אידישע וועלט פארומס

דזשי רי בי האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 1:17 am

א מוראדיגע חידוש פאר מיר איז געווען ביי די אינטערוויו חול המועד, אז ווען מען קוקט מיט א טעלעסקאפ אויף א שטערן פון למשל 4000 לייט יארן אוועק זעט מען וואס עס איז געווען 4000 יאר צוריק... עס איז נישט מעגליך צו וויסן וואס עס טיט זיך מיט די שטערן שפעטער אפגערעדט פון היצט
זעלבע פארקערט אויב העטיך פעטעך איינער זאל אנקומען צו א עריע אוועק פון דא 3,337 לייט יאר מיט 8 טעג ווייט און זאאמען מיט א מעגא גרעסטע טעלסקוב אויפן כדור הארץ קיין מצרים וועט ער זען יציאת מצרים...

וואספארא אינטערוויא ???

דזשי רי בי האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 1:17 am

א מוראדיגע חידוש פאר מיר איז געווען ביי די אינטערוויו חול המועד, אז ווען מען קוקט מיט א טעלעסקאפ אויף א שטערן פון למשל 4000 לייט יארן אוועק זעט מען וואס עס איז געווען 4000 יאר צוריק... עס איז נישט מעגליך צו וויסן וואס עס טיט זיך מיט די שטערן שפעטער אפגערעדט פון היצט
זעלבע פארקערט אויב העטיך פעטעך איינער זאל אנקומען צו א עריע אוועק פון דא 3,337 לייט יאר מיט 8 טעג ווייט און זאאמען מיט א מעגא גרעסטע טעלסקוב אויפן כדור הארץ קיין מצרים וועט ער זען יציאת מצרים...

וויאזוי קענען טעלעסקאפס זען פלאנעטן וואס מיליאן זענען אדער אפ' ביליאנען ליכט יאר ווייט?

Wow a1 האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 11:49 am

דזשי רי בי האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 1:17 am

א מוראדיגע חידוש פאר מיר איז געווען ביי די אינטערוויו חול המועד, אז ווען מען קוקט מיט א טעלעסקאפ אויף א שטערן פון למשל 4000 לייט יארן אוועק זעט מען וואס עס איז געווען 4000 יאר צוריק... עס איז נישט מעגליך צו וויסן וואס עס טיט זיך מיט די שטערן שפעטער אפגערעדט פון היצט
זעלבע פארקערט אויב העטיך פעטעך איינער זאל אנקומען צו א עריע אוועק פון דא 3,337 לייט יאר מיט 8 טעג ווייט און זאאמען מיט א מעגא גרעסטע טעלסקוב אויפן כדור הארץ קיין מצרים וועט ער זען יציאת מצרים...

וויאזוי קענען טעלעסקאפס זען פלאנעטן וואס מיליאן זענען אדער אפ' ביליאנען ליכט יאר ווייט?

מען רעד דאך פון 4,000 לייט יערס נישט פון מיליאנען און ביליאנען, און ס'איז נאר און טעאריע ווייל אין רעיאלעטי איז נישט מעגליך צו טרעוולען אפילו 10 מניט לייט יערס אפגערעדט פון וואכן חדשים און יארן אין לייט יער מעשערמענטס דיסטינס
לגבי דיין שאלה וועגן צו מען קען זען פלאנעטן מיליאנען לייט יערס ווייט דורך א טעלעסקאפ לויט א גוגל סערטש יא

דזשי רי בי האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 12:33 pm

...אין רעיאלעטי איז נישט מעגליך צו טרעוולען אפילו 10 מניט לייט יערס...

ער האט געזאגט אז "וואויזשער 1" (נאכן פליען 10 מייל א סעקונדע פאר 49 יאר...) געפינט זיך שוין 22 לייט שעה אוועק.

ציגאנער האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 12:36 pm

דזשי רי בי האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 12:33 pm

...אין רעיאלעטי איז נישט מעגליך צו טרעוולען אפילו 10 מניט לייט יערס...

ער האט געזאגט אז "וואויזשער 1" (נאכן פליען 10 מייל א סעקונדע פאר 49 יאר...) געפינט זיך שוין 22 לייט שעה אוועק.

