על קידוש שמך - צווייטע וועלט מלחמה

דאנערשטאג אוגוסט 15, 2013 9:54 am

ס'איז אדווערטייזט אין די מי מנוחות #4

שמאטע · דאנערשטאג מארטש 26, 2009 3:40 pm

דעם היינטיגען טאג סעפטעמבער 17 איז די 69'ער יארטאג פון אפערעשאן "מארקעט - גארדען".

אפערעשאן מארקעט גארדען איז געווען איינער פון די גרעסטע אפערעשאנס ביים צווייטען וועלט קריג.

די פלאן איז געווען אויסגעארבייט און אנגעפירט דורכן בריטישען פיעלד מארשאל 'בערנארד מאנטגאמרי', דער גלענצענדער בריטישער גענעראל וואס האט באוויזען ארויסצישטויסען די דייטשען פון צפון אפריקע 2 יאר פריער, א זאך וואס זיינע פארגייער האבן נישט באוויזען.

לויטן פלאן וואס מאנטגאמרי האט ציגעשטעלט וואלט אויסגעקומען אז "אויב" די סטראטעגיע געלונגט וועט מען קענען ענדיגען די מלחמה אויף דעסעמבער 1944, וואס דאס וואלט געמיינט אז מען וואלט פארשפארט טויזענטער נפשות סיי פון סאלדאטען, און סיי פון ציווילע בירגער.

די עיקר ציל פון די אפערעשאן איז אבער געווען א מיליטערישע, דהיינו, מען האט געזוכט וויאזוי צי איינשפארן דאס דארפן דורכברעכען איינע פון דייטשלאנדס שטערקסטע דיפענסיוו ליניעס וואס דאס איז געווען די "רהיין ריווער".

צי פארשטיין אביסעל בעסער די סטראטעגיע פון די פלאן דארף מען קודם וויסען און ארויסהאבן די גרויסע פיקטשער וויאזוי די פראנט האט אויסגעזעהן אין יענע צייט.

---

איז אזוי.
יוני 6 איז געווען "D-Day" די טאג פון די גרויסע אינוואזיע ווען די אליאירטע ארמייען אנגעפירט דורך "גענעראל דווייט אייזענהאוער" דער שפעטערדיגער פרעזידענט פון די פאראייניגטע שטאטען - האבן זיך אריבער געריקט דעם 'ענגליש טשענעל' אריבער צי פראנקרייך, מיטן ציל צי עפענען א מערב פראנט אנטקעגען די דייטשען (נאך די נאכענאנדע געבעטן פון רוסלאנד) און אזוי ארום האפענטליך פארשנעלערן די ענדע פון די מלחמה, און אפשטעלן די קאפריזען פון היטלערן.

די אליאירטע האבן געלאנדעט אין "נארמאנדי" (דאס איז אויף דרום-מעריב זייט פון פראנקרייך), און פון דארט האבן זיי אנגעהויבן מיט די מארטש מיטן ציל אויסצילייזען פראנקרייך, און דערנאך זיך צי נעמען צי דייטשלאנד.

די ארמייען זענען געווען אנגעפירט דורך די גענעראלן: "אומאר ברעדלי" פאר די אמעריקאנער, און פיעלד מארשעל "מאנטגאמרי" פאר די בריטישע און קנאדישע.

די פראנט איז בעיקר באשטאנען פון דריי סעקשאנס, די בריטישע און קנאדישע זענען געווען פלאצירט אויף א דריטעל פונעם פראנט אויף די צפון זייט, און די אמעריקאנע זענען געווען פלאצירט אויף די אנדערע צוויי דריטעל פונעם פראנט, דאס הייסט די סענטער, און אויף די גאנץ דרום זייט פונעם פראנט. אלעס אינאיינעם איז די פראנט געווען א שיינע פאר 100 מייל אויסגעצויגען פון צפון צי דרום.

און אוגוסט 1944 האבן די אליאירטע שוין כמעט געהאט באפרייט גאנץ פראנקרייך, און מען האט זיך גענומען גרייטען אויף די שווערסטע פאזע פונעם קריג ווען מען וועט אריבערגיין די דייטשע גרעניצען.

