אן עילוי א ליידיגייער, וועלכע שפראך פארשטייט ער
מיין טייערע זון חזקי, לכבוד דיין בר מצוה שרייב איך דיר א בריוו, איך בעט דיך זייער, ליין עס אדורך מיט ישוב הדעת,
איך גלייב אז די ווייסט אז דער אייבערשטער האט דיר באשאנקן מיט זעלטענע כשרונות, ס’איז יותכן אז די האסט קיינמאל נישט אריינגעטראכט דערין, ווייל מיט דיינע גיטע כשרונות קומט אויך מיט אביסל צופלויגענקייט, דעריבער וויל איך אביסל אויסשמועסן מיט דיר סיי דיינע כשרונות און סיי דיינע חסרונות, נישט אז איך וויל חלילה זאלסט אינגאנצן אויסרייסן דיין נאטור, נאר מיט אביסעלע מחשבה קענסטו נעמען דיינע חסרונות און בעזר השי”ת דאס אויסניצן צום גוטן.
איך האב אסאך געטראכט צו איך זאל מיט דיר אויסשמועסן די נושא וואס איך גיי דיר שרייבן, ס’קען אפשר (און אפשר זיכער) אריינברענגען אביסעלע גאווה אין דיר, וואס מיט דעם קומט מיט חוצפה און עזות וכו’, אבער איך בין געקומען צו די מסקנה אז שפילן בת היענה איז נישט קיין מהלך, און נישט רעדן פון זאכן וואס די ווייסט ממילא נאר ווייל איך האב מורא פון יצא שכרו בהפסדו, קען זיין א מעוות לא יוכל לתקון אויב איך וועל דאס איגנארירן.
ברוך השם, דער אייבישטער האט דיר געשאנקן א שארף קעפל, א שנעלע תפיסה, א גוטן זכרון, אן אויסטערלישע כח הסברה, א טיפע הבנה, א כח העמקות זיך צו דערגרינטעווען לעומקה של דבר מיט אן אמת, נישט סתם געהאקט אין קאפ ווי ס’איז אינגעפירט אין געוויסע מקומות, אונז לערנען מיר ב”ה בחברותא פארטאגס און אויך שבת, גלייב מיר איך קוק מיך גוט פאר די גמרא רש”י מיט תוספות איך בליק דורך די מהרש”א אויב ס’איז דא עפעס אין פשט וואס קען מיר באדערן, איך לערן איבער די גמרא דריי פיר מאל איך זאל זיין קלאר און אויסגעקאכט דערין פאר איך זעץ מיך לערנען מיט דיר, און ווי נאר אונז ענדיג מיר לערנען א שטיקל גמרא און אונז גיי מיר עס איבער אויסענווייניג, פרעגסטו אזעלכע פשוטע קשיות אז איך שעם זיך פשוט ווי אזוי איך האב געקענט לערנען דעם עמוד אן זיך אפצושטעלן אויף דעם, אזוי ווי אונז לערן מיר תוספות און איך קוק מיר עס פאר, קען איך טייל פון דיינע שאלות דיר תיכף צו ווייזן אין תוספות, איך קען זאגן אז רוב תוספות על הפשט האסטו צוגעטראפן ביים לערנען די גמרא אז ס’האט דיך געבאדערט די זעלבע ווי תוספות.
איך האב ב"ה נישט קיין שלעכטן קאפ, און ס’איז נישט דאס ערשטע מאל וואס איך לערן די מסכת, ליתר שאת פרעג איך יעדן טאג פון אפאר תלמידי חכמים ביי אונז און ביהמ”ד אידן וואס זענען בקי בש”ס, איינער וואס איז א מגיד שיעור און ער לערנט יעצט פאר בעלי בתים די מסכת וואס מיר לערנען, די ספעציפישע קשיות אין די גמרא, געוויסע זאכן ווייזן זיי מיר צו אין ריטב”א ווי ער לערנט פשט אין די גמרא אויף אן אויפן וואס פארענטפערט דיינע הארות, אסאך מאל דעם נעקסטן טאג ווייזן זיי מיר אז דער פני יהושע פארעט זיך שוין מיט דיינע קשיות.
