Re: זכרונות פון ת"ת "בני יואל" דסאטמאר אין קרית יואל
דו דערמאנסט מיך זאכןקלמי קאהן האט געשריבן:רבי נפתלי טענענבוים פלעגט ברענגען רבי ליפא וואלנער אין חדר
די אחראים: יאנאש , אחראי , געלעגער
דו דערמאנסט מיך זאכןקלמי קאהן האט געשריבן:רבי נפתלי טענענבוים פלעגט ברענגען רבי ליפא וואלנער אין חדר
אין חדר איז געווען עטליכע אינגלעך בינדערס.. א לענגערע שמועס איבער דעם שפעטער, איז איינער פון די בינדערס האבן ערפינדען אז מען קען לעכערן א ניקל מיט די בינדן ביט און אריינלייגן א בענדל און אזוי עס אריינלייגן אין די פאון, און נאך די קאול האט מען עס ארויסגעשלעפט .. אמאל האט עס געארבעט, און א צווייטע מאל איז עס סטאק געבליבן און זיך צוריסען אויפן וועג .. אויך פלעגט זיין די נאמבערס פאר א קלעקט קאול און אנשטאט זאגן די נאמען פלעגט מען אריינשרייען: מאמי קאול מיר צוריק...געווען האט געשריבן:אדער פלעגט מען דרוקן זירא צום אפערעיטאר און פרעגן וויפיל אזייגער ס'איז...קלמי קאהן האט געשריבן:גלייך ביים אריינקומען איז געווען די פאבליק פאון, און מען האט געדארפט פרעגן רשות עס צו ניצען, געווען איז אמאל רבי היללער איז געווען פריש אלץ פרישטאג קעכער, און געוואגטע קינדער האבן זיך אריינגעכאפט דארטן און געקלינגען די בני יואל אפיס נומער
די זאכן זענען חקוק ביי מיר, איך קען זיצען און לאכן פון די זכרונות, עס האט עפעס א זיסקייט "דערינען"..געווען האט געשריבן:דו דערמאנסט מיך זאכןקלמי קאהן האט געשריבן:רבי נפתלי טענענבוים פלעגט ברענגען רבי ליפא וואלנער אין חדר
נישט נעקט-סעל?קלמי קאהן האט געשריבן:א נאמען וואס קומט מיר יעצט ארויף, איך ווייס נישט פארוואס איך האב פארגעסן פון אים, איז ר' חיים יודל פריעדמאן, די געטרייע באס מענעדזשער, אזוי שנעל ווי ער רעדט, אזוי שנעל פלעגט ער מסדר זיין די באסעס, אלעס מיט זיין שווארצע פליפ פאון וואס די בעטערי איז אויף די דעקל פון די פאון, ווער געדענקט די נאמען?מען האט עס געקענט מאכן פאר א ראדיו, איבער די שמועסען פון די באס דרייווערס דערמיט האב איך שוין אביסל דערמאנט פריער,
פארן עס אראפ ווארפן האט מצילי אש עס געניצט פאר טרעינונג ביינאכט. מ'האט עס אנגעפילט מיט רויך און אזוי זענען זיי ארייןקלמי קאהן האט געשריבן:די ווייסע (אפיס) בילדינג קומט אראפ, איך וועל שרייבן שפעטער לענגער דערוועגען,
זייער א שיין אשכול אז מען רעדט שוין.sheetrock האט געשריבן:פארן עס אראפ ווארפן האט מצילי אש עס געניצט פאר טרעינונג ביינאכט. מ'האט עס אנגעפילט מיט רויך און אזוי זענען זיי ארייןקלמי קאהן האט געשריבן:די ווייסע (אפיס) בילדינג קומט אראפ, איך וועל שרייבן שפעטער לענגער דערוועגען,
