אידישע וועלט פארומס

אליהו ליכטענשטיין האט געשריבן: ↑ מאנטאג יאנואר 08, 2024 12:32 am

נאכמער איז אינטרעסאנט אז די זעלבע רב יהודה וואס האט זייער שטארק ליב געהאט ארץ ישראל, האט אויף דף כ''ה: נישט געלאזט זיינע תלמידים אהינפארן. מ'קען ליב האבן א''י אהבת נפש און נישט אהינגיין

צפת דאמעריקא האט געשריבן: ↑ מוצ"ש יאנואר 13, 2024 8:58 pm

אין די היינטיגע עמוד יומי קומט אויס א געוואלדיגע היכא תימצא, ווען קומט אויס אז מען הייבט אן ברוך אתה ה' ביי די ברכה פון נודה לך?

צפת דאמעריקא האט געשריבן: ↑ מוצ"ש יאנואר 13, 2024 8:58 pm

אין די היינטיגע עמוד יומי קומט אויס א געוואלדיגע היכא תימצא, ווען קומט אויס אז מען הייבט אן ברוך אתה ה' ביי די ברכה פון נודה לך?

אליהו ליכטענשטיין האט געשריבן: ↑ זונטאג יאנואר 21, 2024 10:41 pm

דף נ עמוד ב.

ממשיכין יין בצינורות לפני חתן וכלה, וזורקין לפניהן קליות ואגוזים וכו''

באווארפן אויפ'ן חתן טוה מיר אונז היינט צוטאגס. וואס איז מיט באווארפן די כלה ?

אליהו ליכטענשטיין האט געשריבן: ↑ זונטאג יאנואר 21, 2024 10:41 pm

דף נ עמוד ב.

ממשיכין יין בצינורות לפני חתן וכלה, וזורקין לפניהן קליות ואגוזים וכו''

באווארפן אויפ'ן חתן טוה מיר אונז היינט צוטאגס. וואס איז מיט באווארפן די כלה ?

תבלין כנגדו האט געשריבן: ↑ דינסטאג יאנואר 23, 2024 10:04 am

דף נ.

ג' שישבו לאכול כאחת אין רשאין ליחלק, ווען עס חל די חיוב זימון נישט ווען ס'איז חל די חיוב פון בענטשן וואס דאס איז נאכן עסן א כזית?

דף נ:

וואס איז די חידוש פון אזמין עלייהו בדוכתייהו פרח זימון מינייהו, ס'איז לכאורה א דבר פשוט אז ווען ער האט מיטגעהאלטן די זימון אויף זיין פלאץ אפילו ער האט נישט געבענטשט אז ער האט שוין יוצא געווען זימון.
ער בלייבט דאך דארט ביז נברך צו ביז ברוך און איז יוצט זימון וויאזוי זאל ער ווידער ווערן מחיוב ביים זיך טרעפן מיט צוויי אנדערע מענטשן.
בכלל האב איך נישט פארשטאנען די צוזאמשטעל מיט מטה שחלקה.

יא איך בין מיט דיר, בעיקר וויאזוי רש"י לייגט עס אראפ, אזוי ווי כ'האב שוין געפרעגט פריער און נישט באקומען קיין ענטפער.

די רבנן זאגן אז וויין וואס מ'האט צוגעגאסן הייסט שוין וויין אזוי ווי ס'איז אפילו ווען מ'גיסט נישט צו קיין וואסער, די טעם צוליב וואס ס'איז חזי לקורייטי. אויב איז עס ווייטער נישט ראוי אזוי ווי עס שטייט און גייט פארוואס דינגען זיך די חכמים מיט ר' אליעזר וואס האלט אז מ'מאכט נישט קיין הגפן איידער מ'גיסט צו וואסער?