דאס זעלבע הער איך אויך פון דיינע רבי’ס, סיי פון חדר און סיי פון דעם אינגערמאן וואס לערנט מיט דיר ביינאכט, אז די לערנסט אפ א גמרא גרונטליך, אז זיי אליינס בלייבן סטאק אן קיין געהעריגע תירוץ צו קענען ווייטער לערנען.
דיין זכרון בין איך בעצם אביסל צומישט, פון איין זייט א גמרא וואס די לערנסט איינמאל קענסטו שוין ישר והפוך אויסענווייניג מיט די נעמען פון אלע מאן דאומרים, פון אלע שיטות, נאך א חזרה קען מען דיר שוין פארהערן די מסכת אויפן דף, און וויפיל מימרות די מסכת האט פון אביי, פון רבא, ב”ש און ב”ה, אבער פון די אנדערע זייט ווען איך אדער מאמי בעטן עפעס, אקעי לאמיר נישט רעדן יעצט פון דעם, וועל מיר עס איבערלאזן פאר שפעטער.
דיין כח ההסברה איז א עקסטערע טאלאנט וואס האט בעצם נישט קיין שייכות מיט די אויבנדערמאנטע כשרונות, דאס איז א באזונדערע מתנה פון הימל, איך הער עס צוריק פון די מלמדים און פונעם מנהל אז ביי חזרה ארבעטסטו אריין מיט די אנדערע קינדער וואס זענען נישט געבענטשט מיט עקסטערע הבנה, און מיט איין לעקציע ביי דיר באקסטו עס אריין אין זייער קעפל אז ס’איז דארט אויף צום בלייבן, כמה טאטעס וואס שעמען זיך נישט, אדער וואס רעדן בכלל צו די קינדער וועגן די לימודים אין חדר, זענען מיר געקומען געבן קאמפלימענטן און זיך באדאנקט, אז א דאנק דיר האבן זיך זייערע קינדער געקענט שטעלן צום פארהער.
את חטאי אני מזכיר, אזוי ווי די ביזט נישט די עלטסטע און נישט די אינגסטע אין די משפחה, און אזוי ווי איך האב קיינמאל (ביז פארגאנגענע זומער) נישט געהערט פון דיינע רבי’ס, אז די דארפסט זיך צופלייסן אדער אז די קענסט זיך פארבעסערן, האב איך אלס געוויסט אז די פארסט אויפן גוטן דירעקציע, און איך האב פארפאסט צו אויפכאפן, אז דער אייבישטער האט מיר מפקיד געווען א גאון, אן עילוי, אן אומשאצבארע דיימאנט, וואס מיט אביסעלע שלייפן קען די ווערט דערפון ארויפגיין אסטראנאמיש, עס איז קיינמאל נישט צו שפעט, און די ביזט נאך גענוג אינג, אמת טאקע אז ווען איך נעם זיך ווען אין די הענט אריין דיר צוצושטעלן די כלים, די חברותות, די מאטיוועשן א יאר צוויי פריער, וואלסטו שוין היינט געהאלטן סאך סאך ווייטער ווי די האלסט היינט, ב”ה נישט אוועק צו מאכן איבער פיר הונדערט בלאט גמרא, נישט געלערנט, ”געקענט” צו די בר מצוה, א סאך טאטעס און א סאך אינגלעך וואלטן זיך געווינטשן אויף דעם.
