בעאבאכטער האט געשריבן:
ווער זאגט אז מען קען נישט דאווענען מעריב פאר די ווייב צינדט? זי מדליק בבית לכבוד שבת פאר יעדן ובשליחות בעה"ב, און דאס איז דער חוב, און אזוי איז מען יוצא. האט איינער אמאל געקלערט אפשר אז מען מוז אויך יוצא זיין די ברכה?
מיין דיין האט גע'פסק'ט [איך האב עס נישט געלערנט אינעווייניג און איך ווייס נישט קיין מקור] אז ווען דער בעה"ב דאווענט מעריב איז חל שבת אויך אויף די ווייב, און זי מעג מער נישט צונדן...
גערעכט, דאכט זיך מיר אבער אז די קינדער ווערן נישט נגרר נאך די עלטערן, נאר די ווייב.
די ריכטיגע ווארט איז ראקאט קראמפלי, איך וויל פשוט מ'זאל נישט כאפן ווער איך בין ממילא רוף איך זיך ראפאט.
ס'איז יא א נייע זאך. די אידן וואס טוען עס האבן זייערע זיידעס אויך דאס געטון? אדער טוט מען עס וועגן א שעת הדחק, ווי אנטוערפן ? מ'האט נישט מחמיר געווען ביי ציבור אויף תרתי דסתרי אפילו אין די וואכן כמובא במגן אברהם, כש"כ שבת וואס עוד פוסקים אז שבת איז נישט קיין פראבלעם אפילו לכתחלה
זייט נישט ברוגז הרב בראשית ברא אבער צו קומען זאגען אז עס איז א ענין צו צינדען לעכט פאר מנחה האט דאך גארנישט קיין פשט אודאי איז מער אויסגעהאלטען צו צינדען לעכט נאך מנחה וייל מנחה מיינט עס איז א טאג אין צינדען לעכט מאכט עס שבת אודאי האבן די זיידעס נישט אזוי געטוען וייל מען האט נישט מטריח געווען די ציבור צו קומען דאווענען מנחה און אהיים גיין צינדען לעכט אבער אויב מען קען דאס טוען איז אודאי מער אויסגעהאלטען אזוי צו טוען
ס'איז יא א נייע זאך. די אידן וואס טוען עס האבן זייערע זיידעס אויך דאס געטון? אדער טוט מען עס וועגן א שעת הדחק, ווי אנטוערפן ? מ'האט נישט מחמיר געווען ביי ציבור אויף תרתי דסתרי אפילו אין די וואכן כמובא במגן אברהם, כש"כ שבת וואס עוד פוסקים אז שבת איז נישט קיין פראבלעם אפילו לכתחלה
זייט נישט ברוגז הרב בראשית ברא אבער צו קומען זאגען אז עס איז א ענין צו צינדען לעכט פאר מנחה האט דאך גארנישט קיין פשט אודאי איז מער אויסגעהאלטען צו צינדען לעכט נאך מנחה וייל מנחה מיינט עס איז א טאג אין צינדען לעכט מאכט עס שבת אודאי האבן די זיידעס נישט אזוי געטוען וייל מען האט נישט מטריח געווען די ציבור צו קומען דאווענען מנחה און אהיים גיין צינדען לעכט אבער אויב מען קען דאס טוען איז אודאי מער אויסגעהאלטען אזוי צו טוען
וואו אב איך געזאגט ס'איז א ענין. איך רעד דאך טאקע פון דעם וואס די זיידעס האבן געטון. דאס איז אגב מער ווי אלע ענינים אבער איך האב געפרעגט לגבי מנהג.
לכאורה האט געשריבן:
דא אין קאנטרי קומט מיר טאקע אויס צו דאווענען מנחה ביים זמן קבלת שבת, און מען ענדיגט מעריב ארום 50 מינוט בעפאר זמן רבינו תם.
למעשה ווארט איך אויס מיט קידוש ביז זמן רבינו תם, און איך ליין קריאת שמע בעפאר קידוש.