ניין. איך האלט אז עס איז באמת זייער א כשר'ע אינטרעסאנט אינטערטענמענט פאר קינדער.קלמי קאהן האט געשריבן:די אפעציעלע מוסד אין קרית יואל מאכט עס היינט אבער נישט אויף דעם פארנעם בכלל, די פעלדער איז געווען א בחינה ווי רבי מיכאל בערס ישיבה...פרעג האט געשריבן:הלואי אין אלע חדרים אזוי...קלמי קאהן האט געשריבן:די גאנצע פעלדער איידיע האסטו נישט געהאט אין ערגעץ, אנגעהויבן האט זיך עס אז מען האט געטיילט פראפערטיס פאר יעדע מלמד, וואס ער האט דאס צוטיילט צווישען די קינדער, די מלמד פלעגט גיין מיט זיין כתה צום פראפערטי און ווייזען אלע אויסוואלן דערנאך פלעגט מען צוזאמשטעלן קינדער פאר א פעלד געוויסע האבן געוואלט אליינס און געוויסע מיט אנדערע, איינמאל מען האט מסדר געווען יעדנס פעלד האט זיך אנגעהויבן א קויפעריי, מען האט געברענגט פון דערהיים זאמד, שטעקענעס און בענדל פאר די צוים, גראב כלים, וואסער כלים, זומען, פלענטס, און אלע סארטן כלים און פלאנצונגען, געוויסע טאטעס פלעגן אנקומען ביי לאנטש מיט א גאנצע ארדער, די חדר פלעגט דעמאלטס לעבן אויף אלע באקן, מען האט איינגעזייט, געבויט געמאכט, באוואסערט, אנפאנג פלעגט מען ברענגען וואסער פון די בנין, שפעטער האט מען געמאכט דריי סינקס אויף די גאס דערפאר, די רביס פלעגן באוואונדערן די קינדערס פעלדער און געוויקסען, געגעבן עצות און חיזוק, שפעטער האט זיך אנגעהויבן די רייפע פרוכטן, די שמחה וואס מען האט געהאט, ווען די טאמעטאס, פאפריקעס, רעטעך, איגערקעס, סאן פלאער, מעלוינע, קארן, זכר בונדלעך! סתם בונדלעך, מיט סיי וואס פלעגן ארויסוואקסן און פערטיג ווערן איז אימשרייבאר, מען פלעגט זיצן אויפן באס מיט די פרוכטן אין די האנט ווי א אוצר...
יעדע אינגעלע האט געוויסט ווי לאנג עס נעמט צו וואקסען וואס, און וויאזוי מען פלאנצט עס.. די האסט שוין געזעין זכר בונדלעך וואקסען?
זיכער נישטloyodea האט געשריבן:אפשר קומט עס פון די היסטארישע קידוש החמה קליפ
עס איז תשעה באב בשעת דרשות אויף די גאס, פאר מער, נישט דא,חלה טייג האט געשריבן:זיכער נישטloyodea האט געשריבן:אפשר קומט עס פון די היסטארישע קידוש החמה קליפ
רבש"ע וואס טוט מען דא מיט מיין טייערע הייזקעקלמי קאהן האט געשריבן:די ווייסע (אפיס) בילדינג קומט אראפ, איך וועל שרייבן שפעטער לענגער דערוועגען,
ברייטער אויס דיינע זכרונותטוהר המחנה האט געשריבן:רבש"ע וואס טוט מען דא מיט מיין טייערע הייזקעקלמי קאהן האט געשריבן:די ווייסע (אפיס) בילדינג קומט אראפ, איך וועל שרייבן שפעטער לענגער דערוועגען,
כ’האף אז מ’האט נישט פארגעסן ארויסצוטראגן די לצינות’דיגע שטענדערס פון ישיבה קטנה
זיין עבודת ה"דרימלען" פונקט ווי ביים רבי’ןקלמי קאהן האט געשריבן:רבי גרשון מענדל פעלדמאן ז"ל איז געווען א פארצייטישע דמות, מיט זיין אלטע "זויבערע" קבר רחל היט, ער פלעגט זיך ארימדרייען שטילערהייט, און רעדן מיט יעדע חברותא און נאך דעם פלעגט ער זיצען און שרייבן, ער פלעגט אויך מחזק זיין די לערנען חסידישע ספרים, און זיך קאכן ביים דאווענען, אמאל האב איך אים געטראפן ביי זיין כתה בשעת די בחורים האבן זיך אריין געשלעפט אין כתה שטייטערהייט, און ער ווילענדיג זיי פארשנעלערן האט ער ארויסגענומען א פעיפער און זיך גענימען שרייבן די נעמען ווער עס קומט שפעט, איך בין שטילערהייט געגאנגען אינטער אים און אריינגעקוקט אין די צעטל און געזען ווי ער שאקלט פלעין די פען...