אבער נישט פאר דעם האב איך זיך אראפגעזעצט שרייבן פאר דיר, זיך קלאפן אין פלייצע ווי גיט די ביזט, און דיר ציפן אין בעקל ווי געשמאק ס’פילט וועל איך לאזן פאר זיידי’ן, איך וויל מיט דיר רעדן תכלית, די קענסט היינט פאר דיין בר מצוה וואס א סאך פון מיין עידזש קענען נישט, און איך רעד נישט פון טאטאלע אמעראצעם, ס’איז דא זייער ווייניג אינגלעך און אפילו בחורים וואס קענען זיך פארמעסטן מיט ווי די האלסט, און יעצט קום איך צו צו מיין פאוינט, די חילוק פון זיי מיט דיר איז, אז פאר זיי צו קענען פיר אדער פינף הונדערט בלאט גמרא האבן זיי געדארפט הארעווען און שוויצן און ארבעטן שווער טעג און נעכט חדשים און יארן מיט א יגיעה רבה און כילו האי ואולי, משא”כ די קענסט עס גיט, אינמיטן שלאף, ישר והפך, און לאמיר נישט רעדן הויעך וויפיל אנסעס יגיעה האסטו אריינגעלייגט אין דעם? האסט עס אפגעקניידעלט אין ווייניגער פון א יאר, דיין מח איז נאך ברענד ניי, האסט עס נאך גארנישט געניצט, האסט נישט אויפגעגעבן א סעקונדע שלאף, א מינוט שפילן, (חוץ די שעה וואס די לערנסט ביינאכט מיט דיין חברותא) נישט קיין חילוק ווען טרעף איך דיר אייביג אויסגעצויגן אויפן קאוטש אדער ליינען א ביכל אדער הערן האטליינס.
און באמת האסטו אלע רעכטן צו שפילן, ליינען, קלאצן, פארברענגען, הערן שטותים, פלעיס, דזשאקס, אינטערוויוס, אבער שטעל זיך פאר ווען די זאלסט יא אריינלייגן אביסעלע צייט, א טראפקעלע יגיעה, א משהו אנשטרענגען דיין מח, ווי די וואלסט ווען אנגעקומען, די מיינסט אז אין הימל גייט מען זיין פראוד פון דיר לאחר מאה ועשרים ווען מען גייט דיר פארהערן גאנץ ש"ס גמרא תוספות, בבלי, ירושלמי, ד’ חלקי שו"ע און די גייסט עס גוט קענען, איך בין נישט אזוי זיכער פונקט ווי די פארשטייסט אז קיינער איז נישט עקסייטעד ווען די קענסט די סדרה יעדע וואך, דער אייבישטער האט דיר געשאנקן כלים און כוחות צו וואקסן א ווילנער גאון, א ראגאטשאווער, א פני יהושע, א חזון איש, מ’ערווארט פון דיר צען בענדער תשובות אויף כל התורה כולה, א פירוש בעיון אויף גאנץ ש”ס צו פארשטיין פשט באמת עד הסוף אזוי ווי די ווילסט איך זאל מיט דיר לערנען, וואס זאל קאווערן יעדן קשיא פון מהרש”א, יעדן קצות, יעדע מימרא פון אביי און רבא זאל שטומען מיט אלע זיינע מימרות אין גאנץ ש”ס לשיטתו, יעדע רש”י פארוואס אין מסכת פלוני לערנט אפ פשט אין דעם סוגיא אזוי און פארוואס אין אן אנדערע פלאץ לערנט ער אנדערש, יעדע מחצית השקל און פרי מגדים זאל זיין שגור בפיך, יעדע סוגיא יעדע מקצוע קענען צאמנעמען א שיעור כללי אלע ראשונים וואס איז שיטות הרמב”ם, וואס האלט די רי”ף די רא”ש, רש”י, ר”ת, וואס פסק’נט די ב”י די רמ”א, און די אחרונים ט”ז, מג”א, ש”ך און אזוי ווייטער שו”ע הרב, משנה ברורה.
איי וועסטו פרעגן ”טאטי וואס איז מיט דיר, איך זעה דיר אויך נישט זיצן ביי די גמרא יומם ולילה”, איז אזוי כמה תשובות בדבר, איך קען דיר ענטפערן צען תירוצים און די קשיא גייט נאך אלס זיין א קשיא, און איין קשיא פארענפערט נישט די צווייטע קשיא, די פארשטייסט א חילוק ווען א קעניג שיקט ארויס צוויי משרתים אויפן מארק מאכן מסחר, אינוועסטירן און ברענגען פראפיט פארן מלך, פאר איינעם האט ער געגעבן הונדערט רובל און פארן צווייטן האט ער געגעבן צען מיליאן רובל, נאך אפאר יאר קומען ביידע צוריק מיט די זעלבע מאטראץ, דאס האבן זיי איינגעהאנדעלט און משך פון אפאר יאר, דער פון הונדערט רובל איז מסביר אז אזא מאטראץ קאסט פונף הונדערט רובל און ער האט געקויפט און פארקויפט במשך די יארן ביז ער האט געמאכט פון הונדערט רובל צו פינף הונדערט, וואס ענטפערט אבער דער צווייטער ווען זיין צען מיליאן רובל’דיגע טשעק איז נאך אפילו נישט געקעשט.