די מעלה איז, אז די קינדער זענען מער אויף דער וואך ביי די סעודה, וויבאלד מען מאכט קידוש ארום א שעה פריער ווי אין שטאט.
אויב האט איר מקבל שבת געוועהן דאן קענט איר לכתחילה מאכן קידוש באלד נאכן דאווענען אפילו ווען ס'איז נאך געהעריג "מבעוד יום". קרי"ש ברויך מען איבער ליינען ביינאכט. (וה"ה ספיה"ע)
ווי אזוי מעג מען דאווענען מנחה ביים זמן קבלת שבת זומער ווען די פלג איז פאר די ערשטע בעלל און מערב פארן 60 עס איז דאך א תרתי דסתרי וואס טוט זיך מיט זיך וואשען א סעודת קבע פאר קר"ש.
פון פלג המנחה קען מען מקבל שבת זיין, דאווענען תפילת שבת, מאכן געהעריג קידוש. די אלע קושיות וואס איר האט מעג אייך באדערן און דארף אייך באדערן, אבער עס רירט נישט די הלכה ממקומה.
איר זענט געלאדנט צו לערנען די ענינים במקורם.
אז מען רעדט שוין, וויכטיג געדענעקן, מנחה ברויך מען צו דאווענען בעפאר מ'איז מקבל שבת (אנדערש ווי ווען ס'איז 'חל' שבת אויפן יחיד מחמת ער איז נגרר אחר העיר וואס דאן קען מען יא דאווענען מנחה)
ווען די פרוי צינד ליכט איז נישט חל מיטן איר צינדן קבלת שבת אויפן מאן.
דער מאן ווען ער צינד ליכט ביי פלג אדער אביסל שפעטער און נישט סמוך לערב ברויך דירעקט מקבל שבת זיין, אויב נישט איז די הדלקת הנרות קיין הדלקה.
לכאורה האט געשריבן:
וויכטיג געדענעקן, מנחה ברויך מען צו דאווענען בעפאר מ'איז מקבל שבת (אנדערש ווי ווען ס'איז 'חל' שבת אויפן יחיד מחמת ער איז נגרר אחר העיר וואס דאן קען מען יא דאווענען מנחה)
ו
נישט אמת מען קען נישט דאווענען מנחה ווען רוב שטאט האט שוין מקבל שבת געווען, נאר ווען א בהמ"ד האט געזאגט ברכו דאן מען מען ארויס גיין פון בהמ"ד און דאווענען אבער נישט ביי רוב שטאט. טאקע וויכטיג צו באטאנען אז אין א קאנטערי וואס רוב קאנטערי דאווענען פריע, טארן שוין די פרויען העכער בת מצוה נישט עסן פאר קידוש פון ווען מען זאגט בואי כלה און בהמ"ד אפילו עס איז נאך פאר בין השמשות.
די גמרא זאגט אויף עסן פאר קר"ש של ערבית חייב מיתה [לא יאמר אדם אילך לביתי ואכל קימעא ואשתה קימעא ואקרא קר"ש עפעס אזא לשון, אלא אדם הולך לביהכנ"ס אם רגיל לקרות קורא ואים רגיל לשנות שונה ... וכל העובר על דברי חכמים חייב מיתה די גמרא פרעגט מה שני בכל דוכתא דלא תני חייב מיתא אביעת אימא דאיכה אונס שינה ואיבעת אימא געדענק איך שוין נישט [ברכות דף ד.]
בראשית ברא האט געשריבן:
דאוונען פרי איז נישט מער ערגער ווי אנדערע שינוים, יעדע טויש וואס די קלים ברענגען אריין איז ערגער ווי די שלש חמורות.
