אידישע וועלט פארומס

ביטע איבערקלערן פאר'ן שלח'ן צי די תגובה געבט צו צו די טובה פאר די לייענער.

מיט דאנק
דער קרעטשמער

גאלדגרוב האט געשריבן: קומט נישט דא אריין אבער וויאזוי האט מען געבויעט אין קרית יואל די ביהמ''ד הגדול אז עס זאל נישט דארפן קיין זוילן אויף צפון און דרום ווען אין ראדני איז יא דא? און פארוואס האט מען לכתחילה נישט געבויעט די פאליש און די היכל בביהמ''ד אויף איין לעוועל אזוי ווי אין קרית יואל

כבין נישט קיין אינדזשעניר - ווי איך פארשטיי איז אין ק"י האלט זיך די ווייבער שול ווי א ברידזש - דהיינו ס קומען אראפ שיפע ביעמס פון דאך קוקט אויס ווי א yאון צוגאב פון פעסטע זוילן ביי די קארנער (כזעה זוילן נאר ביי די פארנט פארצימער - מנסתם דע אנדערע זייט איז אויך דא)

באנוצער פארשפארט פאר א וואך.

פאראויס האט געשריבן: איז אזוי, אני הקטן בין א חלק פון די ראדני פערניטשער די לעצטע 20 יאר. איך לערן און דאווען דא שבת און אין דערוואכן. קען איך מיך ערלויבן צו זאגן הויעך מיין עניית דעת:

ביינונז אין סאטמאר איז אדער ליידיג אדער געפאקט. אדער איז דא אפאר הונדערט אידן, אדער אפאר טויזענט.

ס'איז א פאקט אז אפילו 10+ יאר צוריק ווען די קהילה איז געווען אסאך קלענער האט מען אנגעפילט די נייע ביהמ''ד (ביע''ם סענטער) אויף בעדפארד. פארענטשעס פון ברעג צו ברעג. מיט טויזענעטער בחורי חמד. די זעלבע איז ביי כינוסים וואס מ'שפירט אז ס'לוינט צו קומען. דער ציבור איז קע''ה ריזיג.

ס'איז אויך א פאקט אז כהיום יום מיט די צופאלענע אומפראקטישע שול אין ראדני, איז דא גענוג פלאץ. יא אפילו ביי נעילת החג! דער עולם קומט נישט. ס'איז נישט שיין און ס'איז נישט פראקטיש, איז חבל על הזמן.

לענ''ד דארף מען גיין גרויס.
כ'ווייס נישט פארוואס אבער כ'מיין אז די קליינע ראדני קען נישט פיטן דעם ציבור געהעריג. אפילו מיט 5 גאלעריען.
און כ'שפיר אז מ'קען נישט זאגן אז מ'האט געטון די מאקסימום צו קענען זיך אריבערציען צו די נייע ביהמ''ד (ביע''ם סענטער) אויף בעדפארד. ווי שיין וואלט געווען א ריזיגע היכל התורה ווי מ'מאכט 'נישט' קיין חתונות און יומא דפגרא'ס יעדע שני וחמישי.

מיט א שטארקע רצון, און מיטן זיין גרייט מוותר צו זיין און זיך אדורכקומען, קען מען זיך אדורכקומען און עס באווייזן. כנעל''ד. פרובירן דארף מען זיכער. ווייל ראדני איז נישט מעגליך צו סערווירן אונזער ציבור.

כ'האב הנאה פון דיינע רייד
איך טראכט עס שוין עטליכע טעג אבער כ'האב מיך נישט געוואלט אנרופן, אבער אלס א זייטיגער צוקוקער, און געוועזנער מתפלל אין ראדני, גייט מיר נישט אין קאפ דאס אינוועסטן א פאר מעלאנעס פאר נישט קיין דבר השלם, ווען דו האסט א בלאק אוועק א ריזן סטרוקטור וואס מ'דארף זיך פשוט דורכקומען דערויף, און יעדע פרוטה וואס דו וועסט צאלן וועגן יענע בנין איז 3פאכיג אזויפיל ווערד ווי וואס מ'וועט אינוועסטן אין א 50 יעריגע ביהמ"ד, קען זיין פאר וועכנטליכע תפלות און טישן איז ראדני פונקט גענוג, אדער פאר די עטליכע מאל א יאר וואס מ'דארף האבן מער פלאץ ווי ראדני, איז בעדפארד דער ענטפער
מ'גייט זיך אמאל דורכקומען, די שאלה איז נאר ווער און ווען (און מיט וועם), און וויפיל מעלאנעס מ'גייט פלאשן אינדערמיט

װילאנג דער שטח פון ראדני איז אױף ראדני אין די ביע''ם סענטער איז אױף ראסס איז א שאד יעדע ניקל װאס מ׳לײגט ארײן מ׳ברױכט מאכן די בהמ״ד הגדול ערגעץ אנפאנג נײ װמס״ב װי ס׳װעט זײן נאנט אז מ׳זאל קענען קימען פון די גאנצע שטאט

פאראויס האט געשריבן: איז אזוי, אני הקטן בין א חלק פון די ראדני פערניטשער די לעצטע 20 יאר. איך לערן און דאווען דא שבת און אין דערוואכן. קען איך מיך ערלויבן צו זאגן הויעך מיין עניית דעת:

ביינונז אין סאטמאר איז אדער ליידיג אדער געפאקט. אדער איז דא אפאר הונדערט אידן, אדער אפאר טויזענט.

