אך בין נישט אלט איך בין בלויז עטליכע טעג אינדרויסן פון ישיבה...
טייערע חבר די מצב איז נישט סתם ביטער...
בקיצור נמרץ אויף דיין תגובה איז סור מרע אסאך וויכטיגער אויף דעם פראבלעם ווי די עשה טוב ודו"ק.
= שומר ישראל שמור שארית ישראל = איך בין נישט קיין דעמאקראט, נישט קיין ריפובליקען און ניטאמאל קיין אינדיפעדענט, איך באנוץ זיך מיט מיין אייגענעם שכל... אבער אנטקעגן דעת תורה פון מיינע רבי'ס בטלה דעתי!
פון די אנדרע זייט, איז חוץ פון די פאר שוואכע וואס פאלן ארויס, בלייבן זיי איבער מיט א גרויסע צאהל שטארקע לערנערס.... און איך מיין א גרעסערע פראצענט ווי ביינונז... און פארגעס נישט אז זיי האבן נישט חתונה אזוי יונג..
דארף מען אפלערנען פארוואס ביי זיי איז די מצב בעסער. און דאס אימפלעמענטן ביי אונז.
איך מיין אז ביי זיי איז תורה א גרעסערע עיקר!! די טאטעס געבן עס אריין פאר די קינדער מדור דור .. זיי לעבן מיט דעהם אויף גאר א שטארקע אופן, מפילעוועט אויף תורה מיט אן אמת... די קינד פילט אז די טאטע איז ערנסט.. און די בחור פארשטייט אז דוס איז די עיקר... און אז פאצן און ישיבה מיינט א פעליער...
און אנדערע ווערטער.
מברויך ארבעטן אויף די טאטעס, אפשר מאכן א קינוס.
לאו דווקא די טאטעס, נאר מער אז דער וואס ליגט נישט אין לערנען איז אפגעפרעגט, נישט ווי ביי אונז וואס א אינגערמאן גייט ארבעטן א יאר נאך די חתונה און דער בחור טראכט וואס בין איך אנדערש?
טייערע ברידער מקען זאגען אז דע נושא איז "דעם" נושא פון אונזער דור מתקן צו זיין אלע אנדערע עניינים איז אלץ ארום און ארום
כהאב אסאך צו זאגען אבער ווייניג צייט און אויך שוואך און שרייבן אבער פטור בלא כלום א"א
דער שליסל צום דעם נושא איז דער חילוק צווישן דער מוסדות הלימוד ביי די מיידליך vs ביי די יונגלעך מען זעהט אז ביי די מיידליך האבן א הצלחה ראטע פון איבער 80% נישט אלע מצוינים אבער רובם קומען ארויס פול מיט די טעג א געוויסע פעסטקייט און יודישקייט, אמונה וכדו' (נישט אזוי אויפגעגעסן אויףן סיסטעם און אלעס ארום) און בכלל געזונט בנפש און מיט אחריות אויפן לעבן. און ביי די בחורים איז..... ליינט אויבן דאס איז א פאקט. פארוואס זאל זיין אזוי??? ביי די 5, 6, 7, 8, 9, 10 יאר זעהט מען נישט אזיין גרויסען חילוק (עכ"פ די לעצטערע יארן) ווי ווערט מען פארקראכן?
מען קען אסאך שפעקאלירען.. איך וואלט געזאגט אז די מיידליך מוסדות זענען אויפגעשטעלט מיט רצון און א ציל מיטן זעהן געבענטשטע תוצאות דאס מאכט זיי צו טוהן אלעס אויף דער וועלט כדי צוברענגען גיטע תוצאות ווי למשל כסדר פרישע מהלכים מוראדיגע השקעות און די לעסנס קאמפעטישען צווישען מוסדות און טיטשערס א א וו און ביי די בחורים האט זיך אוועקגעשטעלט א געוויסע מסגרת וואס קיינער וויסט נישט פון ווי און פון וואנד און מען האט מצמצם געווען די יכולת פון די סטאף וואס זענען פול מיט גיטע כוונות און רצונות אז זיי קענען נישט ממש קיין סאך אויפטוהן און ממילא הנהלת הישיבות גיין לכתחילה אריין אויף קליינע הצלחות ראטעס און די ישיבה ווערט געפירט אויף נישט קיין רעיאליסטיגע אויפן אט אלל...
