אידישע וועלט פארומס

אלס א פלאץ פאר איש את רעהו יעזורו ברענג איך דא אויף א ווייטאגליכע טעמע וואס דער ציל איז נישט צו ווייטאגן נאר צו ברענגען סאלושענס.
דבר ידוע לכל.
עס איז א סכנה היינט צוטאגס פאר א בחור, פון די 15 ביז די 20, וואס זיין קאפ איז נישט פארנימען מיט לערנען צו זיין 'אין' ישיבה
יעדער וואס ליינט דא ווייסט פון 1 אדער 2 בחורים וואס זענען קליא געגאנגען צוליב זיין 'אין' ישיבה אויב האט ער נישט געהאלטן ביים לערנען.

און לאו דוקא נישט געהאלטן ביים לערנען. נאר פשוט געדארפט אביסל מער א לופטיגע סדר היום ווי איידער 10-14 שעה גפ"ת און שו"ע.

לעצטענס געהערט האר אויפשטעלענדע מעשיות וואס רייסט ביים הארץ. רוב מאל קען מען נישט אפילו אנווייזן 'ווער' פון די סטעף איז שוךדיג. אבער דאס איז זיכער אז 'דער' סיסטעם איז נישט גוט.
וואס איז די עצה ?

Ny-17 האט געשריבן:

בחורים זאל גיין ארבעטן, אין זיי זאל האבן א נארמאלע סדר היום.....

נישט קיין עצה פאר אינגערע בחורים. מ'רעדט דא אנגעהויבן פון 15 יאר.

Ny-17 האט געשריבן:

בחורים זאל גיין ארבעטן, אין זיי זאל האבן א נארמאלע סדר היום.....

דאן וועט אנשטאט 1 אדער 2 בחורים קאליע ווערן, וועלן 1 אדער 2 בחורים נישט קאליע ווערן...

אפענע וועלט האט געשריבן:

עצה נא.1
ישיבות זאלן מאכן א פלאץ און צייט ווען בחורים קענען זיין פארנימען מיט כשר'ע אקטיוויטעטן וואס א בחור האט סייווי ליב צו טוען, למשל צוזאמשטעלן פורניטשער, און דער בחור באקומט פוינטס לויט וויפיל ער שטעלט צו פאר'ן אויבערשטן קען ער דארט פארברענגען.
למשל 2 שעה לערנען. = איין שעה אקטיוויטי.

פארוואס די בחורים קאכן נישט און רוימען נישט די ישיבה פאר א געלט אפצאל (ווייניגער ווי דעם גויאישן ארבעטער) איז מיך פלא
פארוואס רוב מסיבות אין רוב ישיבות ווערן נישט ציגעשטעלט און באשטעלט דורך די בחורים איז מיך א פלא

סאיז אלעס איינס און די זעלבע קולטור, מ'וואקיום פעקט די בחורים, מציעט ארויס יעדעס ביסל אקסידזשען און רוח חיים (שלא בכוונה) פון די ישיבה ווענט.
ניין, נישט יעדער האלט ביים לערנען. און ניין, די היינטיגע ישיבות שטייען נישט צוליב לערנען.. נאר צוליב אוועקהאלטן די בחורים פון די גאס.
סאיז א לענגערע נושא אבער כמיין אז פון די קדושת ציון'ס זצ"ל'ס ווערטשאפט בימים ההם קען מען לערנען אויף היינטיגע טעג, אנגעהויבן פון די בחורים'ס שיין מאכן די סוכה און אריבער צו די קאזאקן ביי די רבישע חתונות.. סאיז געווען דארטן א רוח חיים. אין גאליציע האט מען אמאל נישט געהאלטן פון ישיבות, וואס האט זיך געטוישט? פשוט, די ישיבות איז א רוחניותדיגע בעיביסטיטינג!!!
מקען מסכים זיין דערמיט.. מקען זיך דינגען דערויף.. די פאקט גייט זיך נישט טוישן.. אוואדע דארף מען לערנען! אבער ווען משטיפט דארטן אריין 90 פראצענט בחורים דארף דאס פלאץ זיין ציגעשטעלט פאר כאטשיג 80 פראצענט פון זיי און סאיז ווייט נישט..