ס'איז א פאקט אז אפילו 10+ יאר צוריק ווען די קהילה איז געווען אסאך קלענער האט מען אנגעפילט די נייע ביהמ''ד (ביע''ם סענטער) אויף בעדפארד. פארענטשעס פון ברעג צו ברעג. מיט טויזענעטער בחורי חמד. די זעלבע איז ביי כינוסים וואס מ'שפירט אז ס'לוינט צו קומען. דער ציבור איז קע''ה ריזיג.

ס'איז אויך א פאקט אז כהיום יום מיט די צופאלענע אומפראקטישע שול אין ראדני, איז דא גענוג פלאץ. יא אפילו ביי נעילת החג! דער עולם קומט נישט. ס'איז נישט שיין און ס'איז נישט פראקטיש, איז חבל על הזמן.

לענ''ד דארף מען גיין גרויס.
כ'ווייס נישט פארוואס אבער כ'מיין אז די קליינע ראדני קען נישט פיטן דעם ציבור געהעריג. אפילו מיט 5 גאלעריען.
און כ'שפיר אז מ'קען נישט זאגן אז מ'האט געטון די מאקסימום צו קענען זיך אריבערציען צו די נייע ביהמ''ד (ביע''ם סענטער) אויף בעדפארד. ווי שיין וואלט געווען א ריזיגע היכל התורה ווי מ'מאכט 'נישט' קיין חתונות און יומא דפגרא'ס יעדע שני וחמישי.

מיט א שטארקע רצון, און מיטן זיין גרייט מוותר צו זיין און זיך אדורכקומען, קען מען זיך אדורכקומען און עס באווייזן. כנעל''ד. פרובירן דארף מען זיכער. ווייל ראדני איז נישט מעגליך צו סערווירן אונזער ציבור.

אגב האב איך אמאל געהערט אז די נייע שול איז געבויט מיט כמעט אלע חסרונות פון ראדני נאר אין גרויס (פאולס , גאלארי , פאליש קען נישט ווערן אריינגענומען וכו') נישט אז ס'איז נישט גענוג גרויס , just saying

בעיביסיטער האט געשריבן:

פאראויס האט געשריבן: איז אזוי, אני הקטן בין א חלק פון די ראדני פערניטשער די לעצטע 20 יאר. איך לערן און דאווען דא שבת און אין דערוואכן. קען איך מיך ערלויבן צו זאגן הויעך מיין עניית דעת:

ביינונז אין סאטמאר איז אדער ליידיג אדער געפאקט. אדער איז דא אפאר הונדערט אידן, אדער אפאר טויזענט.

ס'איז א פאקט אז אפילו 10+ יאר צוריק ווען די קהילה איז געווען אסאך קלענער האט מען אנגעפילט די נייע ביהמ''ד (ביע''ם סענטער) אויף בעדפארד. פארענטשעס פון ברעג צו ברעג. מיט טויזענעטער בחורי חמד. די זעלבע איז ביי כינוסים וואס מ'שפירט אז ס'לוינט צו קומען. דער ציבור איז קע''ה ריזיג.

ס'איז אויך א פאקט אז כהיום יום מיט די צופאלענע אומפראקטישע שול אין ראדני, איז דא גענוג פלאץ. יא אפילו ביי נעילת החג! דער עולם קומט נישט. ס'איז נישט שיין און ס'איז נישט פראקטיש, איז חבל על הזמן.

לענ''ד דארף מען גיין גרויס.
כ'ווייס נישט פארוואס אבער כ'מיין אז די קליינע ראדני קען נישט פיטן דעם ציבור געהעריג. אפילו מיט 5 גאלעריען.
און כ'שפיר אז מ'קען נישט זאגן אז מ'האט געטון די מאקסימום צו קענען זיך אריבערציען צו די נייע ביהמ''ד (ביע''ם סענטער) אויף בעדפארד. ווי שיין וואלט געווען א ריזיגע היכל התורה ווי מ'מאכט 'נישט' קיין חתונות און יומא דפגרא'ס יעדע שני וחמישי.

מיט א שטארקע רצון, און מיטן זיין גרייט מוותר צו זיין און זיך אדורכקומען, קען מען זיך אדורכקומען און עס באווייזן. כנעל''ד. פרובירן דארף מען זיכער. ווייל ראדני איז נישט מעגליך צו סערווירן אונזער ציבור.