דער אמת איז אבער ווען איך בין געווען א בחור האב איך פיין געהארעוועט, אוי האט מען געהאקט שטיקער, אה הלוואי קען איך צוריק גיין צו די געשמאקע צייטן, אויפגעשטאנען פארטאגס, געהאמערט הלכות שבת, געחזר’ט די אלטע בלעטער פון חדר נאכאמאל און נאכאמאל, ס’איז נאך נישט געווען קיין קול מבשר און אוודאי נישט קיין קרעטשמע (צו וואס אימער די ביזט צוגעשמידט א גאנצן צייט) חוץ טישוס איז נישט געווען שבת אין ביהמ”ד גארנישט אויפן טיש, היינט ס’קומט שבת ס’איז ב”ה נישט דא קיין האטליינס אבער א גאנצע שאפינג בעג פון ליין מאטריאל באגלייטן אהיים צוזאמען מיט די 2 מלאכים, אזוי אז ס’איז דא ב”ה צו ליינען ביזן אלף השישי פרייטוג צונאכטס און א גאנץ שבת נאכמיטאג אז ס’איז א מחי’.
יעצט צום ענין איך ווייס נישט צו איך מעג עפעס פון דיר פארלאנגען ווייל ביי די בוקס ביזטו דאס בעסטע וואס איז נאר פארהאן, האסט א טשעק אויף אלע קעסטלעך אין יעדן הינזיכט, ביזט וואויל, ביזט צייטליך, דאווענסט פיין, לערנסט פיין, די קענסט, שטעלסט זיך צו, ביזט דרך ארצ’דיג, זאל איך דיר סתם אזוי מיטשענען אדער אביסל פרעשורן, איך ווייס נישט אויב ס’איז ריכטיג, פלעין ווייל איך זאל קענען בעסער שטאלצירן מיט דיר, און איך בין אויך נישט אזוי זיכער אז ס’גייט צופיל אויפטוהן, אויב קומט עס נישט מרצונו הטוב, איי וועסטו וועלן פרעגן טאטי דעמאלטס וואס ווילסטו מיט דעם גאנצן איגרת, די תירוץ איז צווייפאכיג, איינס אפשר וועט זיך אליינס אויפוועקן אין דיר א רצון צו אויסניצן די צייט, צו ניצן דיינע כוחות, א ברעקעלע התמדה, א גראם האראוואניע, און צווייטנס אז לכש… ווען און אויב די גייסט זיך איין טאג אויפוועקן, גייסט שוין קענען אלע אויסגאבעס אויסענווייניג און אלע האטליינס בעל פה און אלע פלעיס און ניגונים ישר והפך און די גייסט זיך טרעפן ווי א טויזענט דאלערדיגע אתרוג הושענה רבה נאכמיטאג זאלסט נישט האבן קיין טענות אויף מיר, טאטי ווי ביסטו געווען די אלע יארן? פארוואס האסטו מיר נישט מזרז געווען? מ'האט דיר געגעבן א פיקדון האסט עס אריין געדאמפט אין די סיסטעם און געלאזט דארטן, און די גייסט זיין טויזענט פראצענט גערעכט, דאס איז די סיבה פארוואס איך האב מיך אראפגעזעצט שרייבן מיין בריוועלע.
צום שלוס מיין טייערע זון נעם נישט אן ח”ו די שורות אלס קריטיק אדער חלילה אלס דערנידערונג, פארקערט איך האלט פון דיר עולמות און פארדעם טאקע שרייב איך דיר, די זאלסט זיך געבן אליינס א קוק אן ווי און ווער ביזטו און וואס איז דיין תכלית אויף דער וועלט.