די גרעסטע שוועריקייט וואס איז געשטאנען פאר די אליאירטע גענעראלן און סטראטעגיסטן אויפען מחשבה איז געווען די "טייך רהיין", דאס האט זיי זייער באאומרואיגט...

די טייך רהיין לויפט אדורך כמעט גאנץ דייטשלאנד (פון צפון צי דרום) וואס דאס האט געמיינט אז די דייטשען גייען זיך דערמיט באנוצען אלץ א 'נאטירליכע מויער' און פאל זיי דארפן זיך צוריקציען טיפער אריינציער אין לאנד. און אויב דאס פאסירט דאן מיינט עס אז מען קען זיך רישען אויף נאך טויזענטער טויטע און פארוואנדעטע סאלדאטן ביי די שלאכטען אריבער דעם רהיין!

איז מאנטגאמרי אויפגעקומען מיט א פלאן, וואס האט געלויטעט אז די אליאירטע זאלן אנשטאדט גיין גראד צו "מזרח" אריין אין דייטשלאנד, וואס דאן האבן זיי די 'רהיין' פארענט פון זיי, זאלן זיי פראבירן צי שיקען א ארמעי ארויף צי צפון... און אזוי וועלען זיי אנקומען העכער ווי די רהיין הייבט זייך אן... און אזוי וועלן זיי אויסקרויזען דעם רהיין! און מען איז אין דייטשלאנד אסאאאך פריער!

צי פארשטיי דו פלאן, נעמט למשל א שטרוי און לייגט עס פארענט פון אייך אויף די ברייט - פון לינקס צו רעכטס - יעצט, די פלאן פון מאנטגאמרי איז געווען, אז אנשטאד גיין גראד פאראויס אריין אינעם שטרוי, זאל מען קודם זיך דרייען לינקס, ביז מען קומט אן ווייטער פון די שפיץ פונעם שטרוי, און דאן וועט מען זיך צוריקדרייען צי פארענט!

למעשה איז אבער אייזענהאור נישט געווען עפעס איבעריג אנטוזיאיסטיש איבער די פלאן, און אויך האבן די אמעריקאנע גענעראלען נישט געהאלטן דערפון, ווייל דאס וואלט פארלאנגט אז זייער אסאך סופליי. (בעיקר געז און עמיונישען) וואס וואלט געדארפט גיין צי זיי זאל יעצט ווערן געשיקט צי די בריטישע... אבער צום סוף האט ער נאכגעגעבן.

די סטראטעגיע האט געזאלט זיין ווי פאלגענד.
3 עירבארען דעוויזשאנס (Airborne) וועלן אריבערפליען די דייטשע פראנט אויף צפון זייט פון די אליאירטע, און זייער ציל וועט זיין צו פארזיכערן אלע ברידשעס וואס זענען אין יענע געגענט.
און די זעלבע צייט וועלן אפאר "טענק דעוויזשאנס" און "אינפענטרי דעוויזשאנס" ארויסלאזען און א סורפרייז אטאקע און פראבירן אדורכברעכען די דייטשע פראנט, און זיי וועלען צילען ארויף צי צפון (כדי אנצוקעמען ביזן שפיץ פונעם רהיין טייך).

די טאנקען האבן געדארפט פארן אויף די וועגען וואס פירט צי די ברידשעס וואס די עירבארען טרופען וועלען פארזיכערן.

די דריי הויפט אבדשעקטיווס איז געווען:
1) די שטעטל "איינדהויווען" דאס איז די ערשטע שטעטעל צו צפון פונעם פראנט,
2) ארויפציר צו צפון איז די שטעטעל "ניימעגהען",
3) און די לעצטע שטעטעל איז "אהרענהיין".

די דריי שטעט זענען געווען די צילן פאר די עירבארן, וואס אין די שטעט איז געווען בריקעלעך וואס זיי האבן געדארפט זיכער מאכן אז די דייטשען רייסען עס נישט אויף, כדי אז די טאנקען זאלן קענען אנקומען צים שפיץ.

סעפטעמבער 17 האבן זיך די עירבארן דעוויזשענס אויפגעהויבן פון זייערע באזעס אין פראנקרייך, און זיך געלאזט אין מלחמה!