אגב האב איך אמאל געהערט אז די נייע שול איז געבויט מיט כמעט אלע חסרונות פון ראדני נאר אין גרויס (פאולס , גאלארי , פאליש קען נישט ווערן אריינגענומען וכו') נישט אז ס'איז נישט גענוג גרויס , just saying

נישט גערעכט!!

איר געדענקט נישט די ריזיגע נעולת החג וואס איז דארטן פארגעקומעו??
אדער די ריזיגע חתונות?

עס איז מוראדיג גיט אוסגעשטעלט פאר גרוסע טישן פארקערט ווי ראדני

abeg האט געשריבן: װילאנג דער שטח פון ראדני איז אױף ראדני אין די ביע''ם סענטער איז אױף ראסס איז א שאד יעדע ניקל װאס מ׳לײגט ארײן מ׳ברױכט מאכן די בהמ״ד הגדול ערגעץ אנפאנג נײ װמס״ב װי ס׳װעט זײן נאנט אז מ׳זאל קענען קימען פון די גאנצע שטאט

דו זעסט אפילו איין שטח וואס מ'קען נאך קויפן דארט?

ווילסט אראפווארפן די סקילמאן געטא?

קרית יואל פלייש האט געשריבן:

בעיביסיטער האט געשריבן:

פאראויס האט געשריבן: איז אזוי, אני הקטן בין א חלק פון די ראדני פערניטשער די לעצטע 20 יאר. איך לערן און דאווען דא שבת און אין דערוואכן. קען איך מיך ערלויבן צו זאגן הויעך מיין עניית דעת:

ביינונז אין סאטמאר איז אדער ליידיג אדער געפאקט. אדער איז דא אפאר הונדערט אידן, אדער אפאר טויזענט.

ס'איז א פאקט אז אפילו 10+ יאר צוריק ווען די קהילה איז געווען אסאך קלענער האט מען אנגעפילט די נייע ביהמ''ד (ביע''ם סענטער) אויף בעדפארד. פארענטשעס פון ברעג צו ברעג. מיט טויזענעטער בחורי חמד. די זעלבע איז ביי כינוסים וואס מ'שפירט אז ס'לוינט צו קומען. דער ציבור איז קע''ה ריזיג.

ס'איז אויך א פאקט אז כהיום יום מיט די צופאלענע אומפראקטישע שול אין ראדני, איז דא גענוג פלאץ. יא אפילו ביי נעילת החג! דער עולם קומט נישט. ס'איז נישט שיין און ס'איז נישט פראקטיש, איז חבל על הזמן.

לענ''ד דארף מען גיין גרויס.
כ'ווייס נישט פארוואס אבער כ'מיין אז די קליינע ראדני קען נישט פיטן דעם ציבור געהעריג. אפילו מיט 5 גאלעריען.
און כ'שפיר אז מ'קען נישט זאגן אז מ'האט געטון די מאקסימום צו קענען זיך אריבערציען צו די נייע ביהמ''ד (ביע''ם סענטער) אויף בעדפארד. ווי שיין וואלט געווען א ריזיגע היכל התורה ווי מ'מאכט 'נישט' קיין חתונות און יומא דפגרא'ס יעדע שני וחמישי.

מיט א שטארקע רצון, און מיטן זיין גרייט מוותר צו זיין און זיך אדורכקומען, קען מען זיך אדורכקומען און עס באווייזן. כנעל''ד. פרובירן דארף מען זיכער. ווייל ראדני איז נישט מעגליך צו סערווירן אונזער ציבור.

אגב האב איך אמאל געהערט אז די נייע שול איז געבויט מיט כמעט אלע חסרונות פון ראדני נאר אין גרויס (פאולס , גאלארי , פאליש קען נישט ווערן אריינגענומען וכו') נישט אז ס'איז נישט גענוג גרויס , just saying

נישט גערעכט!!

איר געדענקט נישט די ריזיגע נעולת החג וואס איז דארטן פארגעקומעו??
אדער די ריזיגע חתונות?

עס איז מוראדיג גיט אוסגעשטעלט פאר גרוסע טישן פארקערט ווי ראדני

איך געדענק גאר גוט ב"ה , דערהויבענע צייטן געווען
יעצט ליין נאכאמאל איבער וואס איך האב געשריבן

בעיביסיטער האט געשריבן:

פאראויס האט געשריבן: איז אזוי, אני הקטן בין א חלק פון די ראדני פערניטשער די לעצטע 20 יאר. איך לערן און דאווען דא שבת און אין דערוואכן. קען איך מיך ערלויבן צו זאגן הויעך מיין עניית דעת:

ביינונז אין סאטמאר איז אדער ליידיג אדער געפאקט. אדער איז דא אפאר הונדערט אידן, אדער אפאר טויזענט.

