט א דרוק פון א קנעפעל נאר ס'געשעהט אן אנדער פעולה, אבער ס'ניטאמאל דאס. סך הכל דעקט מען צי די באלב. ס'פונקט ווי די זאגסט מיר אז די ערשטע מעיל גייערס איז געווען א זילותא דשבת.

לעכטיגער האט געשריבן:

שייף עייל האט געשריבן: פארציילט מיר א יונגערמאן, אז ווען ס'איז ארויס געקומען דעם שבת לאמפ, האט ער געפרעגט זיין רב און זיין רב האט אים געזאגט, ער זאל צו ווארטן ביז דער עולם (וואס פרעגט נישט) באניצט זיך מיט דעם, וועט שוין נישט זיין קיין זלזול אין שבת, ווייל ווען מען וועט זעהן עס צינדט זיך אן און פארלעשט זיך וועט יעדער וויסן אז דא איז דא א שבת לאמפ, וועט דאס שוין זיין מותר, (אזוי ווי ביי שבת זייגער'ס וואס אנפאנג האבן עס געוויסע רבנים גע'אסר'ט ווייל עס קוקט אויס א זילזול אין שבת)

לדעתי העני', איז די שבת לאמפ נישט דומה צו שבת זייגערס.
ביי שבת זייגער געשעהנט א מלאכה משא"כ ביי שבת לאמפ איז פונקט ווי מ'דעקט עס מיט א האנטוך. ווען ס'גייט מיט א דרוק פון א קנעפעל נאר ס'געשעהט אן אנדער פעולה, אבער ס'ניטאמאל דאס. סך הכל דעקט מען צי די באלב. ס'פונקט ווי די זאגסט מיר אז די ערשטע מעיל גייערס איז געווען א זילותא דשבת.

זילותא דשבתא איז רעלאטיוו, איך ווייס אידן פון עלטערן דור וואס קענען זיך בשום אופן נישט צוגעוויינען צו די איידיע פון א שבת לאמפ און ווילן נישט הערן דערפון

Programming האט געשריבן:

לעכטיגער האט געשריבן:

שייף עייל האט געשריבן: פארציילט מיר א יונגערמאן, אז ווען ס'איז ארויס געקומען דעם שבת לאמפ, האט ער געפרעגט זיין רב און זיין רב האט אים געזאגט, ער זאל צו ווארטן ביז דער עולם (וואס פרעגט נישט) באניצט זיך מיט דעם, וועט שוין נישט זיין קיין זלזול אין שבת, ווייל ווען מען וועט זעהן עס צינדט זיך אן און פארלעשט זיך וועט יעדער וויסן אז דא איז דא א שבת לאמפ, וועט דאס שוין זיין מותר, (אזוי ווי ביי שבת זייגער'ס וואס אנפאנג האבן עס געוויסע רבנים גע'אסר'ט ווייל עס קוקט אויס א זילזול אין שבת)

לדעתי העני', איז די שבת לאמפ נישט דומה צו שבת זייגערס.
ביי שבת זייגער געשעהנט א מלאכה משא"כ ביי שבת לאמפ איז פונקט ווי מ'דעקט עס מיט א האנטוך. ווען ס'גייט מיט א דרוק פון א קנעפעל נאר ס'געשעהט אן אנדער פעולה, אבער ס'ניטאמאל דאס. סך הכל דעקט מען צי די באלב. ס'פונקט ווי די זאגסט מיר אז די ערשטע מעיל גייערס איז געווען א זילותא דשבת.

זילותא דשבתא איז רעלאטיוו, איך ווייס אידן פון עלטערן דור וואס קענען זיך בשום אופן נישט צוגעוויינען צו די איידיע פון א שבת לאמפ און ווילן נישט הערן דערפון

זילותא דשבת איז אן הלכה אין ס'דא גדרים וואס יא אין וואס נישט. כ'קען אויך כניאקישע אידען וואס בשום אופן וועלען זיי נישט גיין מיט קיין מעיל..

Another one

התאחדות הרבנים

רבותי האט געשריבן: קען איינער ברענגן די ארטיקל פון בחצרות וועגן די פולמוס פון שבת עלעוועיטאר?

וואס איז אנגענומען אין ירושלים בני ברק?
שמעתי אז רב וואזנער האט נישט געלאזט בויען בנינים העכער 8 שטאק

איר מיינט רב לאנדאו.