לאמיר זעהן ווי לאנג די אשכול גייט זיך האלטן

a yiddish hartz האט געשריבן:

לאמיר זעהן ווי לאנג די אשכול גייט זיך האלטן

מ'שרייט הצלה. מ'מאכט סי.פי.אר. און איינער איז ביזי מיט אשכול זיך האלטן?
האלא! עס ווי ספיעק שטארבן אפאר בחורים ברוחניות ובגשמיות דורך נישט אדריסירן דעם אישו.

a yiddish hartz האט געשריבן:

לאמיר זעהן ווי לאנג די אשכול גייט זיך האלטן

די פראבלעם בלייבט שטיין צו די אשכול האלט זיך יא אדער די אשכול האלט זיך נישט.

טשענזשעס - וואס אימער סדארף זיין - מיז געטון ווערן דורך א פרישע מענשט מיט ברייטע פלייצעס.
די עקזעסטירענדע ראשי ישיבות, מנהלים, הנהלים, משגיחים, וועלן נישט אנהייבן קיין נייע זאכן. מדארף א פיאנער.

אפענע וועלט האט געשריבן:

a yiddish hartz האט געשריבן:

לאמיר זעהן ווי לאנג די אשכול גייט זיך האלטן

מ'שרייט הצלה. מ'מאכט סי.פי.אר. און איינער איז ביזי מיט אשכול זיך האלטן?
האלא! עס ווי ספיעק שטארבן אפאר בחורים ברוחניות ובגשמיות דורך נישט אדריסירן דעם אישו.

איך האלט פון די אשכול און איך פארשטיי די מצב זייער גוט וואס איך פרוביר צו זאגן איז אז מען שרייבט דא זייער גוטע זאכן אבער אזוי שנעל ווי א אויגען בליק קען די מנהלים עס פארמאכן

דיין נאמען @אפענע וועלט איז היפש אינוואלווד אז בחורים פאלן אסאך מער און גרינגער.

a yiddish hartz האט געשריבן:

אפענע וועלט האט געשריבן:

a yiddish hartz האט געשריבן:

לאמיר זעהן ווי לאנג די אשכול גייט זיך האלטן

מ'שרייט הצלה. מ'מאכט סי.פי.אר. און איינער איז ביזי מיט אשכול זיך האלטן?
האלא! עס ווי ספיעק שטארבן אפאר בחורים ברוחניות ובגשמיות דורך נישט אדריסירן דעם אישו.

איך האלט פון די אשכול און איך פארשטיי די מצב זייער גוט וואס איך פרוביר צו זאגן איז אז מען שרייבט דא זייער גוטע זאכן אבער אזוי שנעל ווי א אויגען בליק קען די מנהלים עס פארמאכן

פארוואס טראכט איר אז מנהלים זאלן פארמאכן אן אשכול וואס שרייט פון א ווייטאגליכע מציאות און זיכט פראקטישע עצות פאר דעם?

האבן זיי נישט קיין קינדער וואס זענען אין די זעלבע סכנה?

איז דען נישט אייוועלט געמאכט צו העלפן טרעפן עצות פאר די דור'ס פראבלעמען? נאר אשכולות פון באהאלטענע באצאלטע מארקעטינג מעג זיין אפען?

איך טראכט נישט איין מינוט אז דער אשכול זאל ווערן פארמאכט, עכ"פ נישט ווילאנג דער פראבלעם איז נישט געסאלווט

אפענע וועלט האט געשריבן:

a yiddish hartz האט געשריבן:

אפענע וועלט האט געשריבן:

a yiddish hartz האט געשריבן:

לאמיר זעהן ווי לאנג די אשכול גייט זיך האלטן

מ'שרייט הצלה. מ'מאכט סי.פי.אר. און איינער איז ביזי מיט אשכול זיך האלטן?
האלא! עס ווי ספיעק שטארבן אפאר בחורים ברוחניות ובגשמיות דורך נישט אדריסירן דעם אישו.