עס איז באויסט אז די הייליגע אהבת ישראל פלעגט דאווענען פרי און נאך אסאך הייליגע צדיקים ממילא איז נישט שייך צו זאגען אויף דעם אז דאס הייסט שינוים פארקערט קוק אריין אין כתבי אר''י הק' די הייליגע אריז''ל פלעגט דאך מקבל שבת זיין ביי טאג און אין די גמרא רב צלי של שבת בע''ש
מובן מאיליו, אז ווען איך זאג שינוים מיינט עס ביי אזעלכע מקומות וואו עס איז נישט געווען.
ווען האט די אהבת ישראל געדאווענט? די ארי' הק' פלעגט נאר מקבל שבת זיין פרי אבער נישט דאווענען פרי מערב פלעגט זיין נאכן ר"ת, און אפולי זיין פרי איז געווען נאכן שקיעה, ווייל אויב מען איז מקבל שבת פארדעם איז עס גארנישט ווערט מען דארף אויסבלאזן די לעכט און איבערצינדען [הלכה למעשה עיין בהתניא דחיישינן להלבוש בענינן הפל"ג הקודם]
לא זכיתי להבין יש להדליק נרות אחר הפלג ולקבל שבת ולא צריכין להמתין עד השקיעה
וכן נוהגין רבבות אלפי ישראל להתפלל מנחה קודם הפלג און נאכדעם ביי די פלג צינדט די וייב די לעכט נאכדעם איז מען מקבל שבת און מען זאגט לכה דודי און מען דאווענט מעריב
עס איז דאך א מוראדיגע זאך מוסיף צו זיין מחול על הקודש און צו זיין פון די ממהרים לבוא אל השבת ומאחרים לצאת די גאנצע נוסח פון די אשכול אז דאס איז עפעא מין קלות הייב איך נישט אהן צו פארשטיין פונקט פארקערט דאס איז א מוראדיגער זאך צו דאווענען א שעה פארן זמן מען דאווענט שיין שטייט ראויג און מען פירט א לאנגע סעודה איבער צויי שעה מיט יישוב הדעת אלע זענען אין די כלים עס איז ממש מעין עולם הבא און מען האט נאך אריינגעכאפט נאך א שעה פון שבת קודש
אונז טוען מיר די מערסטע אלץ ממהרים לבוא וואס מען קען און פארדעם גייט שוין אריין אין כלל פון ובלבד שלא יקדים. די אהבת ישראל האט מן הסתם געהאלטען פשוט די זמן מערב איז פריער אויף יעדע נאכט ער פלעגט מן הסתם קיינמאל נישט דאווענען מנחה אינמיטן וואך נאכן זמן וואס ער האט געדאוונעט קבלת שבת ערב שבת
בעאבאכטער האט געשריבן:
ווער זאגט אז מען קען נישט דאווענען מעריב פאר די ווייב צינדט? זי מדליק בבית לכבוד שבת פאר יעדן ובשליחות בעה"ב, און דאס איז דער חוב, און אזוי איז מען יוצא. האט איינער אמאל געקלערט אפשר אז מען מוז אויך יוצא זיין די ברכה?
מיין דיין האט גע'פסק'ט [איך האב עס נישט געלערנט אינעווייניג און איך ווייס נישט קיין מקור] אז ווען דער בעה"ב דאווענט מעריב איז חל שבת אויך אויף די ווייב, און זי מעג מער נישט צונדן...
איך געדענק עס איז דא א תשובה פון ר' משה פיינשטיין, ווי ער איז מבאר די טעם פארוואס מען ווערט נאכגעשלעפט ווען די מאן/שטאט איז מקבל שבת איז נאר ווען מען איז מקבל שבת פרי אלץ חומרא, אבער אויב מען טוט עס פאר באקוועמליכקייט נישט.