הצלחה רבה
איך גלייב אז די ווייסט אז דער אייבערשטער האט דיר באשאנקן מיט זעלטענע כשרונות, ס’איז יותכן אז די האסט קיינמאל נישט אריינגעטראכט דערין, ווייל מיט דיינע גיטע כשרונות קומט אויך מיט אביסל צופלויגענקייט, דעריבער וויל איך אביסל אויסשמועסן מיט דיר סיי דיינע כשרונות און סיי דיינע חסרונות, נישט אז איך וויל חלילה זאלסט אינגאנצן אויסרייסן דיין נאטור, נאר מיט אביסעלע מחשבה קענסטו נעמען דיינע חסרונות און בעזר השי”ת דאס אויסניצן צום גוטן.
איך האב אסאך געטראכט צו איך זאל מיט דיר אויסשמועסן די נושא וואס איך גיי דיר שרייבן, ס’קען אפשר (און אפשר זיכער) אריינברענגען אביסעלע גאווה אין דיר, וואס מיט דעם קומט מיט חוצפה און עזות וכו’, אבער איך בין געקומען צו די מסקנה אז שפילן בת היענה איז נישט קיין מהלך, און נישט רעדן פון זאכן וואס די ווייסט ממילא נאר ווייל איך האב מורא פון יצא שכרו בהפסדו, קען זיין א מעוות לא יוכל לתקון אויב איך וועל דאס איגנארירן.
ברוך השם, דער אייבישטער האט דיר געשאנקן א שארף קעפל, א שנעלע תפיסה, א גוטן זכרון, אן אויסטערלישע כח הסברה, א טיפע הבנה, א כח העמקות זיך צו דערגרינטעווען לעומקה של דבר מיט אן אמת, נישט סתם געהאקט אין קאפ ווי ס’איז אינגעפירט אין געוויסע מקומות, אונז לערנען מיר ב”ה בחברותא פארטאגס און אויך שבת, גלייב מיר איך קוק מיך גוט פאר די גמרא רש”י מיט תוספות איך בליק דורך די מהרש”א אויב ס’איז דא עפעס אין פשט וואס קען מיר באדערן, איך לערן איבער די גמרא דריי פיר מאל איך זאל זיין קלאר און אויסגעקאכט דערין פאר איך זעץ מיך לערנען מיט דיר, און ווי נאר אונז ענדיג מיר לערנען א שטיקל גמרא און אונז גיי מיר עס איבער אויסענווייניג, פרעגסטו אזעלכע פשוטע קשיות אז איך שעם זיך פשוט ווי אזוי איך האב געקענט לערנען דעם עמוד אן זיך אפצושטעלן אויף דעם, אזוי ווי אונז לערן מיר תוספות און איך קוק מיר עס פאר, קען איך טייל פון דיינע שאלות דיר תיכף צו ווייזן אין תוספות, איך קען זאגן אז רוב תוספות על הפשט האסטו צוגעטראפן ביים לערנען די גמרא אז ס’האט דיך געבאדערט די זעלבע ווי תוספות.
איך האב ב"ה נישט קיין שלעכטן קאפ, און ס’איז נישט דאס ערשטע מאל וואס איך לערן די מסכת, ליתר שאת פרעג איך יעדן טאג פון אפאר תלמידי חכמים ביי אונז און ביהמ”ד אידן וואס זענען בקי בש”ס, איינער וואס איז א מגיד שיעור און ער לערנט יעצט פאר בעלי בתים די מסכת וואס מיר לערנען, די ספעציפישע קשיות אין די גמרא, געוויסע זאכן ווייזן זיי מיר צו אין ריטב”א ווי ער לערנט פשט אין די גמרא אויף אן אויפן וואס פארענטפערט דיינע הארות, אסאך מאל דעם נעקסטן טאג ווייזן זיי מיר אז דער פני יהושע פארעט זיך שוין מיט דיינע קשיות.