נאך א גוגל סערטש זע איך אז די ביסט גערעכט... כמעט א לייט טאג

Wow a1 האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 11:49 am

דזשי רי בי האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 1:17 am

א מוראדיגע חידוש פאר מיר איז געווען ביי די אינטערוויו חול המועד, אז ווען מען קוקט מיט א טעלעסקאפ אויף א שטערן פון למשל 4000 לייט יארן אוועק זעט מען וואס עס איז געווען 4000 יאר צוריק... עס איז נישט מעגליך צו וויסן וואס עס טיט זיך מיט די שטערן שפעטער אפגערעדט פון היצט
זעלבע פארקערט אויב העטיך פעטעך איינער זאל אנקומען צו א עריע אוועק פון דא 3,337 לייט יאר מיט 8 טעג ווייט און זאאמען מיט א מעגא גרעסטע טעלסקוב אויפן כדור הארץ קיין מצרים וועט ער זען יציאת מצרים...

וויאזוי קענען טעלעסקאפס זען פלאנעטן וואס מיליאן זענען אדער אפ' ביליאנען ליכט יאר ווייט?

ווייל ביי בריאת העולם האט דער וועלט שוין אויזגעזעהן אלט אזויווי די גמרא זאגט

ראש השנה י״א א:ו׳
וְאִידַּךְ נָמֵי, הָא כְּתִיב: ״עֵץ פְּרִי״? הָהוּא כִּדְרַבִּי יְהוֹשֻׁעַ בֶּן לֵוִי. דְּאָמַר רַבִּי יְהוֹשֻׁעַ בֶּן לֵוִי: כׇּל מַעֲשֵׂה בְרֵאשִׁית לְקוֹמָתָן נִבְרְאוּ, לְדַעְתָּן נִבְרְאוּ, לְצִבְיוֹנָן נִבְרְאוּ, שֶׁנֶּאֱמַר: ״וַיְכֻלּוּ הַשָּׁמַיִם וְהָאָרֶץ וְכׇל צְבָאָם״, אַל תִּקְרֵי ״צְבָאָם״, אֶלָּא ״צִבְיוֹנָם״.


די שטערנס אין פלאנעטן זענען שוין גלייך ביים ערשטן טאג געווען איגאנצן אנטוויקלט... אין זייער לעכטיגקייט האט שוין דעלמאץ דערגרייכט דער ערד... אזוי אויך זענען שוין געווען ערוואקסענע, הויעכע ביימער מיט פראכט

gring האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 1:26 pm

Wow a1 האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 11:49 am

דזשי רי בי האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 1:17 am

א מוראדיגע חידוש פאר מיר איז געווען ביי די אינטערוויו חול המועד, אז ווען מען קוקט מיט א טעלעסקאפ אויף א שטערן פון למשל 4000 לייט יארן אוועק זעט מען וואס עס איז געווען 4000 יאר צוריק... עס איז נישט מעגליך צו וויסן וואס עס טיט זיך מיט די שטערן שפעטער אפגערעדט פון היצט
זעלבע פארקערט אויב העטיך פעטעך איינער זאל אנקומען צו א עריע אוועק פון דא 3,337 לייט יאר מיט 8 טעג ווייט און זאאמען מיט א מעגא גרעסטע טעלסקוב אויפן כדור הארץ קיין מצרים וועט ער זען יציאת מצרים...

וויאזוי קענען טעלעסקאפס זען פלאנעטן וואס מיליאן זענען אדער אפ' ביליאנען ליכט יאר ווייט?

ווייל ביי בריאת העולם האט דער וועלט שוין אויזגעזעהן אלט אזויווי די גמרא זאגט

ראש השנה י״א א:ו׳
וְאִידַּךְ נָמֵי, הָא כְּתִיב: ״עֵץ פְּרִי״? הָהוּא כִּדְרַבִּי יְהוֹשֻׁעַ בֶּן לֵוִי. דְּאָמַר רַבִּי יְהוֹשֻׁעַ בֶּן לֵוִי: כׇּל מַעֲשֵׂה בְרֵאשִׁית לְקוֹמָתָן נִבְרְאוּ, לְדַעְתָּן נִבְרְאוּ, לְצִבְיוֹנָן נִבְרְאוּ, שֶׁנֶּאֱמַר: ״וַיְכֻלּוּ הַשָּׁמַיִם וְהָאָרֶץ וְכׇל צְבָאָם״, אַל תִּקְרֵי ״צְבָאָם״, אֶלָּא ״צִבְיוֹנָם״.


די שטערנס אין פלאנעטן זענען שוין גלייך ביים ערשטן טאג געווען איגאנצן אנטוויקלט... אין זייער לעכטיגקייט האט שוין דעלמאץ דערגרייכט דער ערד... אזוי אויך זענען שוין געווען ערוואקסענע, הויעכע ביימער מיט פראכט

.