די ערשטע פאזע - די חלק פון אראפלאזען די פערעטרופערס איז געלונגען זייער סוקסעפול! און א קורצע צייט האבן זיי באוויזען צי איבערנעמען קאנטראל אויף "רוב" פון די ברידשעס. יעצט איז געקומען די צווייטע פאזע פון די טאנקען, זיי האבן יעצט געדארפט עפענען א וועג און אנקומען איבערנעמען די פערעטרופערס.

למעשה איז די אקציע געווען א גרויסע דורכפאל, די טאנקען זענען אנגעקומען שפעט, דערווייל האבן די פערעטרופערס זיך געשלאגן מיט זייערע לעצטע כוחות, ביז מען האט צום סוף געמיזט ארויסיאגען פון דארט עוד נשמתם בם...

אסאך זאכן זענען נאך ביז היינט נישט פארשטענדליך, ס'הייסט אז די גענעראלן האבן פארזעהן וויכטיגע שפיאנאזש אינפארמאציע, און נאך זאכן וואס די פלאנירער האבן נישט גענומען אין אכט.

מיר ווייסען אבער אז מאת ה' היתה זאת, דער אייבערשטער האט געוואלט אז די מלחמה זאל זיך ציען פאר כמעט נאך א גאנצע יאר! און דעריבער איז די אקציע געווען א דורכפאל.

(איך האב מקצר געווען, אבער ווער ס'וויל ליינען מער דערוועגען זאל זוכן אויף וויקעפידיע "Market - Garden".

לכתחילה אריבער · זונטאג מאי 09, 2010 7:20 pm

ישר כח. אינטערעסאנט.

שמאטע · דאנערשטאג מארטש 26, 2009 3:40 pm

פאראכטען געווארן צוליב ספעלינג טעותים, און אויך צוליב א קלארערע אויסשטעל.
---
טענקס לכתחילה.

פלעכטער · דאנערשטאג יוני 20, 2013 11:57 am

האסט מעך געטראגען אויף א געשמאקע חול המועד שפאציר! זייער שיין אין אינטערעסאנט באשריבן. יישר כח. שמיטה יאר

שמאטע · דאנערשטאג מארטש 26, 2009 3:40 pm

פלעכטער האט געשריבן: האסט מעך געטראגען אויף א געשמאקע חול המועד שפאציר! זייער שיין אין אינטערעסאנט באשריבן. יישר כח. שמיטה יאר

זאג מיר נישט אז דו האסט אדורך שפאצירט די גאאאנצע וועג... ס'איז א היבשע מהלך פון א איבער 100 מייל!

---
בד"וו. ס'נישט שמיטה, ס'איז... שוין, כ'שעמעך...

קיקיון · מאנטאג יולי 16, 2012 11:11 am

'

יאנקעלע קליגער · מאנטאג יוני 09, 2014 4:16 pm

די אויסדרוק אז נאך די מלחמה איז געבליבן "אחד מעיר ושנים ממשפחה" איז ליידער נישט געווען קיין גוזמא אדער מליצה נאר פשוטו כמשמעו
אבער ס'איז דאך אינטערעסאנט צו באמערקן אז למעשה קען מען עס צוטיילן אין 3 קאטאגאריעס
1) די אלע וואס זענען געבליבן ממש אליין אן קיין שום משפחה אן טאטע מאמע, קינדער, געשוויסטער, פון די איז דא די מערסטע
2)די וואס זענען געבליבן מיט עפעס, איינער מיט געשוויסטער, איינער מיט קינדער, א.א.וו. דאס איז שוין געווען זעלטענער
3) גאר זעלטען איז געווען די וואס זענען געבליבן מיט אלע אדער רוב קינדער און זייערע קינדער האבן שוין געהאט אייגענע קינדער און זיי זענען אויך געבליבן, ס'איז טאקע גאר א זעלטענע זאך אבער ס'איז דא און טאקע פון די אלע איז היינט דא ריזיגע פארצווייגטע משפחות
למשל
משפחת לאנדא מתיחס לר' וואלף
משפחת שווארץ מתיחס לר' נחום( ווייס איך נישט פונקטליך ווען ער איז אוועק אבער זיינע קינדער זענען צוריק געקומען פון די מלחמה ובתוכם חתנו ר' יהוסף שווארטץ עם אשתו די באקאנטע באבע יוטעלע מיט אלע קינדער)
משפחת לויפער מתיחס לר' בעריש( אוועק נאך אין תרפ"ו אבער אויסער דעם וואס אלע זיינע קינדער זענען געבליבן זענען 3 פון זיינע קינדער געבליבן מיט די קינדער)
וכו' וכו'