דאס זעלבע הער איך אויך פון דיינע רבי’ס, סיי פון חדר און סיי פון דעם אינגערמאן וואס לערנט מיט דיר ביינאכט, אז די לערנסט אפ א גמרא גרונטליך, אז זיי אליינס בלייבן סטאק אן קיין געהעריגע תירוץ צו קענען ווייטער לערנען.
דיין זכרון בין איך בעצם אביסל צומישט, פון איין זייט א גמרא וואס די לערנסט איינמאל קענסטו שוין ישר והפוך אויסענווייניג מיט די נעמען פון אלע מאן דאומרים, פון אלע שיטות, נאך א חזרה קען מען דיר שוין פארהערן די מסכת אויפן דף, און וויפיל מימרות די מסכת האט פון אביי, פון רבא, ב”ש און ב”ה, אבער פון די אנדערע זייט ווען איך אדער מאמי בעטן עפעס, אקעי לאמיר נישט רעדן יעצט פון דעם, וועל מיר עס איבערלאזן פאר שפעטער.
דיין כח ההסברה איז א עקסטערע טאלאנט וואס האט בעצם נישט קיין שייכות מיט די אויבנדערמאנטע כשרונות, דאס איז א באזונדערע מתנה פון הימל, איך הער עס צוריק פון די מלמדים און פונעם מנהל אז ביי חזרה ארבעטסטו אריין מיט די אנדערע קינדער וואס זענען נישט געבענטשט מיט עקסטערע הבנה, און מיט איין לעקציע ביי דיר באקסטו עס אריין אין זייער קעפל אז ס’איז דארט אויף צום בלייבן, כמה טאטעס וואס שעמען זיך נישט, אדער וואס רעדן בכלל צו די קינדער וועגן די לימודים אין חדר, זענען מיר געקומען געבן קאמפלימענטן און זיך באדאנקט, אז א דאנק דיר האבן זיך זייערע קינדער געקענט שטעלן צום פארהער.
את חטאי אני מזכיר, אזוי ווי די ביזט נישט די עלטסטע און נישט די אינגסטע אין די משפחה, און אזוי ווי איך האב קיינמאל (ביז פארגאנגענע זומער) נישט געהערט פון דיינע רבי’ס, אז די דארפסט זיך צופלייסן אדער אז די קענסט זיך פארבעסערן, האב איך אלס געוויסט אז די פארסט אויפן גוטן דירעקציע, און איך האב פארפאסט צו אויפכאפן, אז דער אייבישטער האט מיר מפקיד געווען א גאון, אן עילוי, אן אומשאצבארע דיימאנט, וואס מיט אביסעלע שלייפן קען די ווערט דערפון ארויפגיין אסטראנאמיש, עס איז קיינמאל נישט צו שפעט, און די ביזט נאך גענוג אינג, אמת טאקע אז ווען איך נעם זיך ווען אין די הענט אריין דיר צוצושטעלן די כלים, די חברותות, די מאטיוועשן א יאר צוויי פריער, וואלסטו שוין היינט געהאלטן סאך סאך ווייטער ווי די האלסט היינט, ב”ה נישט אוועק צו מאכן איבער פיר הונדערט בלאט גמרא, נישט געלערנט, ”געקענט” צו די בר מצוה, א סאך טאטעס און א סאך אינגלעך וואלטן זיך געווינטשן אויף דעם.