לעכטיגער האט געשריבן:

Programming האט געשריבן:

לעכטיגער האט געשריבן:

שייף עייל האט געשריבן:

זילותא דשבת איז אן הלכה אין ס'דא גדרים וואס יא אין וואס נישט. כ'קען אויך כניאקישע אידען וואס בשום אופן וועלען זיי נישט גיין מיט קיין מעיל..

די זעלבע כאניאקישע אידן וואס וועלן נישט ארויסגיין מיט'ן בלויזן טלית , נאר מיט רעזשעוואלקע

FREEDOM האט געשריבן:

לעכטיגער האט געשריבן:

Programming האט געשריבן:

לעכטיגער האט געשריבן:

שייף עייל האט געשריבן:

זילותא דשבת איז אן הלכה אין ס'דא גדרים וואס יא אין וואס נישט. כ'קען אויך כניאקישע אידען וואס בשום אופן וועלען זיי נישט גיין מיט קיין מעיל..

די זעלבע כאניאקישע אידן וואס וועלן נישט ארויסגיין מיט'ן בלויזן טלית , נאר מיט רעזשעוואלקע

כהייב אן איינצוזעהן אז די כאניאקעס זענען אפשר גערעכט, ווייל די וואס זענען מזלזל אין שפעטן אפ פון זיי, שטערט שוין אויך נישט ווען מ׳איז מזלזל אינם שבת…
אז איינער האלט אנדערשט -ובפרט בעסער- פון מיר, האלט איך מיך איין פון אפשפעטן, ווייל תוצאותיו מי ישורנו.

lazy האט געשריבן:

FREEDOM האט געשריבן:

לעכטיגער האט געשריבן:

Programming האט געשריבן:

לעכטיגער האט געשריבן:

די זעלבע כאניאקישע אידן וואס וועלן נישט ארויסגיין מיט'ן בלויזן טלית , נאר מיט רעזשעוואלקע

כהייב אן איינצוזעהן אז די כאניאקעס זענען אפשר גערעכט, ווייל די וואס זענען מזלזל אין שפעטן אפ פון זיי, שטערט שוין אויך נישט ווען מ׳איז מזלזל אינם שבת…
אז איינער האלט אנדערשט -ובפרט בעסער- פון מיר, האלט איך מיך איין פון אפשפעטן, ווייל תוצאותיו מי ישורנו.

לאמיר דיך אפגעקילן פון דיין מנהג צו גיין מיט'ן איצטלא דרבנן כאטש שב"ק
מעטשעם קומענדיגן זומער וועלן מיר עפענען אן אשכול פון די רעזשוועלקע אידן ביי 95 גראד
כוח"ט

FREEDOM האט געשריבן:

lazy האט געשריבן:

FREEDOM האט געשריבן:

לעכטיגער האט געשריבן:

Programming האט געשריבן:

די זעלבע כאניאקישע אידן וואס וועלן נישט ארויסגיין מיט'ן בלויזן טלית , נאר מיט רעזשעוואלקע

כהייב אן איינצוזעהן אז די כאניאקעס זענען אפשר גערעכט, ווייל די וואס זענען מזלזל אין שפעטן אפ פון זיי, שטערט שוין אויך נישט ווען מ׳איז מזלזל אינם שבת…
אז איינער האלט אנדערשט -ובפרט בעסער- פון מיר, האלט איך מיך איין פון אפשפעטן, ווייל תוצאותיו מי ישורנו.

לאמיר דיך אפגעקילן פון דיין מנהג צו גיין מיט'ן איצטלא דרבנן כאטש שב"ק
מעטשעם קומענדיגן זומער וועלן מיר עפענען אן אשכול פון די רעזשוועלקע אידן ביי 95 גראד
כוח"ט

ידוע דאס ווערטל:
א משכיל האט געפרעגט א צדיק וואס גייט די רב מיטן ״פור העט״ (שטריימעל) און אזא הייסע וועטער, האט ער געענטפערט צווישן ענק איז דער שבת זייער קאלט…
א לעכטיגן יום טוב!

lazy האט געשריבן:

FREEDOM האט געשריבן:

לעכטיגער האט געשריבן:

Programming האט געשריבן:

לעכטיגער האט געשריבן:

די זעלבע כאניאקישע אידן וואס וועלן נישט ארויסגיין מיט'ן בלויזן טלית , נאר מיט רעזשעוואלקע

כהייב אן איינצוזעהן אז די כאניאקעס זענען אפשר גערעכט, ווייל די וואס זענען מזלזל אין שפעטן אפ פון זיי, שטערט שוין אויך נישט ווען מ׳איז מזלזל אינם שבת…
אז איינער האלט אנדערשט -ובפרט בעסער- פון מיר, האלט איך מיך איין פון אפשפעטן, ווייל תוצאותיו מי ישורנו.