עי' ארטסקרול אז אריינלייגן וואסער איז אסאך און ס'טוישט די גאנצע מציאות במילא ווילאנג נאכנישט געטון איז עס נאכנישט הגפן משא"כ קורייטי איז א קלייניקייט אויב אזוי איז עס שוין תיכף כאילו ראוי

די גמרא זאגט כשם שאין זורקין את הפת כך אין זורקין את האוכלין, תו"ס שמועס אויס א חילוק אז ביי פת מעג מען עס נישט ווארפן אין די לופטן אפילו עס פאלט נישט אויפן ערד, אבער ביי אנדערע עסן איז נאר אסור ווען עס פאלט במידי דממאיס. פון ווי נעמט עס תו"ס, פון די גמרא איז משמע אז ס'איז דא די זעלבע איסור ביי ביידע.

תבלין כנגדו האט געשריבן: ↑ דינסטאג יאנואר 23, 2024 10:04 am

דף נ.

ג' שישבו לאכול כאחת אין רשאין ליחלק, ווען עס חל די חיוב זימון נישט ווען ס'איז חל די חיוב פון בענטשן וואס דאס איז נאכן עסן א כזית?
לכאו' יא! ,(מען קען זיך מצרף זיין אפי' ביי וויין אדער מזונות אבער צו זיין דער מברך דארף מען דוקא א כזית (ודלא כשמעון בן שטח מח ע"א)).
דף נ:

וואס איז די חידוש פון אזמין עלייהו בדוכתייהו פרח זימון מינייהו, ס'איז לכאורה א דבר פשוט אז ווען ער האט מיטגעהאלטן די זימון אויף זיין פלאץ אפילו ער האט נישט געבענטשט אז ער האט שוין יוצא געווען זימון.
די חידוש איז די פאל פון לא אקדימו הנך ואזמון עלייהו (אז אפי' זיי האבן גארנישט געגעסן צוזאמען ווערן זיי נאך אלץ מחויב בזימון).
ער בלייבט דאך דארט ביז נברך צו ביז ברוך און איז יוצט זימון וויאזוי זאל ער ווידער ווערן מחיוב ביים זיך טרעפן מיט צוויי אנדערע מענטשן.
בכלל האב איך נישט פארשטאנען די צוזאמשטעל מיט מטה שחלקה.
מטה שחלקה האט א דין פון א כלי און ווען עס ווערט צובראכן ווערט עס אויס כלי און ווען מען שטעלט עס צוריק ווערט ער צוריק, די זעלבע זאך איז מיט די מענטשן זיי ווערן אפגעטיילט גייט אוועק די זימון ער שטעלט זיך צאם קומט צוריק די חיוב זימון.
די רבנן זאגן אז וויין וואס מ'האט צוגעגאסן הייסט שוין וויין אזוי ווי ס'איז אפילו ווען מ'גיסט נישט צו קיין וואסער, די טעם צוליב וואס ס'איז חזי לקורייטי. אויב איז עס ווייטער נישט ראוי אזוי ווי עס שטייט און גייט פארוואס דינגען זיך די חכמים מיט ר' אליעזר וואס האלט אז מ'מאכט נישט קיין הגפן איידער מ'גיסט צו וואסער?
אזוי ווי @די רב פון ליאן האט שוין געשריבן אז איינמאל עס איז ראוי האלטן חכמים אז עס איז הגפן.
די גמרא זאגט כשם שאין זורקין את הפת כך אין זורקין את האוכלין, תו"ס שמועס אויס א חילוק אז ביי פת מעג מען עס נישט ווארפן אין די לופטן אפילו עס פאלט נישט אויפן ערד, אבער ביי אנדערע עסן איז נאר אסור ווען עס פאלט במידי דממאיס. פון ווי נעמט עס תו"ס, פון די גמרא איז משמע אז ס'איז דא די זעלבע איסור ביי ביידע.
אזוי ווי מען זעט ביי פת איז דא די אלע הלכות פון אין מעבירין כוס על הפת אין חותכין... זעט מען אז ביי פת דארף מען אכטונגעבן פון בזיון, משא"כ ביי שאר דברים האט מען נאר מורה וועגן בל תשחית און נישט וועגן ביזיון.