שמעלקא טויב · דינסטאג מאי 04, 2010 2:41 pm

משפחת גאלדבערגער (געבליבן אפאר ברודער מיט'ן טאטע)
משפחת ר' יונה פריעדמאן (געבליבן 6 געשוויסטער)
משפחת ר' חיים ראטה השתדלן מפעסט (געבליבן די טאטע מיט רוב געשוויסטער)

קיקיון · מאנטאג יוני 09, 2014 6:02 pm

אויך הרהגה"צ אשר יונה וויינבערגער ז"ל מטעמעשוואר
---
א שטיקעל טעות געווען עם מוסיף צו זיין צו די רשימה
פון טעמעשוואר ראמעניע האבען די רשעים ימ"ש ניט דעפארטירט
און נאך אידען זענען דארט ניצל געווארען
----
עס איז מיר געווען א שטיקעל פלא ווי אזוי יאנקעלע'ס תגובה וועגען נצולים קומט איו דעם אשכול "על קידוש שמך"
נור אז מען טראכט אביסעל איז ער גערעכט
א גרויס חלק פון די אידען האבען לאחרי עבור זעם געלעבט על קידוש שמך
בני גילי קענען מעיד זיין

שמעלקא טויב · דינסטאג מאי 04, 2010 2:41 pm

באקומען נאך נעמען אין אישי

האדמו"ר ר' איתמר'ל מנאדווארנא עם יו"ח
השארית יוסף מדעעש עם חלק מיו"ח (בראמעניא - פרטים בשמש ומגן)
הרבנית חיה פראדל מבאבוב עם חלק יו"ח (דרך כמה מדינות)
הרבנית מציעשנוב עם חלק מיו"ח (בסיביר)

קיקיון · מאנטאג יולי 16, 2012 11:11 am

שמעלקא טויב האט געשריבן: באקומען נאך נעמען אין אישי

האדמו"ר ר' איתמר'ל מנאדווארנא עם יו"ח
השארית יוסף מדעעש עם חלק מיו"ח (בראמעניא - פרטים בשמש ומגן)
** הרבנית חיה פראדל מבאבוב עם חלק יו"ח (דרך כמה מדינות)
הרבנית מציעשנוב עם חלק מיו"ח (בסיביר)

און רוסלאנד זענען געווען נאך
לדוגמא
טשעבינער רב זי"ע וחתנו הרה"ג ר ברוך שמעון זצ"ל וואס האט חתונה געהאט און תש"ד
הרה"ק ר איציקעל פשעווארסקער זי"ע בתו היחידה מבין חמשה ילדים שניצולה וחתנו הרה"ק ר יעקב זי"ע
** כלתו של הקדש"צ אלמנת בנו ר' חיים יהושע הי"ד ושתי בניה שליט"א

קיקיון · מאנטאג יולי 16, 2012 11:11 am

מיללער דא האט געשריבן: ...............
בני ר' ישעי' וואלגעלערנטער
א. ר' חיים יצחק וואלגעלערנטער (היה בחור מוסמך לרב בשנת תרצ"ו כפי שכותב אביו) תלמוד מובהק להגה"ק רבי יחזקאל'י מאוסטראווצא הי"ד ונשא עליו "הספד קינה" לאחר השואה כששמע שנהרג (הקינה נדפסה בסו"ס מאיר עיני חכמים). ר' חיים יצחק שרד את השואה ונהרג ע"י הפאלאקן ימ"ש תיכף אחר השחרור הי"ד.
ב. ר' דוד וואלגעלערנטער

עס איז יעצט געדרעקט געווארען דער "ספר הדמעות" פון ר' חיים יצחק וואלגעלערנטער הי"ד איבערגארבייט אויף ענגליש
בילד