אז איך בין גע'טעג'ט און משום והייתם נקיים,
איך בין בכלל נישט מזלזל אין די כניאקישע אידען. אדרבא, ווען איך האב ווען כח וואלט איך אויך געגאנגען א רעזשוואולקע
קוק צירוק די שמועס וועט איר אליין זעהן.

לעכטיגער האט געשריבן:

lazy האט געשריבן:

FREEDOM האט געשריבן:

לעכטיגער האט געשריבן:

Programming האט געשריבן:

די זעלבע כאניאקישע אידן וואס וועלן נישט ארויסגיין מיט'ן בלויזן טלית , נאר מיט רעזשעוואלקע

כהייב אן איינצוזעהן אז די כאניאקעס זענען אפשר גערעכט, ווייל די וואס זענען מזלזל אין שפעטן אפ פון זיי, שטערט שוין אויך נישט ווען מ׳איז מזלזל אינם שבת…
אז איינער האלט אנדערשט -ובפרט בעסער- פון מיר, האלט איך מיך איין פון אפשפעטן, ווייל תוצאותיו מי ישורנו.

אז איך בין גע'טעג'ט און משום והייתם נקיים,
איך בין בכלל נישט מזלזל אין די כניאקישע אידען. אדרבא, ווען איך האב ווען כח וואלט איך אויך געגאנגען א רעזשוואולקע
קוק צירוק די שמועס וועט איר אליין זעהן.

כהאב נישט דיר געמיינט, און באמת קיינעם פערזענליך חלילה, נאר געוואלט א טראפ אויפמערקן אז מען פארקריכט… ווי מען ברויך נישט.

אגב אן אריינגיין אין וויאזוי איך פיר זיך, פרוביר איך צו רעספעקטירן יעדענס מנהגים, און אודאי ווען איינער איז ״בעסער״ פון מיר - אפילו עס פאסט מיר נישט(/שטעכט מיר), ובפרט ווען עס קומט יענעם אן שווער.

lazy האט געשריבן:

FREEDOM האט געשריבן:

לעכטיגער האט געשריבן:

Programming האט געשריבן:

לעכטיגער האט געשריבן:

די זעלבע כאניאקישע אידן וואס וועלן נישט ארויסגיין מיט'ן בלויזן טלית , נאר מיט רעזשעוואלקע

כהייב אן איינצוזעהן אז די כאניאקעס זענען אפשר גערעכט, ווייל די וואס זענען מזלזל אין שפעטן אפ פון זיי, שטערט שוין אויך נישט ווען מ׳איז מזלזל אינם שבת…
אז איינער האלט אנדערשט -ובפרט בעסער- פון מיר, האלט איך מיך איין פון אפשפעטן, ווייל תוצאותיו מי ישורנו.

כאניאקעס זענען אייביג גערעכט, ביז ווילאנג זיי ווילן זיך מאכן בעסער ווי איידער מאכן יענעם פאר א בעל עבירה, ומכלל הן אתה שומע לאוו,

נאך איינער האט געשריבן:

lazy האט געשריבן:

FREEDOM האט געשריבן:

לעכטיגער האט געשריבן:

Programming האט געשריבן:

די זעלבע כאניאקישע אידן וואס וועלן נישט ארויסגיין מיט'ן בלויזן טלית , נאר מיט רעזשעוואלקע

כהייב אן איינצוזעהן אז די כאניאקעס זענען אפשר גערעכט, ווייל די וואס זענען מזלזל אין שפעטן אפ פון זיי, שטערט שוין אויך נישט ווען מ׳איז מזלזל אינם שבת…
אז איינער האלט אנדערשט -ובפרט בעסער- פון מיר, האלט איך מיך איין פון אפשפעטן, ווייל תוצאותיו מי ישורנו.