ס'איז א פאקט אז אפילו 10+ יאר צוריק ווען די קהילה איז געווען אסאך קלענער האט מען אנגעפילט די נייע ביהמ''ד (ביע''ם סענטער) אויף בעדפארד. פארענטשעס פון ברעג צו ברעג. מיט טויזענעטער בחורי חמד. די זעלבע איז ביי כינוסים וואס מ'שפירט אז ס'לוינט צו קומען. דער ציבור איז קע''ה ריזיג.

ס'איז אויך א פאקט אז כהיום יום מיט די צופאלענע אומפראקטישע שול אין ראדני, איז דא גענוג פלאץ. יא אפילו ביי נעילת החג! דער עולם קומט נישט. ס'איז נישט שיין און ס'איז נישט פראקטיש, איז חבל על הזמן.

לענ''ד דארף מען גיין גרויס.
כ'ווייס נישט פארוואס אבער כ'מיין אז די קליינע ראדני קען נישט פיטן דעם ציבור געהעריג. אפילו מיט 5 גאלעריען.
און כ'שפיר אז מ'קען נישט זאגן אז מ'האט געטון די מאקסימום צו קענען זיך אריבערציען צו די נייע ביהמ''ד (ביע''ם סענטער) אויף בעדפארד. ווי שיין וואלט געווען א ריזיגע היכל התורה ווי מ'מאכט 'נישט' קיין חתונות און יומא דפגרא'ס יעדע שני וחמישי.

מיט א שטארקע רצון, און מיטן זיין גרייט מוותר צו זיין און זיך אדורכקומען, קען מען זיך אדורכקומען און עס באווייזן. כנעל''ד. פרובירן דארף מען זיכער. ווייל ראדני איז נישט מעגליך צו סערווירן אונזער ציבור.

אגב האב איך אמאל געהערט אז די נייע שול איז געבויט מיט כמעט אלע חסרונות פון ראדני נאר אין גרויס (פאולס , גאלארי , פאליש קען נישט ווערן אריינגענומען וכו') נישט אז ס'איז נישט גענוג גרויס , just saying

אבער צו טוישן זאכן אין די נייע איז מסתמה טויזענט מאל גרינגער ווי אין ראדני.
דאס וואס @פאראויס שרייבט האב איך שוין געשריבן אויבן נאר ער ברענגט דאס בעסער ארויס. ס'זענען פארהאן טויזענטע מענטשן וואס געהערן צו די קהילה און זיי וואלטן געקומען מער ווען די פלאץ איז פראקטישער. וואס טיט מען אויף טאמער וועט מען קענען צולייגן פלאץ פאר נאך טויזענט מענטשן? דאס איז א זשאוק.
אפשר איז טאקע די ציל פון די ראשי קהילה צו הערן די דעת הקהל טאמער דער עולם איז גרייט מ'זאל פארהאנדלען איבער די ראסס שול.

שפע רב האט געשריבן:

abeg האט געשריבן: װילאנג דער שטח פון ראדני איז אױף ראדני אין די ביע''ם סענטער איז אױף ראסס איז א שאד יעדע ניקל װאס מ׳לײגט ארײן מ׳ברױכט מאכן די בהמ״ד הגדול ערגעץ אנפאנג נײ װמס״ב װי ס׳װעט זײן נאנט אז מ׳זאל קענען קימען פון די גאנצע שטאט

דו זעסט אפילו איין שטח וואס מ'קען נאך קויפן דארט?

ווילסט אראפווארפן די סקילמאן געטא?

ס׳איז לכאורה גרינגער עפעס צי טרעפען אין א נײע געגענד װי זיך דורכציקימען אין באקימען די ביע''ם סענטער,
פאר יענע געגענט איז ראדני פינקט גיט מ׳ברױכט עס נישט רירן סײ װעגען ס׳איז איבער געניג פלאץ פאר יענע געגענט אין סײ די עידזש פון יענע געגענט װעט פארפירן אז מ׳טױשט זאכן פון רבינ׳ס שול

שפע רב האט געשריבן:

abeg האט געשריבן: װילאנג דער שטח פון ראדני איז אױף ראדני אין די ביע''ם סענטער איז אױף ראסס איז א שאד יעדע ניקל װאס מ׳לײגט ארײן מ׳ברױכט מאכן די בהמ״ד הגדול ערגעץ אנפאנג נײ װמס״ב װי ס׳װעט זײן נאנט אז מ׳זאל קענען קימען פון די גאנצע שטאט

דו זעסט אפילו איין שטח וואס מ'קען נאך קויפן דארט?

ווילסט אראפווארפן די סקילמאן געטא?

גראדע איז דא די ראוז קעסעל פארקינג לאט, אבער איך האלט נישט אז די ראסס געגענט איז שלעכט. א שול מוז נישט זיין אין צענטער פון שטאט. אוודאי לכתחילה טאמער האט מען די ברירה, פארוואס נישט. אבער אז מ'האט שוין די ראסס סט. סטרוקטור זאל מען בלייבן דארט.