זאג מיר די אמת ווען דו קומסט אריין אין ביהמ"ד א 3/4 שעה נאכן זמן. און מגרייט זיך צום דאווענען וכו' וכו'. מזיצט שוין אויפן פלאץ.. דער בעל תפילה (א שיינער איד) גייט צו מנחה.. נאך מנחה קוקט מען ווער גייט צו צו קבלת שבת... אה מהויבט אהן..... סקומט א לכה דודי. ווארעם, לעבעדיג וכו' וכו' מזמור שיר ליום השבת.. אין ביהמ"ד איז מען אויסגעטוען פון די וועלט. מדאווענט!! מקוקט נישט אויפן זייגער ווען מגייט שוין פיינעלי קידוש מאכן וכו' וכו'
איך קען נישט שרייבן אזוי גוט אבער איך בעט אייך זאג נישט אז עס איז גאר בעסער ווען דו ווילסט נישט קוקן די אמת אין פנים (אנטשולדיגט פארן רעדן אזוי אבער עס ווייטאגט מוראדיג די גלייכגילטיגקייט צו יעדע ערענסטע אידישע הרגש וואס מאיז אויפגעוואקסן וכו'. קען זיין דו מיינסט נישט דאס אבער איך רעד פון דאס וואס רוב מענטשן ווען סקומט צו די ענינים מאכן זיי שפירן דעם וועם עס ווייטאגט דערויף כאילו ער איז עפעס סתם א שווארץ קוקער...)
איך קען נישט דערטאפן דיין פראבלעם. איך דאווען ב"ה א גאנץ יאר אין די געווענליכע צייט, ארום 40-50 מינוט נאך ליכט צינדן, א ווארימע מנחה און קבלת שבת, איך האב הנאה און אלעס פיין און וואויל. נאר, דא אין קאנטרי, האט זיך אויסגעשטעלט אז דער שוהל'כל אין מיין שכינות דאווענט פריה, האב איך דאס אויספרובירט פאראיאר, און עס איז בכלל נישט שלעכט געווען. קיינער כיפערט נישט, יעדער זאגט יעדע ווארט בכוונה, נאר מען צעגערט נישט. [דער מנין איז מיוסד אויף איינגעשטעלטע וואס איילן זיך צו פירן די סעודה מיט די קינדער/בחורים און ווילן פראווען א סעודה אין שטוב בעפארדעם, אבער אז עס עקזיסטירט שוין אזא מנין, האבן זיך די וויזניצע אידן מחיה געווען צו דאווענען מנחה פריער, און נאך אפאר אידעלעך זענען זיך מחיה צו ענדיגן פריער].
וואס איז דער פראבלעם פון הדלקת הנרות? די וואך איז ליכט צינדן דא געווען 8:22, און מען האט זיך געשטעלט מנחה 8:20, דאס מיינט אז ערגעץ אינמיטן די קרבנות בעפאר מנחה האבן די נשים צדקניות געצינדן.
ווייל 8:20 איז שוין לאנג נאכן צוויטען פל"ג האט מען שוין נישט געקענט דאווענען אפילו לויט די מחבר קיין מערב, ווייל עס איז א תרתי דסתרי
שטעלסט מיך אין פלאץ, ווייל ליידער האב איך נישט געלערנט די הלכות. אבער היות איך האב מיך איבערצייגט אין דעם אשכול און אין אנדערע אשכולות אז עס דרייען זיך דא תלמידי חכמים גדולים וואס האבן פאסיגע תירוצים אויף דיינע קושיות, וויל איך זיי בעטן זיי זאלן דא אריינקומען מיט אן ענטפער.
וואס איז דער פראבלעם פון הדלקת הנרות? די וואך איז ליכט צינדן דא געווען 8:22, און מען האט זיך געשטעלט מנחה 8:20, דאס מיינט אז ערגעץ אינמיטן די קרבנות בעפאר מנחה האבן די נשים צדקניות געצינדן.