איך האלט פון די אשכול און איך פארשטיי די מצב זייער גוט וואס איך פרוביר צו זאגן איז אז מען שרייבט דא זייער גוטע זאכן אבער אזוי שנעל ווי א אויגען בליק קען די מנהלים עס פארמאכן

פארוואס טראכט איר אז מנהלים זאלן פארמאכן אן אשכול וואס שרייט פון א ווייטאגליכע מציאות און זיכט פראקטישע עצות פאר דעם?

האבן זיי נישט קיין קינדער וואס זענען אין די זעלבע סכנה?

איז דען נישט אייוועלט געמאכט צו העלפן טרעפן עצות פאר די דור'ס פראבלעמען? נאר אשכולות פון באהאלטענע באצאלטע מארקעטינג מעג זיין אפען?

איך טראכט נישט איין מינוט אז דער אשכול זאל ווערן פארמאכט, עכ"פ נישט ווילאנג דער פראבלעם איז נישט געסאלווט

גערעכט

עימעקס האט געשריבן:

געהערט לעצטנס פון א גוטן מחנך וואס ארבייט מיט בחורים און פארשטייט צו די אלע ענינים און תורת הנפש וכו', זאגט ער מיר אז די גרויסע ישיבות היינט זענען ווי א "בעיסליין," אוועקגעשטעלט אנצוהאלטן אפילו די מינימאלסטע בחורים צו קענען אויסוואקסן ערליכע יונגעלייט און אויפשטעלן שיינע שטיבער נאמנים לד' ולתורתו הקדושה.

אוודאי זענען דא בחורים וואס קענען גיין העכער און אסאך העכער ווי די בעיסליין, און די ישיבות האבן גענוג און נאך איינגעשטעלטע פאר דעם, אבער די סיסטעם ביסודו איז דא אנצוהאלטן אזא מינימום סטענדערד אז יעדער זאל קענען פיטן און ארויסקומען גוט וויפיל ס'איז שייך.

אמת אז דאס איז די מסורה'דיגע שיטה. נישט אמת אז דאס ווערט אויסגעפירט אין פראקטיק.

עימעקס האט געשריבן:

לכאורה איז דאס געווען די מהלך פון רבינו הק' מסאטמאר זי"ע גלייך פון אנהויב, און איך מיין אזוי איז געווען אין רוב אונגארישע ישיבות אין די אלטע היים,

אמת. אבער סאיז דא א הבדל צווישן די אנגארישע ישיבות אינדערהיים און די ישיבות אין אמעריקע.

אינדעהיים איז נאכנישט געווען אינגאנצן ברור אז א בחור "מוז" גיין אין ישיבה און וואו יא האט מען טאקע נאכגעלאזט אויף די הויעכע סטאנדארטן ווי צב"ש אין די מונקאטשע און אין די סאטמארע ישיבה וואס האט בכלל נישט געטראגן דעם שטרענגן אויבערלענדער חת"ס סטיל ווערטשאפט. ווידעראום אין אמעריקע איז די ריין אונגארישע חת"ס ישיבות כמעט ווי בטל געווארן, חוץ נייטרא אינטער ר' מיכאל בער זצ"ל.

עימעקס האט געשריבן:

אזוי איז קרית יואל און וומס-קווינס, און לכאורה אלע גרויסע-חסידות-אין-האוז ישיבות.

נישט אמת, כרעד ביודעי ובמקירי. און ביטע נישט מאריך זיין דא איבער ספעציפישע ישיבות ווייל סוועט פליען.

עימעקס האט געשריבן:

מען וויינט און שרייט, אבער לכאורה דאס צו טוישן דארף מען אויך האבן גדולי הדור, נישט סתם יונגעלייט.