מילדי העברים האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 11:36 am

דזשי רי בי האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 1:17 am

א מוראדיגע חידוש פאר מיר איז געווען ביי די אינטערוויו חול המועד, אז ווען מען קוקט מיט א טעלעסקאפ אויף א שטערן פון למשל 4000 לייט יארן אוועק זעט מען וואס עס איז געווען 4000 יאר צוריק... עס איז נישט מעגליך צו וויסן וואס עס טיט זיך מיט די שטערן שפעטער אפגערעדט פון היצט
זעלבע פארקערט אויב העטיך פעטעך איינער זאל אנקומען צו א עריע אוועק פון דא 3,337 לייט יאר מיט 8 טעג ווייט און זאאמען מיט א מעגא גרעסטע טעלסקוב אויפן כדור הארץ קיין מצרים וועט ער זען יציאת מצרים...

וואספארא אינטערוויא ???

מענדל בוים - מיילעך ניימאן - משה שפיטצער

חול המועד 3 - 5 -6

טאמעוואטע האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 4:03 pm

מילדי העברים האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 11:36 am

דזשי רי בי האט געשריבן: ↑ מיטוואך מאי 01, 2024 1:17 am

א מוראדיגע חידוש פאר מיר איז געווען ביי די אינטערוויו חול המועד, אז ווען מען קוקט מיט א טעלעסקאפ אויף א שטערן פון למשל 4000 לייט יארן אוועק זעט מען וואס עס איז געווען 4000 יאר צוריק... עס איז נישט מעגליך צו וויסן וואס עס טיט זיך מיט די שטערן שפעטער אפגערעדט פון היצט
זעלבע פארקערט אויב העטיך פעטעך איינער זאל אנקומען צו א עריע אוועק פון דא 3,337 לייט יאר מיט 8 טעג ווייט און זאאמען מיט א מעגא גרעסטע טעלסקוב אויפן כדור הארץ קיין מצרים וועט ער זען יציאת מצרים...

וואספארא אינטערוויא ???

מענדל בוים - מיילעך ניימאן - משה שפיטצער

חול המועד 3 - 5 -6

לינק ??

ידיעות און פליאות - משה שפיצער: וויסנשאפטליכער חול המועד שמועס צווישן ר' משה שפיצער און ר' מענדל בוים
https://www.yiddish24.com/miscellanies/211/105059

@gring זענען נישט די דריי בעיס קאלירן רויט גרין און בלוי (RGB)? איר זאגט רויט געל און בלוי

@gring דערעולם ווארט אויף די נעקסטע.

דזשי רי בי האט געשריבן: ↑ זונטאג מאי 05, 2024 12:39 pm

@gring דערעולם ווארט אויף די נעקסטע.

יא. מען ארבעט היינט אויף אן שמועס. וועט ארויפגיין מוצאי שבת

מצה טאש האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג מאי 02, 2024 10:16 pm

@gring זענען נישט די דריי בעיס קאלירן רויט גרין און בלוי (RGB)? איר זאגט רויט געל און בלוי

ווען מען רעדט פון לייט ביסטו גערעכט די פריימערי קאלארס זענען רויט גרין און בלוי (RGB)

אבער אין א פרינטער איז עס cyan magenta yellow (וואס אין אידיש קען מען עס רופן רויט געל און בלוי)

עלטעפעטער האט געשריבן: ↑ מאנטאג מאי 06, 2024 11:46 am

מצה טאש האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג מאי 02, 2024 10:16 pm

@gring זענען נישט די דריי בעיס קאלירן רויט גרין און בלוי (RGB)? איר זאגט רויט געל און בלוי

ווען מען רעדט פון לייט ביסטו גערעכט די פריימערי קאלארס זענען רויט גרין און בלוי (RGB)

אבער אין א פרינטער איז עס cyan magenta yellow (וואס אין אידיש קען מען עס רופן רויט געל און בלוי)
Screenshot .png

אין ווען מען רעדט וועגן די קאלירן פין די רעגנבויגן איז עס ROYGBIV

אין ארענ'ג קען מען צאמשטלן פון רויט און געל, אין גרין קען מען צאמשטלן פון געל און בלוי
וועגן דעם האב איך געזאגט אז די פריים קאלירן זענען געל רויט און בלוי