ווייל 8:20 איז שוין לאנג נאכן צוויטען פל"ג האט מען שוין נישט געקענט דאווענען אפילו לויט די מחבר קיין מערב, ווייל עס איז א תרתי דסתרי
שטעלסט מיך אין פלאץ, ווייל ליידער האב איך נישט געלערנט די הלכות. אבער היות איך האב מיך איבערצייגט אין דעם אשכול און אין אנדערע אשכולות אז עס דרייען זיך דא תלמידי חכמים גדולים וואס האבן פאסיגע תירוצים אויף דיינע קושיות, וויל איך זיי בעטן זיי זאלן דא אריינקומען מיט אן ענטפער.
וויבאלד מען דאווענט מנחה פאר די שקיעה איז דא אסאך פוסקים וואס האלטען אז עס הייסט נישט קיין תרתי דסתרי
בראשית ברא האט געשריבן:
דאוונען פרי איז נישט מער ערגער ווי אנדערע שינוים, יעדע טויש וואס די קלים ברענגען אריין איז ערגער ווי די שלש חמורות.
עס איז באויסט אז די הייליגע אהבת ישראל פלעגט דאווענען פרי און נאך אסאך הייליגע צדיקים ממילא איז נישט שייך צו זאגען אויף דעם אז דאס הייסט שינוים פארקערט קוק אריין אין כתבי אר''י הק' די הייליגע אריז''ל פלעגט דאך מקבל שבת זיין ביי טאג און אין די גמרא רב צלי של שבת בע''ש
מובן מאיליו, אז ווען איך זאג שינוים מיינט עס ביי אזעלכע מקומות וואו עס איז נישט געווען.
ווען האט די אהבת ישראל געדאווענט? די ארי' הק' פלעגט נאר מקבל שבת זיין פרי אבער נישט דאווענען פרי מערב פלעגט זיין נאכן ר"ת, און אפולי זיין פרי איז געווען נאכן שקיעה, ווייל אויב מען איז מקבל שבת פארדעם איז עס גארנישט ווערט מען דארף אויסבלאזן די לעכט און איבערצינדען [הלכה למעשה עיין בהתניא דחיישינן להלבוש בענינן הפל"ג הקודם]
לא זכיתי להבין יש להדליק נרות אחר הפלג ולקבל שבת ולא צריכין להמתין עד השקיעה
וכן נוהגין רבבות אלפי ישראל להתפלל מנחה קודם הפלג און נאכדעם ביי די פלג צינדט די וייב די לעכט נאכדעם איז מען מקבל שבת און מען זאגט לכה דודי און מען דאווענט מעריב
עס איז דאך א מוראדיגע זאך מוסיף צו זיין מחול על הקודש און צו זיין פון די ממהרים לבוא אל השבת ומאחרים לצאת די גאנצע נוסח פון די אשכול אז דאס איז עפעא מין קלות הייב איך נישט אהן צו פארשטיין פונקט פארקערט דאס איז א מוראדיגער זאך צו דאווענען א שעה פארן זמן מען דאווענט שיין שטייט ראויג און מען פירט א לאנגע סעודה איבער צויי שעה מיט יישוב הדעת אלע זענען אין די כלים עס איז ממש מעין עולם הבא און מען האט נאך אריינגעכאפט נאך א שעה פון שבת קודש
אנטשולדיגונג ביטע, יעדער פארשטייט אז נישט דערפאר טוט מען עס אין אנטווערפן וכדו׳ ווייל ס׳איז ׳מורא׳דיג׳ כלשונכם, ממש וועלענדיג האבן די געוואלדיגע זכיה מער מוסיף צו זיין מחול על הקודש. אז מ׳האט דארט מתחלה אזוי איינגעפירט צוליב וואס די די זמן איז דארט זייער שפעט, איז נאך נישט וויכטיג עס אריינצושטעלן אין אלדינגס הייליגס.
בראשית ברא האט געשריבן:
דאוונען פרי איז נישט מער ערגער ווי אנדערע שינוים, יעדע טויש וואס די קלים ברענגען אריין איז ערגער ווי די שלש חמורות.