דריידל האט געשריבן:

שפע רב האט געשריבן:

abeg האט געשריבן: װילאנג דער שטח פון ראדני איז אױף ראדני אין די ביע''ם סענטער איז אױף ראסס איז א שאד יעדע ניקל װאס מ׳לײגט ארײן מ׳ברױכט מאכן די בהמ״ד הגדול ערגעץ אנפאנג נײ װמס״ב װי ס׳װעט זײן נאנט אז מ׳זאל קענען קימען פון די גאנצע שטאט

דו זעסט אפילו איין שטח וואס מ'קען נאך קויפן דארט?

ווילסט אראפווארפן די סקילמאן געטא?

גראדע איז דא די ראוז קעסעל פארקינג לאט, אבער איך האלט נישט אז די ראסס געגענט איז שלעכט. א שול מוז נישט זיין אין צענטער פון שטאט. אוודאי לכתחילה טאמער האט מען די ברירה, פארוואס נישט. אבער אז מ' האט שוין די ראסס סט. סטרוקטור זאל מען בלייבן דארט.

א שול מוזזיין אין צענטער פון שטאט

שפע רב האט געשריבן:

abeg האט געשריבן: װילאנג דער שטח פון ראדני איז אױף ראדני אין די ביע''ם סענטער איז אױף ראסס איז א שאד יעדע ניקל װאס מ׳לײגט ארײן מ׳ברױכט מאכן די בהמ״ד הגדול ערגעץ אנפאנג נײ װמס״ב װי ס׳װעט זײן נאנט אז מ׳זאל קענען קימען פון די גאנצע שטאט

דו זעסט אפילו איין שטח וואס מ'קען נאך קויפן דארט?

ווילסט אראפווארפן די סקילמאן געטא?

אויף ענגליש זאגט מען if there is a will there is a way
אז ביידע באבוב'ס קענען זיך אזוי אויסשפרייטן אין בארא פארק, ביידע גער'ס אין ירושלים, ביידע וויזניץ'ס אין בני ברק קען נאך די מעכטיגע סאטמארע אימפעריע הויפטקוואטיר טרעפן א פלאץ אין וויליאמסבורג
כ'געדענק ווען מ'האט אנגעפאנגען צו רעדן פון א נייע בית מדרש אין די מ'ם יארן, האט מען געזאגט מען וועט לאזן די סענטער (כ'מיין די מיטן) פון בית מדרש פאר א בית מדרש לעולם ועד, ניצן אין געוויסע זמנים אלץ דער מקום שהתפלל בו רביה"ק - עס קען דינען א גאנץ יאר אלץ אברכים, כולל, געגנט בית מדרש, און אפילו אלץ א ברענטש פון די תלמוד תורה ווען פון אלע זייטן ארום קען מען (טעארעטיש) מאכן כתות אויף אלע שטאקן.
עכ"פ עס קען זיכער זיין א פלאץ אין צענטער (עכטע צענטער) פון וויליאמסבורג פאר א מעכטיגע גרויסע בית המדרש אזוי ווי ס'פאסט זיך באמת פאר אזא ריזיגע קהלה מיט איבער א רבבה תלמידים (אין וויליאמסבורג אליין) און א ישיבה פון איבער צוועלף הונדערט תלמידים, נוסח בעלזא, וויזניץ, סקוירא, גור, תולודות אהרן ועוד

נייע שטאט האט געשריבן:

שפע רב האט געשריבן:

abeg האט געשריבן: װילאנג דער שטח פון ראדני איז אױף ראדני אין די ביע''ם סענטער איז אױף ראסס איז א שאד יעדע ניקל װאס מ׳לײגט ארײן מ׳ברױכט מאכן די בהמ״ד הגדול ערגעץ אנפאנג נײ װמס״ב װי ס׳װעט זײן נאנט אז מ׳זאל קענען קימען פון די גאנצע שטאט

דו זעסט אפילו איין שטח וואס מ'קען נאך קויפן דארט?

ווילסט אראפווארפן די סקילמאן געטא?

אויף ענגליש זאגט מען if there is a will there is a way
אז ביידע באבוב'ס קענען זיך אזוי אויסשפרייטן אין בארא פארק, ביידע גער'ס אין ירושלים, ביידע וויזניץ'ס אין בני ברק קען נאך די מעכטיגע סאטמארע אימפעריע הויפטקוואטיר טרעפן א פלאץ אין וויליאמסבורג
כ'געדענק ווען מ'האט אנגעפאנגען צו רעדן פון א נייע בית מדרש אין די מ'ם יארן, האט מען געזאגט מען וועט לאזן די סענטער (כ'מיין די מיטן) פון בית מדרש פאר א בית מדרש לעולם ועד, ניצן אין געוויסע זמנים אלץ דער מקום שהתפלל בו רביה"ק - עס קען דינען א גאנץ יאר אלץ אברכים, כולל, געגנט בית מדרש, און אפילו אלץ א ברענטש פון די תלמוד תורה ווען פון אלע זייטן ארום קען מען (טעארעטיש) מאכן כתות אויף אלע שטאקן.
עכ"פ עס קען זיכער זיין א פלאץ אין צענטער (עכטע צענטער) פון וויליאמסבורג פאר א מעכטיגע גרויסע בית המדרש אזוי ווי ס'פאסט זיך באמת פאר אזא ריזיגע קהלה מיט איבער א רבבה תלמידים (אין וויליאמסבורג אליין) און א ישיבה פון איבער צוועלף הונדערט תלמידים, נוסח בעלזא, וויזניץ, סקוירא, גור, תולודות אהרן ועוד