גראדע... די נפק''מ פון (RGB) אין "cyan magenta yellow" איז.. אז cyan magenta yellow איז SUBTRACTIVE אין RGB איז Additive colors

דאס הייסט אז ווען די פאנגסט אן מיט א ווייסע פאפיר.. אין טינט מאכט נאר טונקעלער = SUBTRACTS דעלמאץ ניצט מען cyan magenta yellow וואס ציזאמען איז עס "שווארץ"
אבער אויב פאנגסטע אן מיט שווארץ (די וועלט אן קיין לעכטיגקייט) און א יעדער קאליר וואס שיינט מאכט לעכטיגער... דעלמאץ ניצט מען RGB וואס אלע דריי פארבן ציזאמען איז "ווייס"



מען וועט האבען אפאר שמועסן אויף לעכטיגקיין אין קאלירן אין די קומדיגע וואכן

@gring מ'האט גערעדט ביי די שמועס (מיט מענדי בוים) אז די ערד פאלט נישט אריין צו די זוהן ווייל עס דרייט זיך מיט די פונקטליכע שנעלקייט. אזוי אויך אז די לבנה דרייט זיך ארום די וועלט. קומט אויס אז געוויסע צייטן ווען די לבנה דרייט זיך ארום די וועלט (און אין די זעלבע צייט אויך ארום די זוהן - צוזאמען מיט די וועלט) קומט אויס אז די לבנה דרייט זיך אביסל שטייטער ארום די זוהן (ווען ער גייט אויפן פארקערטן דיירעקשן ווי די וועלט דרייט זיך ארום די זוהן - די זעלבע געדאנק ווי די רעדל פון א קאר).
וויאזוי קען זיין אז דעמאלט ווערט נישט די לבנה וגעשלעפט צו די זוהן?

gring האט געשריבן: ↑ מאנטאג מאי 06, 2024 12:32 pm

עלטעפעטער האט געשריבן: ↑ מאנטאג מאי 06, 2024 11:46 am

מצה טאש האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג מאי 02, 2024 10:16 pm

@gring זענען נישט די דריי בעיס קאלירן רויט גרין און בלוי (RGB)? איר זאגט רויט געל און בלוי

ווען מען רעדט פון לייט ביסטו גערעכט די פריימערי קאלארס זענען רויט גרין און בלוי (RGB)

אבער אין א פרינטער איז עס cyan magenta yellow (וואס אין אידיש קען מען עס רופן רויט געל און בלוי)
Screenshot .png

אין ווען מען רעדט וועגן די קאלירן פין די רעגנבויגן איז עס ROYGBIV

אין ארענ'ג קען מען צאמשטלן פון רויט און געל, אין גרין קען מען צאמשטלן פון געל און בלוי
וועגן דעם האב איך געזאגט אז די פריים קאלירן זענען געל רויט און בלוי



גראדע... די נפק''מ פון (RGB) אין "cyan magenta yellow" איז.. אז cyan magenta yellow איז SUBTRACTIVE אין RGB איז Additive colors

דאס הייסט אז ווען די פאנגסט אן מיט א ווייסע פאפיר.. אין טינט מאכט נאר טונקעלער = SUBTRACTS דעלמאץ ניצט מען cyan magenta yellow וואס ציזאמען איז עס "שווארץ"
אבער אויב פאנגסטע אן מיט שווארץ (די וועלט אן קיין לעכטיגקייט) און א יעדער קאליר וואס שיינט מאכט לעכטיגער... דעלמאץ ניצט מען RGB וואס אלע דריי פארבן ציזאמען איז "ווייס"



מען וועט האבען אפאר שמועסן אויף לעכטיגקיין אין קאלירן אין די קומדיגע וואכן

דיינע בילדער אליין נוצן רויט גריןאון בלוי

נישט סתם האט געשריבן: ↑ מאנטאג מאי 06, 2024 6:05 pm

@gring מ'האט גערעדט ביי די שמועס (מיט מענדי בוים) אז די ערד פאלט נישט אריין צו די זוהן ווייל עס דרייט זיך מיט די פונקטליכע שנעלקייט. אזוי אויך אז די לבנה דרייט זיך ארום די וועלט. קומט אויס אז געוויסע צייטן ווען די לבנה דרייט זיך ארום די וועלט (און אין די זעלבע צייט אויך ארום די זוהן - צוזאמען מיט די וועלט) קומט אויס אז די לבנה דרייט זיך אביסל שטייטער ארום די זוהן (ווען ער גייט אויפן פארקערטן דיירעקשן ווי די וועלט דרייט זיך ארום די זוהן - די זעלבע געדאנק ווי די רעדל פון א קאר).
וויאזוי קען זיין אז דעמאלט ווערט נישט די לבנה וגעשלעפט צו די זוהן?