די רב פון ליאן האט געשריבן: ↑ מאנטאג יאנואר 22, 2024 12:25 am

דף נ ע״ב

וואס זאגט רש״י פקע שם שלשה און שם זימון? זענען זיי צוויי באזונדערע זאכן?
רש"י זאגט אז וויבאלד עס איז נישטא קיין שלשה איז נישט דא קיין זימון, און גלייך ווען עס ווערט צוריק שלשה ווערט צוריק זימון, אבער נישט אייביג למשל אויב ער האט שוין געהערט נברך (אפי' ער האט נאכנישט געבענטשט) אפי' עס איז דא שלשה נאך אלץ איז פקע שם זימון (רש"י מאכט עס פאר 2 זאכן צו מסביר זיין אז אפי' יש שלשה איז נישט דא זימון.

יודיש בלעטל האט געשריבן: ↑ דינסטאג יאנואר 23, 2024 10:44 pm

תבלין כנגדו האט געשריבן: ↑ דינסטאג יאנואר 23, 2024 10:04 am

דף נ.

ג' שישבו לאכול כאחת אין רשאין ליחלק, ווען עס חל די חיוב זימון נישט ווען ס'איז חל די חיוב פון בענטשן וואס דאס איז נאכן עסן א כזית?
לכאו' יא! ,(מען קען זיך מצרף זיין אפי' ביי וויין אדער מזונות אבער צו זיין דער מברך דארף מען דוקא א כזית (ודלא כשמעון בן שטח מח ע"א)).
דף נ:

וואס איז די חידוש פון אזמין עלייהו בדוכתייהו פרח זימון מינייהו, ס'איז לכאורה א דבר פשוט אז ווען ער האט מיטגעהאלטן די זימון אויף זיין פלאץ אפילו ער האט נישט געבענטשט אז ער האט שוין יוצא געווען זימון.
די חידוש איז די פאל פון לא אקדימו הנך ואזמון עלייהו (אז אפי' זיי האבן גארנישט געגעסן צוזאמען ווערן זיי נאך אלץ מחויב בזימון).
ער בלייבט דאך דארט ביז נברך צו ביז ברוך און איז יוצט זימון וויאזוי זאל ער ווידער ווערן מחיוב ביים זיך טרעפן מיט צוויי אנדערע מענטשן.
בכלל האב איך נישט פארשטאנען די צוזאמשטעל מיט מטה שחלקה.
מטה שחלקה האט א דין פון א כלי און ווען עס ווערט צובראכן ווערט עס אויס כלי און ווען מען שטעלט עס צוריק ווערט ער צוריק, די זעלבע זאך איז מיט די מענטשן זיי ווערן אפגעטיילט גייט אוועק די זימון ער שטעלט זיך צאם קומט צוריק די חיוב זימון.
די רבנן זאגן אז וויין וואס מ'האט צוגעגאסן הייסט שוין וויין אזוי ווי ס'איז אפילו ווען מ'גיסט נישט צו קיין וואסער, די טעם צוליב וואס ס'איז חזי לקורייטי. אויב איז עס ווייטער נישט ראוי אזוי ווי עס שטייט און גייט פארוואס דינגען זיך די חכמים מיט ר' אליעזר וואס האלט אז מ'מאכט נישט קיין הגפן איידער מ'גיסט צו וואסער?
אזוי ווי @די רב פון ליאן האט שוין געשריבן אז איינמאל עס איז ראוי האלטן חכמים אז עס איז הגפן.
די גמרא זאגט כשם שאין זורקין את הפת כך אין זורקין את האוכלין, תו"ס שמועס אויס א חילוק אז ביי פת מעג מען עס נישט ווארפן אין די לופטן אפילו עס פאלט נישט אויפן ערד, אבער ביי אנדערע עסן איז נאר אסור ווען עס פאלט במידי דממאיס. פון ווי נעמט עס תו"ס, פון די גמרא איז משמע אז ס'איז דא די זעלבע איסור ביי ביידע.
אזוי ווי מען זעט ביי פת איז דא די אלע הלכות פון אין מעבירין כוס על הפת אין חותכין... זעט מען אז ביי פת דארף מען אכטונגעבן פון בזיון, משא"כ ביי שאר דברים האט מען נאר מורה וועגן בל תשחית און נישט וועגן ביזיון.