-ביי מיידליך וואלט קיינמאל זיך נישט אופגעשטעלט א טיטשער אויסלערנען וואס זי וויסט מתחילה אז נאר איינס פון צעהן וועלען מיטהאלטן... און ביי די בחורים מעשה שבכל יום ובכל מקום -ביי מיידליך ווערן די סטעף געהייערט דורך עקספארטיעס, הצלחות און תוצאות און ביי די בחורים מיט אסאך אנדערע חשבונות צו דער זייט ואכה"מ (דאס מאכט אז מען זעהט אסאך מאל און סקול פון חסידות X געלונגענע טיטשערס פון חסידות W און אפילו פון Z, אבער ביי די בחורים חלילה) -ביי די מיידלעך אז סדא א טיטשער וואס טויג נישט מאכט מען זיכער אז זי גייט אויף איין אופן אדער א אנדערע,, און אין ישיבה קען שימלען א צוריקטע מגי"ש פאר יארן.. -ביי די מיידלעך ברעכט מען זיך קאפ וויאזוי אריינברענגען, קאנעקטען און אויפפלאמען איבער יודישקייט נושאים און זיי וועלען אלעס טוען צו זעהן הצלחות אונעם פעלד זע די פראגראם פון טעג "הנני" איבער טעכנאלאגיע וואס לויפט ארום אין די סקולס און אין די סעמינארען מיט אזיין קליגע געזינטע וועג אנצוגרייטען די מיידליך אויףן לעבן מיטן טעכנאלאגיע.. און ביי די בחורים תקנות תקנות און דרשות (אוך האב גארנישט אקעגן דעם אבער די פאקטישע תוצאה איז אז מאכט דעס פארקערטע) די ליסט איז נאך גרויס אבער מיינע פינגער טוהן מיך שוין וויי
כהאב אמאל געהערט א מעשה וואס ברענגט גיט ארויס די נקודה: א מנהל מוסד פון עפעס א חסידות איז אריין צום רבין זוך דורכשמיסען וועגען א מלמד וואס טויג נישט אבער ער האט נישט קיין הארץ עהם צו פארשיקען ווייל טפלי תלוין ביה.. האט עהם דעם רבין גיזאגט: זייער איטערעסאנט, איך זיץ שוין א יובל שנים אויף דעם כסא אדמורות אין שוין געהאט שואלי עצות לאלפים און אלע תחומים, איך האב נאן קיין איין מאל נישט געהערט פון א ביזנעס אנער אז ער קען נישט פארשיקען אן ארבייטער סאיז עהם טעקא גאר שווער אבער סנישט דא קיין ברירה, די ביזנעס מוז פארן, נאר פון די מנהלי תלמודי תורה און ישיבות הערט מען דאס...!!
און זעה נישט ממש קיין סעלושען ווייל אזויווי יעדער רעוולוציע מוז די עולם מיטארבייטען אבער דא נישט דאס מיינט א ישיבה קען נאר מצליח זיין אז זיי האבן א געוויסע צאהל מצוינים און די מצב איז אז יעדער טאטע (אויך דער וואס שרייט אויף אייוועלט) וואס האט ב"ה א מצוין אדער קרוב צו דעם אדער קרוב לקרוב וכדו' וויל זיין בחור זאל גיין צו א באמבע ישיבה,,
אבער ניין, אונז פארשטייען דאס אויך, און וועלן זיי לייגן אין די זייט נאר ווען דער בחור וויל\דארף וועט ער צוגיין, און דעמאלטס וועלן די השפעות פליסן כמים קרים על נפש עיפה,
אבער (אייביג) איז עולם הזה מער קאלירפול, און נאר אויב מיט חינוך פון פאראויס און עפענען די אויגן דורך אנדערע, קען מען פארשטיין אז רוחניות איז באמת זיסער און געשמאקער מנופת צוף וכל טעם, אבער עס פעלט אויס דער 'טעמו' וראו כי טוב ה' און ווי ביי קליינע קינדער (און ערוואקסענע) ווען עס קומט צום ערשטן מאל טועם צו זיין וויל מען נישט און עס קומט נישט מיט רצון, נאר אדער ווייל איינער שטיפט, אדער ווייל איך בין אביסל ברייטער און האב נישט מורא פון נייע זאכן, הוא הדין דא, איינער דארף שטיפן דעם בחור וואס וויל אליין נישט פרובירן.
און ווער וועט דאס טון? דער משגיח איז דאך אפגעפרעגט מעיקרא ווייל אין ביהמ"ד ווייסט יעדער דער חורבן.... מייין טאטע זאגט קלאר אז די סיסטעם טויג נישט....
ביסט אמאל אריין אין א גלעזער געשעפט און געבעטן א טעלעפאון, א ישיבה גדולה איז געמאכט פאר בחורים וואס ווייסן ווי זיי קומען אן, און וואס מען דארף טון דארט, ווען נישט דארף מען 1 פאר 1 און הערשט דעמאלטס וועט יעדער אנטלויפן. ווער דארף זיי צוגרייטן? זייער טאטע, און זייערע יארן פון חדר - ישיבה קטנה.
אגב סאיז דא ישיבות פאר די וואס האבן פארפאסט די חדר - ישיבה קטנה יארן, דאס איז ישיבות פאר בעלי תשובה, אבער הערשט דארט קומט נאר אריין דער וואס וויל באמת טוישן זיין לעבן.
בקיצור, איך בין קלאר מסכים צום 'מציאות' פון גאר קאלטע בחורים רח"ל די שאלה איז נאר וואס איז די עצה (און פון וואו שטאמט דער פראבלעם) איז דאס די ישיבה פראבלעם, אדער אז ביי טייל פון אונז איז אונזער גאנצע אידישקייט, איז געבויט אויף אן אופן ווי מיר רח"ל בעטן איבער אונזערע קינדער פארן זיין אידן חלילה און זיכן צו מאכן מער עקסיידינג און ווייניגער פרעשור, וואס דאס איז פארשטייט זיך נאר ביי איינער וואס האט נאכנישט געהאט די זכי' טועם צו זיין מנועם עריבות מתיקות התורה והעבודה.