אבער נישט פאר דעם האב איך זיך אראפגעזעצט שרייבן פאר דיר, זיך קלאפן אין פלייצע ווי גיט די ביזט, און דיר ציפן אין בעקל ווי געשמאק ס’פילט וועל איך לאזן פאר זיידי’ן, איך וויל מיט דיר רעדן תכלית, די קענסט היינט פאר דיין בר מצוה וואס א סאך פון מיין עידזש קענען נישט, און איך רעד נישט פון טאטאלע אמעראצעם, ס’איז דא זייער ווייניג אינגלעך און אפילו בחורים וואס קענען זיך פארמעסטן מיט ווי די האלסט, און יעצט קום איך צו צו מיין פאוינט, די חילוק פון זיי מיט דיר איז, אז פאר זיי צו קענען פיר אדער פינף הונדערט בלאט גמרא האבן זיי געדארפט הארעווען און שוויצן און ארבעטן שווער טעג און נעכט חדשים און יארן מיט א יגיעה רבה און כילו האי ואולי, משא”כ די קענסט עס גיט, אינמיטן שלאף, ישר והפך, און לאמיר נישט רעדן הויעך וויפיל אנסעס יגיעה האסטו אריינגעלייגט אין דעם? האסט עס אפגעקניידעלט אין ווייניגער פון א יאר, דיין מח איז נאך ברענד ניי, האסט עס נאך גארנישט געניצט, האסט נישט אויפגעגעבן א סעקונדע שלאף, א מינוט שפילן, (חוץ די שעה וואס די לערנסט ביינאכט מיט דיין חברותא) נישט קיין חילוק ווען טרעף איך דיר אייביג אויסגעצויגן אויפן קאוטש אדער ליינען א ביכל אדער הערן האטליינס.
און באמת האסטו אלע רעכטן צו שפילן, ליינען, קלאצן, פארברענגען, הערן שטותים, פלעיס, דזשאקס, אינטערוויוס, אבער שטעל זיך פאר ווען די זאלסט יא אריינלייגן אביסעלע צייט, א טראפקעלע יגיעה, א משהו אנשטרענגען דיין מח, ווי די וואלסט ווען אנגעקומען, די מיינסט אז אין הימל גייט מען זיין פראוד פון דיר לאחר מאה ועשרים ווען מען גייט דיר פארהערן גאנץ ש"ס גמרא תוספות, בבלי, ירושלמי, ד’ חלקי שו"ע און די גייסט עס גוט קענען, איך בין נישט אזוי זיכער פונקט ווי די פארשטייסט אז קיינער איז נישט עקסייטעד ווען די קענסט די סדרה יעדע וואך, דער אייבישטער האט דיר געשאנקן כלים און כוחות צו וואקסן א ווילנער גאון, א ראגאטשאווער, א פני יהושע, א חזון איש, מ’ערווארט פון דיר צען בענדער תשובות אויף כל התורה כולה, א פירוש בעיון אויף גאנץ ש”ס צו פארשטיין פשט באמת עד הסוף אזוי ווי די ווילסט איך זאל מיט דיר לערנען, וואס זאל קאווערן יעדן קשיא פון מהרש”א, יעדן קצות, יעדע מימרא פון אביי און רבא זאל שטומען מיט אלע זיינע מימרות אין גאנץ ש”ס לשיטתו, יעדע רש”י פארוואס אין מסכת פלוני לערנט אפ פשט אין דעם סוגיא אזוי און פארוואס אין אן אנדערע פלאץ לערנט ער אנדערש, יעדע מחצית השקל און פרי מגדים זאל זיין שגור בפיך, יעדע סוגיא יעדע מקצוע קענען צאמנעמען א שיעור כללי אלע ראשונים וואס איז שיטות הרמב”ם, וואס האלט די רי”ף די רא”ש, רש”י, ר”ת, וואס פסק’נט די ב”י די רמ”א, און די אחרונים ט”ז, מג”א, ש”ך און אזוי ווייטער שו”ע הרב, משנה ברורה.
איי וועסטו פרעגן ”טאטי וואס איז מיט דיר, איך זעה דיר אויך נישט זיצן ביי די גמרא יומם ולילה”, איז אזוי כמה תשובות בדבר, איך קען דיר ענטפערן צען תירוצים און די קשיא גייט נאך אלס זיין א קשיא, און איין קשיא פארענפערט נישט די צווייטע קשיא, די פארשטייסט א חילוק ווען א קעניג שיקט ארויס צוויי משרתים אויפן מארק מאכן מסחר, אינוועסטירן און ברענגען פראפיט פארן מלך, פאר איינעם האט ער געגעבן הונדערט רובל און פארן צווייטן האט ער געגעבן צען מיליאן רובל, נאך אפאר יאר קומען ביידע צוריק מיט די זעלבע מאטראץ, דאס האבן זיי איינגעהאנדעלט און משך פון אפאר יאר, דער פון הונדערט רובל איז מסביר אז אזא מאטראץ קאסט פונף הונדערט רובל און ער האט געקויפט און פארקויפט במשך די יארן ביז ער האט געמאכט פון הונדערט רובל צו פינף הונדערט, וואס ענטפערט אבער דער צווייטער ווען זיין צען מיליאן רובל’דיגע טשעק איז נאך אפילו נישט געקעשט.