די רב פון ליאן האט געשריבן: ↑ מאנטאג יאנואר 22, 2024 12:25 am

דף נ ע״ב

וואס זאגט רש״י פקע שם שלשה און שם זימון? זענען זיי צוויי באזונדערע זאכן?
רש"י זאגט אז וויבאלד עס איז נישטא קיין שלשה איז נישט דא קיין זימון, און גלייך ווען עס ווערט צוריק שלשה ווערט צוריק זימון, אבער נישט אייביג למשל אויב ער האט שוין געהערט נברך (אפי' ער האט נאכנישט געבענטשט) אפי' עס איז דא שלשה נאך אלץ איז פקע שם זימון (רש"י מאכט עס פאר 2 זאכן צו מסביר זיין אז אפי' יש שלשה איז נישט דא זימון.

יודיש בלעטל האט געשריבן: ↑ מיטוואך יאנואר 24, 2024 9:35 pm

ווי זעסטו אז מען טאר זיך נישט אפטיילן אויב מען האט נישט געגעסן? די אלע 3 מענטשן וואס די גמרא רעדט, רעדט מען אז זיי האבן געגעסן און נאכנישט געבענטשט און די חידוש איז אז אפי' זיי האבן נישט געגעסן צוזאמען זענען זיי נאך אלץ מחויב בזימון ווייל זיי זענען געווארן מחויב בזימון מיט די פריערדיגע חבורה.
די גמרא שמועסט אויס אז די חידוש איז נאר ווען זיי האבן נאכנישט גע'ענטפערט נברך אבער ווען מען האט געזאגט נברך זאג איך נישט די חידוש (די גמרא דארף עס אויסשמועסן צו זאגן ביז ווי גייט די חידוש).
די צוגלייך צו מטה איז ווען ער האט נאכנישט יוצא געווען, און עס איז געווארן אויס חיוב ווייל עס איז נישט דא 3 מענטשן און ווען די מטה ווערט צוריק גאנץ (משל) ווען עס ווערט נאכאמאל 3 מענטשן ווערט ער נאכאמאל מחויב.
ניין, די ראי' איז לגבי אזמון עלייהו, נישט לגבי לא אזמון
נאר ווען זיי צוטיילן זיך פאר אפאר מינוט דא רעדט מען דאך ווען זיי קומען נישט צוריק (רש"י זאגט אז מען רעדט אז די ערשטע זימון האט געהאט 4 און די 3 מענטשן האבן געבענטשט אן איהם

די רב פון ליאן האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יאנואר 25, 2024 3:21 pm

@יודיש בלעטל די ענין איז מיר נישט קלאר.

ווען מ'זאגט מיט ברוך שאכלנו האט מען דאך שוין געזאגט און וועגן דעם איז מען פטור פון זימון, נישט וועגן צוברעכן און צאמשטעלן ווי מטה.

די רב פון ליאן האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יאנואר 25, 2024 3:29 pm

יודיש בלעטל האט געשריבן: ↑ מיטוואך יאנואר 24, 2024 9:35 pm

ווי זעסטו אז מען טאר זיך נישט אפטיילן אויב מען האט נישט געגעסן? די אלע 3 מענטשן וואס די גמרא רעדט, רעדט מען אז זיי האבן געגעסן און נאכנישט געבענטשט און די חידוש איז אז אפי' זיי האבן נישט געגעסן צוזאמען זענען זיי נאך אלץ מחויב בזימון ווייל זיי זענען געווארן מחויב בזימון מיט די פריערדיגע חבורה.
די גמרא שמועסט אויס אז די חידוש איז נאר ווען זיי האבן נאכנישט גע'ענטפערט נברך אבער ווען מען האט געזאגט נברך זאג איך נישט די חידוש (די גמרא דארף עס אויסשמועסן צו זאגן ביז ווי גייט די חידוש).
די צוגלייך צו מטה איז ווען ער האט נאכנישט יוצא געווען, און עס איז געווארן אויס חיוב ווייל עס איז נישט דא 3 מענטשן און ווען די מטה ווערט צוריק גאנץ (משל) ווען עס ווערט נאכאמאל 3 מענטשן ווערט ער נאכאמאל מחויב.
ניין, די ראי' איז לגבי אזמון עלייהו, נישט לגבי לא אזמון
נאר ווען זיי צוטיילן זיך פאר אפאר מינוט דא רעדט מען דאך ווען זיי קומען נישט צוריק (רש"י זאגט אז מען רעדט אז די ערשטע זימון האט געהאט 4 און די 3 מענטשן האבן געבענטשט אן איהם