נישט ווי מנשה אונגער שרייבט איז ער אומעגעקומען א תמוז תש"ד נאך פאר דעם באפרייען
און בוך איז געדריקט קאפיס פון
א תשובה פון משיב נפש
און פון צפנת פענח און פון דעם שער בלאט קובץ "בית מאיר " שי"ל ע"י הבחורים תלמידי אוסטראווצא ווען ער איז געווען דער עורך
לויט ווי זיין אייניקעל ר' נפתלי שרייבט האט ער באקומען היתר הוראה ביי די 18 און בוך איז דא א בילד פון זיין חתונה בריעף ביי די 24 י אדר תרצ"ט

ר' חיחם יצחק הי"ד קינה אויף זיין רבי
פון דעם ביסעל וואס איך האב ביז איצט געליינט מיין איך אז עס וואלט געווען א גאר גוטע זאך אז א היימישער מו"ל זאל זיך פארבינדען
מיט בנו ר' פייוועל און די מו"לים israel bookshop publications דאס ארויסגעבען אין דעם אריגענעלען אידיש

שאהן הענניטי · פרייטאג יוני 15, 2012 12:07 pm

קיקיון האט געשריבן: אויך הרהגה"צ אשר יונה וויינבערגער ז"ל מטעמעשוואר
---
א שטיקעל טעות געווען עם מוסיף צו זיין צו די רשימה
פון טעמעשוואר ראמעניע האבען די רשעים ימ"ש ניט דעפארטירט
און נאך אידען זענען דארט ניצל געווארען
----
עס איז מיר געווען א שטיקעל פלא ווי אזוי יאנקעלע'ס תגובה וועגען נצולים קומט איו דעם אשכול "על קידוש שמך"
נור אז מען טראכט אביסעל איז ער גערעכט
א גרויס חלק פון די אידען האבען לאחרי עבור זעם געלעבט על קידוש שמך
בני גילי קענען מעיד זיין

ר' אברהם ווערצבערגער ע"ה פון סאטמאר האט געוואוינט אין טעמעשוואר, און איז צוריקגעקומען מיט א משפחה פון 7 קינדער.

די אייניקלעך פון די דאזיגע משפחות האבן פארמאגט א זעלטענע געלעגנהייט פון געדענקן אן עלטער עלטער זיידע אדער באבע. האבן א ליסט פון לעבעדיגע עלטער עלטער פעטערס און מומע'ס

ארץ אל תכסי דמם

קיקיון · מאנטאג יולי 16, 2012 11:11 am

געטראפען אויף JEWISHGEN א קטע פון "ספר הדמעות"
ווי ר' חיים יצחק הי"ד באשרייבט א דרשה פון אבד"ק דזיאלושיץ זצ"ל הי"ד אויפען בית החיים

Jews Repent by Chaim Yitzchak Wohlgelernter
A chapter from “The Book of Tears” as retold by his brother Dawid

קאוד: וועל אויס אלע

 Tuesday, Elul 19, 5702 [September 1, 1942]. The town of Działoszyce is greatly distressed. The tragic happenings in Proszowice, Brzesko, Skała, and Słomniki, which occurred on Friday and Shabes, have shaken everyone. It is true that the entire community was assembled in Słomniki. We are waiting for a miracle. Different opinions are being voiced. Some say that there has been foreign intervention and they will not be sent away. Meanwhile, they are being guarded with tighter security. Everyone is thinking how to save themselves from the danger that is so close, almost upon them. Many take the risk and escape.
Already for the second time, some wagons with bread are being sent to Słomniki. Clothing is also being gathered. Monies are being collected for their redemption. We go to the cemetery for the third time. It is already the third day of a public fast. Today we will sound the ram's horn at the cemetery, and, it is being said, a wedding canopy will be set up for poor orphans. The oyel [structure over a grave] of Reb Joskele is full of kvitlekh . All the graves are besieged. We pour out our bitter hearts. Women, children, the elderly, and even the sick have come.