נאכדערצי צד מהר״א האט באװיזען צי טרעפען גאר גיטע שטוחים אין די גאנצע שטאט מיט פעסטע רצונות קען מען עס באװײזען

די שאלה צו מען ברויך א ביהמ''ד אין צענטער פון שטאט אדער נישט ווענד זיך אין וואס איז די ציל פונעם ביהמ''ד. אויב זוכט מען אז די טיש פרייטאג צונאכטס און שלש סעודות יעדע וואך זאל זיין געפאקט, דאן דארף עס זיין אין צענטער. אבער אויב זוכט מען אז ימים טובים, שמחות און מאורעות זאלן זיין פיל, אבער א פלעינע שבת גייט קיינער נישט אן, דאן קען עס זיין ביים עק פון שטאט אויך.

סטיטשינער האט געשריבן: די שאלה צו מען ברויך א ביהמ''ד אין צענטער פון שטאט אדער נישט ווענד זיך אין וואס איז די ציל פונעם ביהמ''ד. אויב זוכט מען אז די טיש פרייטאג צונאכטס און שלש סעודות יעדע וואך זאל זיין געפאקט, דאן דארף עס זיין אין צענטער. אבער אויב זוכט מען אז ימים טובים, שמחות און מאורעות זאלן זיין פיל, אבער א פלעינע שבת גייט קיינער נישט אן, דאן קען עס זיין ביים עק פון שטאט אויך.

די ציל פון א ביהמ''ד איז אז די גאנצע ציבור זאל זײן באקװעם אין זאלן קענען קימען דאװענען אין לערנען מיט א גישמאק װען אימער אין נישט דארפען זיך בארױגען פון א האלבע שעה װאק מיט די פיצלעך קינדער, (די ציל פון די יונגװארג אין פיקטשער מאכר איז אז ס׳זאל זײן פיל)

מנשה מאיר האט געשריבן: איך וואלט פאר יעדן פּרייז געלאזט די געדאנק פונעם יעצטיגע בית המדרש ווי נישט ווי האט עס א מורעדיגע חן און רואיקייט,

דאכצעכמיר סאיז די לעצטע גרויסע וואכן שיל מיט די אלטע חן
איך וואלט זייער חשק געהאט מען זאל עס לאזן

abeg האט געשריבן:

נייע שטאט האט געשריבן:

שפע רב האט געשריבן:

abeg האט געשריבן: װילאנג דער שטח פון ראדני איז אױף ראדני אין די ביע''ם סענטער איז אױף ראסס איז א שאד יעדע ניקל װאס מ׳לײגט ארײן מ׳ברױכט מאכן די בהמ״ד הגדול ערגעץ אנפאנג נײ װמס״ב װי ס׳װעט זײן נאנט אז מ׳זאל קענען קימען פון די גאנצע שטאט

דו זעסט אפילו איין שטח וואס מ'קען נאך קויפן דארט?

ווילסט אראפווארפן די סקילמאן געטא?

אויף ענגליש זאגט מען if there is a will there is a way
אז ביידע באבוב'ס קענען זיך אזוי אויסשפרייטן אין בארא פארק, ביידע גער'ס אין ירושלים, ביידע וויזניץ'ס אין בני ברק קען נאך די מעכטיגע סאטמארע אימפעריע הויפטקוואטיר טרעפן א פלאץ אין וויליאמסבורג
כ'געדענק ווען מ'האט אנגעפאנגען צו רעדן פון א נייע בית מדרש אין די מ'ם יארן, האט מען געזאגט מען וועט לאזן די סענטער (כ'מיין די מיטן) פון בית מדרש פאר א בית מדרש לעולם ועד, ניצן אין געוויסע זמנים אלץ דער מקום שהתפלל בו רביה"ק - עס קען דינען א גאנץ יאר אלץ אברכים, כולל, געגנט בית מדרש, און אפילו אלץ א ברענטש פון די תלמוד תורה ווען פון אלע זייטן ארום קען מען (טעארעטיש) מאכן כתות אויף אלע שטאקן.
עכ"פ עס קען זיכער זיין א פלאץ אין צענטער (עכטע צענטער) פון וויליאמסבורג פאר א מעכטיגע גרויסע בית המדרש אזוי ווי ס'פאסט זיך באמת פאר אזא ריזיגע קהלה מיט איבער א רבבה תלמידים (אין וויליאמסבורג אליין) און א ישיבה פון איבער צוועלף הונדערט תלמידים, נוסח בעלזא, וויזניץ, סקוירא, גור, תולודות אהרן ועוד

נאכדערצי צד מהר״א האט באװיזען צי טרעפען גאר גיטע שטוחים אין די גאנצע שטאט מיט פעסטע רצונות קען מען עס באװײזען

פלאץ פאר א ביהמ"ד הגדול?