די רב פון ליאן האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יאנואר 25, 2024 3:24 pm

בא להן יין אחר המזון אם אין שם אלא אותו כוס בית שמאי אומרים מברך על היין ואח"כ מברך על המזון ובית הלל אומרים מברך על המזון ואח"כ מברך על היין

לפי די גמ' אז ב"ש לערנט מברך "ומניח" וואס איז די מחלוקת? פ"וו לערנט ב"ש אז יין איז ערשט? לערנען זיי אזוי אויך געווענדליך ביים בענטשען אז מ'דארף קודם מאכן אויף יין?

יודיש בלעטל האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יאנואר 25, 2024 7:02 pm

די רב פון ליאן האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יאנואר 25, 2024 3:24 pm

בא להן יין אחר המזון אם אין שם אלא אותו כוס בית שמאי אומרים מברך על היין ואח"כ מברך על המזון ובית הלל אומרים מברך על המזון ואח"כ מברך על היין

לפי די גמ' אז ב"ש לערנט מברך "ומניח" וואס איז די מחלוקת? פ"וו לערנט ב"ש אז יין איז ערשט? לערנען זיי אזוי אויך געווענדליך ביים בענטשען אז מ'דארף קודם מאכן אויף יין?

אזוי ווי ביי קידוש מאכט מען קודם הגפן!
פשטות יא!

יודיש בלעטל האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יאנואר 25, 2024 7:00 pm

די רב פון ליאן האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יאנואר 25, 2024 3:21 pm

@יודיש בלעטל די ענין איז מיר נישט קלאר.

ווען מ'זאגט מיט ברוך שאכלנו האט מען דאך שוין געזאגט און וועגן דעם איז מען פטור פון זימון, נישט וועגן צוברעכן און צאמשטעלן ווי מטה.

די רב פון ליאן האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יאנואר 25, 2024 3:29 pm

יודיש בלעטל האט געשריבן: ↑ מיטוואך יאנואר 24, 2024 9:35 pm

ווי זעסטו אז מען טאר זיך נישט אפטיילן אויב מען האט נישט געגעסן? די אלע 3 מענטשן וואס די גמרא רעדט, רעדט מען אז זיי האבן געגעסן און נאכנישט געבענטשט און די חידוש איז אז אפי' זיי האבן נישט געגעסן צוזאמען זענען זיי נאך אלץ מחויב בזימון ווייל זיי זענען געווארן מחויב בזימון מיט די פריערדיגע חבורה.
די גמרא שמועסט אויס אז די חידוש איז נאר ווען זיי האבן נאכנישט גע'ענטפערט נברך אבער ווען מען האט געזאגט נברך זאג איך נישט די חידוש (די גמרא דארף עס אויסשמועסן צו זאגן ביז ווי גייט די חידוש).
די צוגלייך צו מטה איז ווען ער האט נאכנישט יוצא געווען, און עס איז געווארן אויס חיוב ווייל עס איז נישט דא 3 מענטשן און ווען די מטה ווערט צוריק גאנץ (משל) ווען עס ווערט נאכאמאל 3 מענטשן ווערט ער נאכאמאל מחויב.
ניין, די ראי' איז לגבי אזמון עלייהו, נישט לגבי לא אזמון
נאר ווען זיי צוטיילן זיך פאר אפאר מינוט דא רעדט מען דאך ווען זיי קומען נישט צוריק (רש"י זאגט אז מען רעדט אז די ערשטע זימון האט געהאט 4 און די 3 מענטשן האבן געבענטשט אן איהם

מהיכי תיתי? לערנסט אנדערש פשט מילא איז שווער!