עס איז באויסט אז די הייליגע אהבת ישראל פלעגט דאווענען פרי און נאך אסאך הייליגע צדיקים ממילא איז נישט שייך צו זאגען אויף דעם אז דאס הייסט שינוים פארקערט קוק אריין אין כתבי אר''י הק' די הייליגע אריז''ל פלעגט דאך מקבל שבת זיין ביי טאג און אין די גמרא רב צלי של שבת בע''ש
מובן מאיליו, אז ווען איך זאג שינוים מיינט עס ביי אזעלכע מקומות וואו עס איז נישט געווען.
ווען האט די אהבת ישראל געדאווענט? די ארי' הק' פלעגט נאר מקבל שבת זיין פרי אבער נישט דאווענען פרי מערב פלעגט זיין נאכן ר"ת, און אפולי זיין פרי איז געווען נאכן שקיעה, ווייל אויב מען איז מקבל שבת פארדעם איז עס גארנישט ווערט מען דארף אויסבלאזן די לעכט און איבערצינדען [הלכה למעשה עיין בהתניא דחיישינן להלבוש בענינן הפל"ג הקודם]
דער אהבת ישראל און אויך למעלה בקודש די קאסוב וויזניצער רבי'ס זי,עפ לעגן דאווענען זייער פרי קבלת שבת מיט מעריב, עס איז נאך געווען גאר לעכטיג (פאר די שקיעה בדרך כלל, ובפרט בקיץ) בשעת די סעודה.
הצעיר באלפי האט געשריבן:
ביטע ליינען די רשימה מיט די צדיקים מבית מדרשם פון תלמידי בעשטה"ק ותלמידיו זי"ע וואס פלעגען מקבל זיין שבת פריה דורך תפלה (איך האב אליין בודק געווען חלק פון די מקורות וואס ער ברענגט צו זעהן אויב עס שטימט, און דערווייל איז ער צום זאך אין מדויק).
שיין אלס סיפורי צדיקים, אבער איך האף אז קיינער פאפט זיך נישט אז א איד וואס זיינע עלטערן אין רבי׳ס האבן דאס נישט געטון, טוט דאס נישט ווייל דער אדער יענער צדיק האט אזוי געטון.
קוקט שוין אויס באלד ווי די עד א צייט צוריק:
zlu.png (129.86 KiB) געזען 3966 מאל
וואס קען זיך גרעניצן אביסל (אדער אסאך...) מיט ליצנות אויפן חשבון פון צדיקי אמת
לכאורה האט געשריבן:
אין אישי האט מיר א ת"ח געזאגט אז ערב שבת מעג מען מאכן א תרתי דסתרי לויט אסאך פוסקים
קלאר שקר. לאמיר דיר מסביר זיין, די גמרא זאגט והשתא דלא איתמר הילכתא לא כמר ולא כמר דעביד כמר עביד ודעביד כמר עביד, זאגט די גמרא רב צלי של שבת בערב שבת, זאגט תוס. און אלע ראשונים אז א תרתי דסתרי טאר מען נישט מאכן, דהיינו איין טאג אזוי און איין טאג אזוי, און אזוי פסק'ט די מחבר והוא שיעשה לעולם כחד מינייהו, דאס מיינט אז אויב דאווענט מען קיינמאל נישט פון די בר מצוה מנחה נאכן פל"ד קען מען דאווענען מערב פונעם פל"ג. יעצט איז דא א שיטות המרדכי אז מיום אחד לחבירו הייסט נישט קיין תרתי דסתרי נאר ביום אחד טאר מען נישט אבער ער איז א יחיד און קיינער פסקנט נישט ווי אים, די רמ"א שרייבט קלאר און אזוי איז אויך משמע פון מחבר, אז מען טאר נישט מאכן קיין סתירה מיום אחד לחבירו קומט אבער די מחבר און שרייבט אז מקדימין להתפלל בשבת יותר מבחול ומלפ"ג המנחה יכול להדליק ולקבל שבת, שרייבט תוס' און