קאוד: וועל אויס אלע

  The paralyzed rabbi was brought by his two grandchildren. He speaks words that tear at the heart. They glow like hot coals. He prays at the grave of his father.       Tata , for this you left me to fill your place for over 40 years so that in my old age I should see this dark tragedy that has befallen my congregation? Tata, I beg you, go to Grandfather Reb Mordchele StryŻower so that he and his holy brother, Reb Majerl Apter, should bang on the gates of mercy that have been hammered shut. Tata, for what are you waiting? Don't say that Jews have sinned. Repentance can always help.
Yidden! Everyone answer “Will you all say that you will do teshuva?”
The roaring “yes” of a thousand voices reverberated.
I won't leave you, Tata. I have a place next to you, a grave that was prepared right after you passed away.
What pleasure have I had in my life? Berko, my fine son, who lies next to you, departed this world in his youth and in his best years. That was during World War I. That was a punishment for me and my family. And now in my old age why should I see my congregation being destroyed? How a community of Jews is slaughtered. And my second son, the Skalbmierzer rabbi who died recently, is he a minor sacrifice? What additional sacrifice is still being demanded of me? Is a Korban our only means of Kapora? Jews,  I will be the Karbon Chatos for you.
The rabbi fell in a faint.

קאוד: וועל אויס אלע

 When the rabbi revived, he blew the Shpfar and the crown gradually left the cemetery.
It felt lighter, as if a stone had been removed from my heart.
On the way, however, we heard the bitter news that in Słomniki, it was all over. The Jews were loaded onto wagons and sent away.
A black cloud descended upon the town of Działoszyce.

עס איז נישט קיין דימיון צי די ארבייט פון ר' אברהם יעקב פינקעל
איר קענט זיך משער זיין ווי דאס זעהט אויס אין אריגענאל

קיקיון · זונטאג יולי 05, 2015 1:41 pm

י"ז תמוז תש"ד

זענען די אידען פון פאפא- סאמבאטהעלי-שאפראן הי"ד וזכותם יגן עלינו
אנגעקומען קיין אוישוויץ
וביניהם הורי מו"ח ולהבחל"ח חמותי לרפ"ש

פון משפחת חמותי איז געבליבען נור זי און להבחל"ח א ברודער וואס איז געווען אין מונקא טאבור
ממשפחת מו"ח איז ער געווען דער איינציגער

בילד

פון די szombathely Jewish community site
זעט מיר אויס ווי בשעת דעפארטאציע

קיקיון · מאנטאג יולי 16, 2012 11:11 am

קיקיון האט געשריבן:
עס איז יעצט געדריקט געווארען דער "ספר הדמעות" פון ר' חיים יצחק וואלגעלערנטער הי"ד איבערגארבייט אויף ענגליש

..................
ר' חיים יצחק הי"ד קינה אויף זיין רבי
..................

להודיע · דינסטאג מאי 27, 2014 11:09 am

לינק אראפגענומען צוליב תקנות
רויבער האבן אויפגעגראבן עצמות קדושות פון די טויט לאגער סוביאר. טרויעריגע גרויזאמע בילדער א דערמאנונג פון דעם חורבן עמינו.

קיקיון · מאנטאג יולי 16, 2012 11:11 am

הרב יוסף וליס,מנהל "ערכים ישראל", מספר על אביו, יהודה וליס, שנולד וגדל בפבניץ, פולין.