סטיטשינער האט געשריבן: די שאלה צו מען ברויך א ביהמ''ד אין צענטער פון שטאט אדער נישט ווענד זיך אין וואס איז די ציל פונעם ביהמ''ד. אויב זוכט מען אז די טיש פרייטאג צונאכטס און שלש סעודות יעדע וואך זאל זיין געפאקט, דאן דארף עס זיין אין צענטער. אבער אויב זוכט מען אז ימים טובים, שמחות און מאורעות זאלן זיין פיל, אבער א פלעינע שבת גייט קיינער נישט אן, דאן קען עס זיין ביים עק פון שטאט אויך.

איך מיין מען דארף ביידע, פרייטאג צונאכט'ס, תפלות, שלש סעודות, דארף א גרעסערע פראצענט פון שטאט האבן די מעגליכקייט צו קענען קומען אין אלע וועטערס וכו' היינט דארפן רוב תושבי העיר גיין גאר לאנג און אריבערשפרייזן הערליכע געשמאקע בתי מדרשים פון די אייגענע קהלה, מיט נאך אסאך אנדערע שולן נאר צו גיין קיין ראדני, די וועג ווי מיר זענען געווייערט לאזט דאס נישט צו, מיר זענען באקוועם און פראקטישע מענטשן און אז סאיז אכציג אדער צוואנציג דעגריס אינדרויסן וועלן מיר זיך איינקוואטירן לאקאל, פעיס פעקט ראדני איז היינט אינדרויסן פון געגנט.
און אויך דארף מען א מעכטיגע סענטער פאר ימים נוראים ומאורעות נישט דארפן דינגען טענטס אדער אויסגעשפילט, לאמיר אנרופן דאס קינד ביים נאמען, ווען קהל יטב לב דסאטמאר וויליאמסבורג מאכט עני זאך אין ראדני (ששש אפילו פארגרעסערט מיט צוואנציג דרייסיג פראצענט) מיינט עס מ'זאגט פאר אכציג פראצענט קהלה מ'דארף אייך נישט האבן דארט

abeg האט געשריבן:

סטיטשינער האט געשריבן: די שאלה צו מען ברויך א ביהמ''ד אין צענטער פון שטאט אדער נישט ווענד זיך אין וואס איז די ציל פונעם ביהמ''ד. אויב זוכט מען אז די טיש פרייטאג צונאכטס און שלש סעודות יעדע וואך זאל זיין געפאקט, דאן דארף עס זיין אין צענטער. אבער אויב זוכט מען אז ימים טובים, שמחות און מאורעות זאלן זיין פיל, אבער א פלעינע שבת גייט קיינער נישט אן, דאן קען עס זיין ביים עק פון שטאט אויך.

די ציל פון א ביהמ''ד איז אז די גאנצע ציבור זאל זײן באקװעם אין זאלן קענען קימען דאװענען אין לערנען מיט א גישמאק װען אימער אין נישט דארפען זיך בארױגען פון א האלבע שעה װאק מיט די פיצלעך קינדער, (די ציל פון די יונגװארג אין פיקטשער מאכר איז אז ס׳זאל זײן פיל)

נו, הא גופא איז די שאלה. זוכט דען די ביהמ''ד אז מען זאל קומען יעדע וואך אפילו מען וואוינט אין א צווייטע געגענט? אויב יא ביסטו גערעכט. אדער זאלן זיי בלייבן אין זייערע באקוועמע געגענט בתי מדרשים, און פאר דריי פיר מאל א יאר איז זיך צו שלעפן א האלבע שעה נישט געפערליך.

שארמאש 136 האט געשריבן:

מנשה מאיר האט געשריבן: איך וואלט פאר יעדן פּרייז געלאזט די געדאנק פונעם יעצטיגע בית המדרש ווי נישט ווי האט עס א מורעדיגע חן און רואיקייט,

דאכצעכמיר סאיז די לעצטע גרויסע וואכן שיל מיט די אלטע חן
איך וואלט זייער חשק געהאט מען זאל עס לאזן

ווי איינער האט געזאגט פאר יענער באקאנטן בעל דרשן - א געוועזענער "בעל בשר" נאך זיין געלונגענער דייעט, "איך האב מער הנאה געהאט דיך צו זען פעטערהייט ווי יעצט ווען דו האסט פארלוירן האלב פון דיין חן", האט דער בעל דרשן געענטפערט, "ביז היינט האסטו הנאה געהאט און איך בין געווען גראב, יעצט ווער דו גראב און לאז מיך הנאה האבן"..