כאניאקעס זענען אייביג גערעכט, ביז ווילאנג זיי ווילן זיך מאכן בעסער ווי איידער מאכן יענעם פאר א בעל עבירה, ומכלל הן אתה שומע לאוו,

לשיטתך:אז ער וויל זיך פילן גוט, דאן לוינט אים נישט יענעם צו מאכן א בעל עבירה ווייל דאן איז נישט ״חשוב״ וואס ער טוט, נאר פשוט וואס מען דארף.
ווידעראום, די וואס פרובירן יענעם מאכן שפירן בעל עבירה, זענען געווענליך אזוינע וואס פירן זיך כאיניאקיש פשוט געצווינגען ווייל אז נישט איז ער א דראפאוט פון ״זיין״ סביבה, און היות ער פילט זיך אומבאקוועם דערמיט, וועט ער פרובירן קלאפן די ארומיגע…

ווי פארשטענדליך אבער ווען סיי ווער וועט האלטן אז יענער טוט באמת אן ״עבירה״ חלילה, וועט/דארף דאס יעדן באדערן, אבער ווי פארשטענדליך וועט דאס מער באדערן לויטן דרגה און יראת שמים. (וואס אפילו איך בין נישט פון דעיע, מוז איך מודה זיין אז צומאל טרעפט זיך דאס גרינגער ביי די אמת׳ע כאניאקעס וואס ליגן ווייניגער אין גשם, ווי זאגט די חובת הלבבות ״אם לא אשיגהו אסרבהו״. טייטש: אויב די זעסט א גוטע מנהג ביי יענעם אבער די שפירסט דיך נישט אויף די מדריגה, ״דו קענסט דאס נישט דערגרייכן״, כאטש רעספעקטיר דאס און ״גליסט דערצו״, אזוי אז אפילו די וועסט דערצו נישט אנקומען, כאטש זאלסטו נישט פאלן נאכמער, דורכן אפלאכן).

סארי, כבין שוין אויך פארפארן, כוויל נישט ווערן די משגיח דא…

לעכטיגער האט געשריבן:

Programming האט געשריבן:

לעכטיגער האט געשריבן:

שייף עייל האט געשריבן: פארציילט מיר א יונגערמאן, אז ווען ס'איז ארויס געקומען דעם שבת לאמפ, האט ער געפרעגט זיין רב און זיין רב האט אים געזאגט, ער זאל צו ווארטן ביז דער עולם (וואס פרעגט נישט) באניצט זיך מיט דעם, וועט שוין נישט זיין קיין זלזול אין שבת, ווייל ווען מען וועט זעהן עס צינדט זיך אן און פארלעשט זיך וועט יעדער וויסן אז דא איז דא א שבת לאמפ, וועט דאס שוין זיין מותר, (אזוי ווי ביי שבת זייגער'ס וואס אנפאנג האבן עס געוויסע רבנים גע'אסר'ט ווייל עס קוקט אויס א זילזול אין שבת)

לדעתי העני', איז די שבת לאמפ נישט דומה צו שבת זייגערס.
ביי שבת זייגער געשעהנט א מלאכה משא"כ ביי שבת לאמפ איז פונקט ווי מ'דעקט עס מיט א האנטוך. ווען ס'גייט מיט א דרוק פון א קנעפעל נאר ס'געשעהט אן אנדער פעולה, אבער ס'ניטאמאל דאס. סך הכל דעקט מען צי די באלב. ס'פונקט ווי די זאגסט מיר אז די ערשטע מעיל גייערס איז געווען א זילותא דשבת.

זילותא דשבתא איז רעלאטיוו, איך ווייס אידן פון עלטערן דור וואס קענען זיך בשום אופן נישט צוגעוויינען צו די איידיע פון א שבת לאמפ און ווילן נישט הערן דערפון

זילותא דשבת איז אן הלכה אין ס'דא גדרים וואס יא אין וואס נישט. כ'קען אויך כניאקישע אידען וואס בשום אופן וועלען זיי נישט גיין מיט קיין מעיל..

דענק מיר ר' נח אהרן וויינבערגער ז"ל האט מיר געזאגט ווען ס'האט זיך אנגעהויבן די עירוב מערכה אין וומס"ב, אז בעצם פלעגט ער פארפירן קעגן די מעיל'ס אז ס'איז א זלזול אין שבת קודש, ס'איז עפעס זייער נישט שבת'דיג, אבער זייט דער עירוב איז די מעיל געווארן א סימבאל פון נישט טראגן מיטן עירוב לכן לאזט ער עס אנטון..