בזמן שהיה בדאכאו, זרק אליו פתאום יהודי, שנלקח אל מותו, תיק קטן. הוא תפס את התיק, וחשב שאולי יש בו פרוסת לחם.. אולם כשפתח אותו, נבהל, כשמצא בו זוג תפילין. יהודה פחד מאד, כי ידע, שאם יתפסו אותו נושא תפילין, יהרגו אותו מיד. אז הוא החביא את התפילין מתחת לחולצתו והלך לצריף שלו במחנה. בבוקר הניח את התפילין בזמן שהיה בצריף שלו. באופן בלתי צפוי הופיע קצין גרמני, קרא את המספר על זרועו של יהודה, וציווה עליו ללכת מיד להתיצבות. בהתיצבות, בנוכחות אלפי יהודים שקטים, הוא קרא את המספר של יהודה, לא היתה ליהודה ברירה, הוא היה צריך לגשת. הקצין הגרמני נפנף עם התפילין באויר ואמר: "כלב, אני דן אתך למיתה בתליה פומבית, בגלל התפילין האלה שהיו עליך.." העמידו אותו על שרפרף ושמו חבל על צוארו. לפני שנתלה,שאל הקצין בקול לגלגני, "כלב, מה בקשתך האחרונה?" "להניח את התפילין שלי בפעם האחרונה". הקצין היה המום, ומסר ליהודה את התפילין. ובעת שהניח אותם, הוא אמר את הפסוקים שאומרים בעת הנחתם "וארסתיך לי לעולם" וכו'. קשה לנו דמיין את היהודי הזה, עם חבל על צוארו, והתפילין לראשו וידו. אך זה היה המחזה שכל המחנה נאלץ לראות, את תליית היהודי, שהעז לעבור על הצו להניח תפילין. אפילו נשים מהמחנה הסמוך, עמדו ליד הגדר המפרידה אותן ממחנה הגברים, ונאלצו לראות את המחזה המבעית הזה.
כשיהודה ראה את ההמון השקט, הוא ראה דמעות בינים רבות. ממש ברגע שהיה אמור ליהרג, הוא היה המום, שיהודים בוכים! איך אפשר שנשארו להם דמעות לשפוך? ועד על אדם זר? מנין באו דמעות אלה? באופן אימפולסיבי הוא קרא בקול גדול ביידיש: ":יהודים, אל תבכו! כשתפילין עלי, אני המנצח!. { ** } הקצין הגרמני הבין את היידיש וכעס מאד. הוא אמר ליהודה,"כלב, אתה חושב שאתה ניצחת ? תליה יותר מדי טובה עבורך, אתה תקבל מות בצורה אחרת.
יהודה, אבי, הורד מהשרפרף והחבל הורד ממנו. הוא הוכרח להשתופף, ושמו שני סלעים ענקיים מתחת לזרועותיו. ואמרו לו, שהוא יקבל 25 מכות על ראשו, על הראש, שהעז לשים עליו תפילין. ואם הוא יפיל אפילו אחת מהסלעים, יירו בו מיד. מאחר שזו צורת מות מכאיבה כל כך, הקצין אמר לו: "תפיל את הסלע כעת, ממילא לא תשרוד, אף אחד אינו שורד את זה. יהודה ענה: "לא, אינני רוצה לגרום לך להנאה הזאת." במכה ה-25 יהודה איבד את הכרתו והשאירו אותו בשטח והוא נחשב למת. עמדו לסחוב אותו אל ערימת גופות, אח"כ לשרוף אותו בבור.. באותו רגע ראה אותו יהודי אחר, וגרר אותו הצידה וכיסה אותו בסמרטוט, כך שלא ישימו לב שהוא חי. אחרי זמן חזרה אליו הכרתו והוא זחל אל צריף שהיה מוגבה, והוא הסתתר תחתיו, עד שהיה חזק מספיק לצאת בכוחות עצמו. חודשיים אחר כך הוא שוחרר.
בעת התליה והמכות היתה נערה בת 17, שצפתה במחזה מצד מחנה הנשים. אחרי השחרור היא נכנסה למחנה הגברים ומצאה את יהודה. היא ניגשה אליו ואמרה: "אני איבדתי את כולם, אינני רוצה להיות עוד לבדי. ראיתי מה עשית כשהקצין רצה לתולות אותך. האם תתחתן איתי?
השאר הוא היסטוריה. הוריו של הרב יוסף וליס (הזוג הזה היה להוריו) הלכו אל הרבי מקלויזנבורג וביקשו ממנו להשיא אותם. הרבי מקלויזנבורג, שקידוש השם שלו הוא אגדי, כתב כתובה ביד מזכרונו, והשיא את הזוג. כתובה הזו נמצאת אצל הרב וליס עד היום.

**
זוגתי שתחי' האט מיר געוויזען אין
בילד

א המשך צי די מעשה
דער דייטשער אפיציר איז געווען ר' חיים יחיא' מיכל קלאר ז"ל
ווער איז דאס געווען? ליין
http://www.adsillinois.org/artjn.htm

קיקיון · מאנטאג יולי 16, 2012 11:11 am

די כתןבה פון יהוד' וזוגתו וואליס
די ערשטע כתובה וואס קלויזענבורגר רב זי"ע
האט געשריבען נאך דעם באפרייען פון זכרון

קיקיון · מאנטאג יולי 16, 2012 11:11 am

ר' יוסף ואליס האט געוויזען זיין טאטען א בילד פון ר' חיים יחיא' מיכל קלאר

מראש צורים · מיטוואך יוני 08, 2016 2:23 pm

קיקיון האט געשריבן: הרב יוסף וליס,מנהל "ערכים ישראל", מספר על אביו, יהודה וליס, שנולד וגדל בפבניץ, פולין.