אזוי שרייבט די ראש די טור, די שלטי הגיבורים כסף משנה, און רוב ראשונים אז פארשטייט זיך אז דאס איז נאר פאר ווער עס האלט א גאנץ יאר ווי ר' יהודה אבער איינער וואס דאווענט אסאך מאל מנחה שפעט טאר נישט מאכן קיין תרתי דסתרי. אבער די בה"ג וויל יא עפעס לערנען אז מען זאל מעגן שבת ווייל היות מען איז שוין מקבל שבת זאל עס הייסען ווי א נייע טאג, זאגט די מג"א אז הגם די בה"ג איז א יחיד אבער אפשר בצירוף מיט די מרדכי וואס האלט אז א גאנצע וואך מעג מען זאל מען אפשר יא קענען מקיל זיין שבת, זאגט אבער די מג"א אר"י היה מתפלל ערבית בלילה,
איך מיין אז אינז זענען מיר זייער קלאר אז יענער ווייסט נישט וואס ער רעדט אז שבת זאל מען מעגן מאכן א תרתי דסתרי ווייל אפילו מיום אחד לחבירו איז לכאורה אסור נאר די מג"א וויל ניצען אפאר צירופים צו מתיר זיין מיום אחד לחבירו אבער ביום אחד מאן דכר שמיה און ער פירט אליינס אויס אז די אר"י האט מקפיד געווען אויפן זמן.
דאס איז די הלכה חלק נאך דעם קומט א גרויסע מחלוקה ווען די פל"ג איז צו שעה ורביע לפני השקיעה אדער לפני הצאת, [עס איז תלי צו די ערשטע סוף זמן קר"ש/תפילה אדער די צווייטע] יעצט ווען איינער וויל יא דאווענען פאר פל"ג המנחה,זיך פארלאזן אויפן מג"א צירוף דארף אבער מקפיד האבן געדאווענט מנחה פארן ערשטען פל"ג וואס למעשה פסקענען מיר אז מען איז מקפיד אויף ביידע שיטות לחומרא, [לגבי אסאך אנדערע שאלות] סא אנעמען אז די פל"ג איז ביי די ערשטע בעלל איז שוין ווייטער א מורא'דיגע חומרא, יעצט לאמיר זאגן אז מען גייט דאווענען פארן ערשטען שקיעה, איז דא נאך שאלות ווי די הדלקת הנר וואס טאר נישט זיין פאר 15 מינוט פארן שקיעה, ווייל לויט אסאך שיטות אויב צינד מען פריער איז עס א ברכה לבטלה און מען מיז עס אויסבלאזען און איבער צינדען, [להלכה למעשה דארף מען נישט איבערצינדען פינעם פל"ג, פונעם ערשטען פל"ג זאגט די תניא אז מען זאל זעהן א צווייטער זאל צינדען ליכט אנשטאט אים צו יוצא זיין די ספק]. און מערב טאר נישט זיין פאר די הדלקת הנר,
נאך דעם איז דא די שאלה פון די חיוב פונעם מאן צו זיכער מאכן אז די פרוי צינד ליכט ער טאר נישט גיין אין בהמ"ד און זאגן אז זי וועט שוין צינדען [די מג"א זאגט אז עס איז געניג אז מען שיקט אהיים די תינוקת פרעגן צו מען האט שוין געצינדען.]
נאך דעם און א קאנטערי ווערט א שאלה פון קבל רוב העיר שבת, דארף מען זיכער מאכן אז קיינער עסט שוין נישט פון בואי כלה פאר קידוש, און אז די גאנצע קאנטערי האט שוין געדאווענט מנחה ווייל אויב די עמטליכע מנין האט שוין געדאווענט טאר שוין א יחיד נישט דאווענען קיין מנחה,
ועוד ועוד רבה כהנה א שטייגער ווי עסן א סעודה פאר קר"ש וואס די גמרא זאגט איינער וואס וואשט זיך פאר קר"ש של ערבית חייב מיתא.