ודפח"ח..

קולי שמע האט געשריבן:

abeg האט געשריבן:

נייע שטאט האט געשריבן:

שפע רב האט געשריבן:

abeg האט געשריבן: װילאנג דער שטח פון ראדני איז אױף ראדני אין די ביע''ם סענטער איז אױף ראסס איז א שאד יעדע ניקל װאס מ׳לײגט ארײן מ׳ברױכט מאכן די בהמ״ד הגדול ערגעץ אנפאנג נײ װמס״ב װי ס׳װעט זײן נאנט אז מ׳זאל קענען קימען פון די גאנצע שטאט

דו זעסט אפילו איין שטח וואס מ'קען נאך קויפן דארט?

ווילסט אראפווארפן די סקילמאן געטא?

אויף ענגליש זאגט מען if there is a will there is a way
אז ביידע באבוב'ס קענען זיך אזוי אויסשפרייטן אין בארא פארק, ביידע גער'ס אין ירושלים, ביידע וויזניץ'ס אין בני ברק קען נאך די מעכטיגע סאטמארע אימפעריע הויפטקוואטיר טרעפן א פלאץ אין וויליאמסבורג
כ'געדענק ווען מ'האט אנגעפאנגען צו רעדן פון א נייע בית מדרש אין די מ'ם יארן, האט מען געזאגט מען וועט לאזן די סענטער (כ'מיין די מיטן) פון בית מדרש פאר א בית מדרש לעולם ועד, ניצן אין געוויסע זמנים אלץ דער מקום שהתפלל בו רביה"ק - עס קען דינען א גאנץ יאר אלץ אברכים, כולל, געגנט בית מדרש, און אפילו אלץ א ברענטש פון די תלמוד תורה ווען פון אלע זייטן ארום קען מען (טעארעטיש) מאכן כתות אויף אלע שטאקן.
עכ"פ עס קען זיכער זיין א פלאץ אין צענטער (עכטע צענטער) פון וויליאמסבורג פאר א מעכטיגע גרויסע בית המדרש אזוי ווי ס'פאסט זיך באמת פאר אזא ריזיגע קהלה מיט איבער א רבבה תלמידים (אין וויליאמסבורג אליין) און א ישיבה פון איבער צוועלף הונדערט תלמידים, נוסח בעלזא, וויזניץ, סקוירא, גור, תולודות אהרן ועוד

נאכדערצי צד מהר״א האט באװיזען צי טרעפען גאר גיטע שטוחים אין די גאנצע שטאט מיט פעסטע רצונות קען מען עס באװײזען

פלאץ פאר א ביהמ"ד הגדול?

ניין, אבער אן עס צו פאליטיזירן איז דער כח פון געלט און פאוער אין וויליאמסבורג ביי צד מהרי"י (און יעדער איז עס מודה) במילא שטעל עס צו צו קהלות הנ"ל אין זייערע געגנטער נישט צו צד מהר"א אין וויליאמסבורג - סאיז קלאר ווי דער טאג אויב איז דא דער אמת'ער רצון וואס ברעכט אייזן קען מען טרעפן א עצה.

סטיטשינער האט געשריבן:

abeg האט געשריבן:

סטיטשינער האט געשריבן: די שאלה צו מען ברויך א ביהמ''ד אין צענטער פון שטאט אדער נישט ווענד זיך אין וואס איז די ציל פונעם ביהמ''ד. אויב זוכט מען אז די טיש פרייטאג צונאכטס און שלש סעודות יעדע וואך זאל זיין געפאקט, דאן דארף עס זיין אין צענטער. אבער אויב זוכט מען אז ימים טובים, שמחות און מאורעות זאלן זיין פיל, אבער א פלעינע שבת גייט קיינער נישט אן, דאן קען עס זיין ביים עק פון שטאט אויך.

די ציל פון א ביהמ''ד איז אז די גאנצע ציבור זאל זײן באקװעם אין זאלן קענען קימען דאװענען אין לערנען מיט א גישמאק װען אימער אין נישט דארפען זיך בארױגען פון א האלבע שעה װאק מיט די פיצלעך קינדער, (די ציל פון די יונגװארג אין פיקטשער מאכר איז אז ס׳זאל זײן פיל)

נו, הא גופא איז די שאלה. זוכט דען די ביהמ''ד אז מען זאל קומען יעדע וואך אפילו מען וואוינט אין א צווייטע געגענט? אויב יא ביסטו גערעכט. אדער זאלן זיי בלייבן אין זייערע באקוועמע געגענט בתי מדרשים, און פאר דריי פיר מאל א יאר איז זיך צו שלעפן א האלבע שעה נישט געפערליך.

הא גופא איז די שאלה ברױכט א קהילה פלאשען מעלאונעס פאר דריי פיר מאל א יאר?