אמת

די קאץ ארויס פון זאק האט געשריבן:

זייער שווער צי טוישן א אלטע איינגעגעסענע סיסטעם, מען דארף א מאכטפולע רעוואלוצינער צי אויפשאקלען די לאנגיעריגע מציאות וואס ווערט ערגער מיט די טעכנעלאגיע פארשריט.

אבער אנשטאט צי וויינען אויף די מציאות, פאוינטען פינגערס, ווארטן אויפן מעכטיגע עסקן רבי וואס זאל אויפשאקלען די זאך, פארברען נישט קריטישע צייט.
זיי אליין קריעטיוו. קענסט נישט פיקסען די וועלט, אבער דיך קענסט כאטשיק טרייען צי טוישן

מאך א א נאטע טיפע קשר מיט דיין בחור, און זייטיגע צייט, נאך ישיבה, וויקענדס, בין הזמנים, אינוואלוו אים מיט עפעס מינוגפול, גיי מיט אים שפאצירן, נעם אים ערגעץ, שמיעס מיט אים אפענע און נאנטע שפראך, זיי דיך שואל עצה מיט אים, לאז דיך אראפ מיט אים, ווער זיין נאנטסטע חבר, קום אויף מיט פאגראמען אים צי האלטן פארנומען און אין געבן סיפוק, ער זאל קוים ווארטן צי זיין און דיין געגנווארק, זיי אפען צי אים וועט ער זיין צי דיר.

איך מיין דאס איז די שליסל אייביג, אפילו מיט די בעסטע סיסטעם, זיכער ווען די אלטענטיוו שטעלט עס נישט צי, עס וועט אים ראטעווען, און וועסט הנאה האבן א גאנץ לעבן

וויינען און קוועטשן אויף די גאנצע וועלט, סיסטעם, ישיבה, מגיד שיעור איז גרינג, עס וועט נישט העלפען קיין סאך, מען דארף אייגענע עקשען, ווארט נישט אויף יענעם עס טון פאר דיר.

זייער שטארק!
עצה טובה מען דארף נישט ווארטן ביז ער ווערט שוין א בחור און ישיבה און און האט שוין א פראבלעם עס איז וויכטיג פאר יעדע טאטע און יעדע סארט קינד און אלע יארגענג

אפענע וועלט האט געשריבן:

עצה נא.1
ישיבות זאלן מאכן א פלאץ און צייט ווען בחורים קענען זיין פארנימען מיט כשר'ע אקטיוויטעטן וואס א בחור האט סייווי ליב צו טוען, למשל צוזאמשטעלן פורניטשער, און דער בחור באקומט פוינטס לויט וויפיל ער שטעלט צו פאר'ן אויבערשטן קען ער דארט פארברענגען.
למשל 2 שעה לערנען. = איין שעה אקטיוויטי.

ס'איז דא אזעלכע ישיבות,
כ'וויל אייך נישט חלילה אראפ רייסן, אבער די מהלך האט נישט געוויזן קיין סוקסעס,
ס'איז שגור בפי מורי ורבי ..... וואס איז אגב פון די ארויפגעקוקסטע ראשי ישיבות אין אמעריקע, אויב נישט די.. אז הלואי זאל ער ווען קענען נאכמאכן די אמאליגע נייטרא ישיבה, מיט אלעם, פלעיס, פארם, וכו' נאר וואס דען ? ער וועט עס מאכן וועט מען שרייען אז ער איז א אויפגעקלערטער, וואס קען ער טאן? נאר מיט פארן מיט די שקר,

און וואס טוט זיך מיט סופרות.. און משגיח זיין אין געשעפטן פאר כשרות מיט א הקדמה דערביי אין די בעיסיק הלכות.. און וואס טוט זיך אין די פלעצער ווי סאיז דא ציטריט צו א בית השחיטה? סאיז דא א ים צו טון!!