gring האט געשריבן: ↑ מאנטאג מאי 06, 2024 7:25 pm

נישט סתם האט געשריבן: ↑ מאנטאג מאי 06, 2024 6:05 pm

@gring מ'האט גערעדט ביי די שמועס (מיט מענדי בוים) אז די ערד פאלט נישט אריין צו די זוהן ווייל עס דרייט זיך מיט די פונקטליכע שנעלקייט. אזוי אויך אז די לבנה דרייט זיך ארום די וועלט. קומט אויס אז געוויסע צייטן ווען די לבנה דרייט זיך ארום די וועלט (און אין די זעלבע צייט אויך ארום די זוהן - צוזאמען מיט די וועלט) קומט אויס אז די לבנה דרייט זיך אביסל שטייטער ארום די זוהן (ווען ער גייט אויפן פארקערטן דיירעקשן ווי די וועלט דרייט זיך ארום די זוהן - די זעלבע געדאנק ווי די רעדל פון א קאר).
וויאזוי קען זיין אז דעמאלט ווערט נישט די לבנה וגעשלעפט צו די זוהן?

The explanation for this is a little bit more involved so I will say it in English

When the moon is between Earth and the Sun and it is a little bit closer to the Sun then it gets pulled by gravity from both sides from one side the sun pulls it in but from the other side Earth pulls it out. Therefore it can and must go a bit slower around the Sun

Then when Earth is between the Moon and the Sun and the Moon is further away from the Sun then the moon not only can go faster but it must go faster because it gets pulled in not only by the Sun but also by the moon earth therefore it cannot simply go as fast as Earth it must go faster in order not to be pulled in by the combined gravity force of the sun plus Earth

איך האב אויסגעהערט 2 מאל איבער די רעדלעך, און נישט פארשטאנען. געהערט פון נאך אנדערע וואס האבן עס נישט פארשטאנען. איז אפשר דא עפעס אן אילוסטראציע דערפון, וואס א בילד רעדט מער פון טויזנט ווערטער?

gring האט געשריבן: ↑ מאנטאג מאי 06, 2024 7:25 pm

נישט סתם האט געשריבן: ↑ מאנטאג מאי 06, 2024 6:05 pm

@gring מ'האט גערעדט ביי די שמועס (מיט מענדי בוים) אז די ערד פאלט נישט אריין צו די זון ווייל עס דרייט זיך מיט די פונקטליכע שנעלקייט. אזוי אויך אז די לבנה דרייט זיך ארום די וועלט. קומט אויס אז געוויסע צייטן ווען די לבנה דרייט זיך ארום די וועלט (און אין די זעלבע צייט אויך ארום די זוהן - צוזאמען מיט די וועלט) קומט אויס אז די לבנה דרייט זיך אביסל שטייטער ארום די זוהן (ווען ער גייט אויפן פארקערטן דיירעקשן ווי די וועלט דרייט זיך ארום די זוהן - די זעלבע געדאנק ווי די רעדל פון א קאר).
וויאזוי קען זיין אז דעמאלט ווערט נישט די לבנה וגעשלעפט צו די זוהן?

The explanation for this is a little bit more involved so I will say it in English

When the moon is between Earth and the Sun and it is a little bit closer to the Sun then it gets pulled by gravity from both sides from one side the sun pulls it in but from the other side Earth pulls it out. Therefore it can and must go a bit slower around the Sun

Then when Earth is between the Moon and the Sun and the Moon is further away from the Sun then the moon not only can go faster but it must go faster because it gets pulled in not only by the Sun but also by the moon therefore it cannot simply go as fast as Earth it must go faster in order not to be pulled in by the combined gravity force of the sun plus Earth

WOW זייער זייער אינטערעסאנט.
אן אנדערע שאלה, ווען די לבנה דרייט זיך צו די פאזישן 'אוועק' פון די זון פארט ער במציאות שטייטער? (ווייל ער דארף זיך שלאגן ארויסצורייסן אוועק פון די גרעוועטי פון די זון), און די זעלבע פארקערט ווער ער קומט שוין 'צוריק' צו די דיירעקשן פון די זון פארט ער שנעלער וויל די זון ציט איהם? אדער עס ארבעט נישט אזוי?