ער איז געווען א זיסער אידל.
קלמי קאהן האט געשריבן:דאנערשטאג נאכמיטאג ממש פאר סוף טאג בערך צען צו פיר, האט אונז רבי אברהם יענקל אריבער געפירט צו אונזער נייע כיתה, עטס ווערטס שוין גרויסע קינדער האט ער געזאגט עטס גייטס שוין אריין אין כתה גימל, מלפנים כיתה ה’ער עפענט די טיר און דארט איז געשטאנען א ליבליכע זיידע מיט א גרויסע שמייכעל, ר' בעריש לויפער.
נאך פאר ער האט זיך נאך געקענט באקאנט מאכן צו אונז האט שוין די בעל געקלונגען און מען האט זיך ארויסגעלאזט צו די באסעס,
(די נעקסטע טאג איז צו אונזער שאק געווען א שטעלפארטרעטער וואס האט געזאגט אז פרייטאג קומט נישט ר'בעריש ווייל ער פלעגט גיין נאכגעלט ווי באקאנטאון אז א רבי'ס טיש איז מוקצה א גאנצע וואך)
ווי האלט מען ווי האלט מען האט ר'בעריש אריינגעהויבן מיטן ברוינעם רימאן, דערנאך האט ער נעבעך נישט געקענט צוקוקן ווי מען וויינט, האט ער דיך געמאכט פאר זיין מיחוס, איי איז דאס געווען א כבוד אלע פעטש האבן זיך געלוינט, ער האט ארויס געריקט אזא טישל בתוך טישל פון זיין טיש און דיך איידל געגלעט, און דיר געלאזט טון וואס אימער די האסט געוואלט,
היינט וועט זיין א אויספארקויף.
האט ר'בעריש אויסגערופן, (איך געדענק שוין נישט וואס די וואלוטע איז געווען) דאן איז ר'בעריש ארויפגעלייגט א בענקל אויף א טיש ארויף אויפ'ן בענקל אוועקגעריקט דעם דארפ-סילינג אראפ געשלעפט אן אלטע באקס און ארויס געלייגט די ווארע, וואס איז באשטאנען פון קאלקיולעטערס, בערזלעך, קולות-מאכער, אין לוני באלוני,
שובבי"ם האט מען אנגעצינדן א טעיפ פון של"ס תורה און דער רבי האט אריינגעוויינט אין אונז קינדער פאר שעות
ווער עס קען אױסערווייניג בריך שמיה וועל איך גיבן א סעט משניות, איך האב גראדע אפאר מאל פראבירט אבער עס איז מיר קיינמאל נישט געלונגען, איך האב זיך אלעמאל פארהאנקעט ביי ביה אנא רחיץ.
זיין ספעציעלע דרך הלימוד (ווער עס האט קאפיס זאל ביטע אהערברענגען)
[ער איז מער מסביר זיין מהלך אין די הקדמה צום דרך הלימוד, איך וועל עס שרייבן אזוי ווי איך געדענק עס]
ויאמר השם: און דער אייבערשטער האט געזאגט
צו וועם האט ער געזאגט?
אל משה: צו משה
וואס האט ער אים געזאגט?
דבר: רעדט
צו וועמען?
אל בני ישראל: צו די אידישע קינדער.
פאר נישט קענען ביים פארהער שלאג איך נישט האט האט ר'בעריש געזאגט, אבער א ניגון װעל איך זינגען.
מען הערט נישט אויס זונטאג,
מען הערט נישט אויס מאנטאג,
מען הערט נישט אויס דינסטאג,
מען הערט נישט אויס מיטוואך,
קומט דאנערשטאג קען מען נישט.
נאכאמאל:
מען הערט נישט אויס.....