יודיש בלעטל האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יאנואר 25, 2024 7:02 pm

די רב פון ליאן האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יאנואר 25, 2024 3:24 pm

בא להן יין אחר המזון אם אין שם אלא אותו כוס בית שמאי אומרים מברך על היין ואח"כ מברך על המזון ובית הלל אומרים מברך על המזון ואח"כ מברך על היין

לפי די גמ' אז ב"ש לערנט מברך "ומניח" וואס איז די מחלוקת? פ"וו לערנט ב"ש אז יין איז ערשט? לערנען זיי אזוי אויך געווענדליך ביים בענטשען אז מ'דארף קודם מאכן אויף יין?

אזוי ווי ביי קידוש מאכט מען קודם הגפן!
פשטות יא!

די רב פון ליאן האט געשריבן: ↑ פרייטאג יאנואר 26, 2024 8:10 am

יודיש בלעטל האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יאנואר 25, 2024 7:02 pm

די רב פון ליאן האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יאנואר 25, 2024 3:24 pm

בא להן יין אחר המזון אם אין שם אלא אותו כוס בית שמאי אומרים מברך על היין ואח"כ מברך על המזון ובית הלל אומרים מברך על המזון ואח"כ מברך על היין

לפי די גמ' אז ב"ש לערנט מברך "ומניח" וואס איז די מחלוקת? פ"וו לערנט ב"ש אז יין איז ערשט? לערנען זיי אזוי אויך געווענדליך ביים בענטשען אז מ'דארף קודם מאכן אויף יין?

אזוי ווי ביי קידוש מאכט מען קודם הגפן!
פשטות יא!

אויב אזוי פ״וו איז די מחלוקת דוקא ווען ער האט נאר איין כוס?

די רב פון ליאן האט געשריבן: ↑ פרייטאג יאנואר 26, 2024 8:11 am

יודיש בלעטל האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יאנואר 25, 2024 7:00 pm

די רב פון ליאן האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יאנואר 25, 2024 3:21 pm

@יודיש בלעטל די ענין איז מיר נישט קלאר.

ווען מ'זאגט מיט ברוך שאכלנו האט מען דאך שוין געזאגט און וועגן דעם איז מען פטור פון זימון, נישט וועגן צוברעכן און צאמשטעלן ווי מטה.

די רב פון ליאן האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יאנואר 25, 2024 3:29 pm

יודיש בלעטל האט געשריבן: ↑ מיטוואך יאנואר 24, 2024 9:35 pm

ווי זעסטו אז מען טאר זיך נישט אפטיילן אויב מען האט נישט געגעסן? די אלע 3 מענטשן וואס די גמרא רעדט, רעדט מען אז זיי האבן געגעסן און נאכנישט געבענטשט און די חידוש איז אז אפי' זיי האבן נישט געגעסן צוזאמען זענען זיי נאך אלץ מחויב בזימון ווייל זיי זענען געווארן מחויב בזימון מיט די פריערדיגע חבורה.
די גמרא שמועסט אויס אז די חידוש איז נאר ווען זיי האבן נאכנישט גע'ענטפערט נברך אבער ווען מען האט געזאגט נברך זאג איך נישט די חידוש (די גמרא דארף עס אויסשמועסן צו זאגן ביז ווי גייט די חידוש).
די צוגלייך צו מטה איז ווען ער האט נאכנישט יוצא געווען, און עס איז געווארן אויס חיוב ווייל עס איז נישט דא 3 מענטשן און ווען די מטה ווערט צוריק גאנץ (משל) ווען עס ווערט נאכאמאל 3 מענטשן ווערט ער נאכאמאל מחויב.
ניין, די ראי' איז לגבי אזמון עלייהו, נישט לגבי לא אזמון
נאר ווען זיי צוטיילן זיך פאר אפאר מינוט דא רעדט מען דאך ווען זיי קומען נישט צוריק (רש"י זאגט אז מען רעדט אז די ערשטע זימון האט געהאט 4 און די 3 מענטשן האבן געבענטשט אן איהם

מהיכי תיתי? לערנסט אנדערש פשט מילא איז שווער!

די גמ׳ זאגט קלאר אלמא וכו׳ ה״נ כיון דאזמון…