בזמן שהיה בדאכאו, זרק אליו פתאום יהודי, שנלקח אל מותו, תיק קטן. הוא תפס את התיק, וחשב שאולי יש בו פרוסת לחם.. אולם כשפתח אותו, נבהל, כשמצא בו זוג תפילין. יהודה פחד מאד, כי ידע, שאם יתפסו אותו נושא תפילין, יהרגו אותו מיד. אז הוא החביא את התפילין מתחת לחולצתו והלך לצריף שלו במחנה. בבוקר הניח את התפילין בזמן שהיה בצריף שלו. באופן בלתי צפוי הופיע קצין גרמני, קרא את המספר על זרועו של יהודה, וציווה עליו ללכת מיד להתיצבות. בהתיצבות, בנוכחות אלפי יהודים שקטים, הוא קרא את המספר של יהודה, לא היתה ליהודה ברירה, הוא היה צריך לגשת.

**
זוגתי שתחי' האט מיר געוויזען אין

א המשך צי די מעשה
דער דייטשער אפיציר איז געווען ר' חיים יחיא' מיכל קלאר ז"ל
ווער איז דאס געווען? ליין
http://www.adsillinois.org/artjn.htm

וואס איז די פשט פון די ווערטער, דייטשער אפיציר איז געווען ר' חיים יחיא' מיכל קלאר ז"ל
???????????????????????????????

קיקיון · מאנטאג יולי 16, 2012 11:11 am

מראש צורים האט געשריבן: וואס איז די פשט פון די ווערטער, דייטשער אפיציר איז געווען ר' חיים יחיא' מיכל קלאר ז"ל
???????????????????????????????

דער דייטשער אפיציר איז געווען ר' חיים יחיא' מיכל קלאר ז"ל
ווער איז דאס געווען? ליין
http://www.adsillinois.org/artjn.htm

בקיצור
ר' חיים יחיא' מיכל קלאר ז"ל איז געווען א אינגערמאן פון וויען וואס האט געוואינט אין ירושלים
אין אריין אין די ענגלישע ארמיי וועלכע האבען אים געמאכט פאר א שפיאן ביי די רשעים
ער האט זיך פון די שפיאנאזש ארבייט אריינגעדרייט אין די SS אין דאכוי ווי ער האט
געטוען גדולות און מצורות און האט מציל געווען א סך אידען
---
אפשר נעמט זיך איינער אינטער איבערשרייבען מרת פעכטער'ס ארטיקעל ?

Gevald Geshrigen · מיטוואך יוני 08, 2016 2:49 pm

הפלא ופלא. אין אונגארן איז אויך געווען א אידישער בחור׳ל וואס איז געווען א מעמבער אין די זשאנדארמע. דאכט זיך זיין נאמען איז געווען ?? פארגעס

קיקיון · מאנטאג יולי 16, 2012 11:11 am

נושא: מפי השמועה "למדנו" מס"נ והשגחה פרטית בימי זעם ואחריהם

קיקיון האט געשריבן: הרה"ח ר' שמואל פארגעס זצ"ל א בעלזער חסיד פון סאמבאטהעלי וועלכער האט משמש געווען הרה"ק מבעלזא זי"ע אין פעסט
האט זיך געדרייט אין די פעסטער גאסען אנגעטוען ווי א Nyilas אונגארישער נאצי און מציל הונדערטער אידען ןבתוכם מו"ח
ער האט געוואנט אין מאנטריא' ווי ער איז געווען פון די עמודי התווך פון בעלז

ביז זיינע לעצטע יארען האטער ניט גערעדט פון יענע זמנים, איך בין געזעסען לעבען ביי א מלוה מלכה לכבוד א חתן
האט ער דערציילט אז הרה"ק האט אים געגעבען א מטבע לשמירה און ווען עס איז ראויגער געווארען האט ער עס
פארלוירן