דער אמת איז אבער ווען איך בין געווען א בחור האב איך פיין געהארעוועט, אוי האט מען געהאקט שטיקער, אה הלוואי קען איך צוריק גיין צו די געשמאקע צייטן, אויפגעשטאנען פארטאגס, געהאמערט הלכות שבת, געחזר’ט די אלטע בלעטער פון חדר נאכאמאל און נאכאמאל, ס’איז נאך נישט געווען קיין קול מבשר און אוודאי נישט קיין קרעטשמע (צו וואס אימער די ביזט צוגעשמידט א גאנצן צייט) חוץ טישוס איז נישט געווען שבת אין ביהמ”ד גארנישט אויפן טיש, היינט ס’קומט שבת ס’איז ב”ה נישט דא קיין האטליינס אבער א גאנצע שאפינג בעג פון ליין מאטריאל באגלייטן אהיים צוזאמען מיט די 2 מלאכים, אזוי אז ס’איז דא ב”ה צו ליינען ביזן אלף השישי פרייטוג צונאכטס און א גאנץ שבת נאכמיטאג אז ס’איז א מחי’.
יעצט צום ענין איך ווייס נישט צו איך מעג עפעס פון דיר פארלאנגען ווייל ביי די בוקס ביזטו דאס בעסטע וואס איז נאר פארהאן, האסט א טשעק אויף אלע קעסטלעך אין יעדן הינזיכט, ביזט וואויל, ביזט צייטליך, דאווענסט פיין, לערנסט פיין, די קענסט, שטעלסט זיך צו, ביזט דרך ארצ’דיג, זאל איך דיר סתם אזוי מיטשענען אדער אביסל פרעשורן, איך ווייס נישט אויב ס’איז ריכטיג, פלעין ווייל איך זאל קענען בעסער שטאלצירן מיט דיר, און איך בין אויך נישט אזוי זיכער אז ס’גייט צופיל אויפטוהן, אויב קומט עס נישט מרצונו הטוב, איי וועסטו וועלן פרעגן טאטי דעמאלטס וואס ווילסטו מיט דעם גאנצן איגרת, די תירוץ איז צווייפאכיג, איינס אפשר וועט זיך אליינס אויפוועקן אין דיר א רצון צו אויסניצן די צייט, צו ניצן דיינע כוחות, א ברעקעלע התמדה, א גראם האראוואניע, און צווייטנס אז לכש… ווען און אויב די גייסט זיך איין טאג אויפוועקן, גייסט שוין קענען אלע אויסגאבעס אויסענווייניג און אלע האטליינס בעל פה און אלע פלעיס און ניגונים ישר והפך און די גייסט זיך טרעפן ווי א טויזענט דאלערדיגע אתרוג הושענה רבה נאכמיטאג זאלסט נישט האבן קיין טענות אויף מיר, טאטי ווי ביסטו געווען די אלע יארן? פארוואס האסטו מיר נישט מזרז געווען? מ'האט דיר געגעבן א פיקדון האסט עס אריין געדאמפט אין די סיסטעם און געלאזט דארטן, און די גייסט זיין טויזענט פראצענט גערעכט, דאס איז די סיבה פארוואס איך האב מיך אראפגעזעצט שרייבן מיין בריוועלע.
צום שלוס מיין טייערע זון נעם נישט אן ח”ו די שורות אלס קריטיק אדער חלילה אלס דערנידערונג, פארקערט איך האלט פון דיר עולמות און פארדעם טאקע שרייב איך דיר, די זאלסט זיך געבן אליינס א קוק אן ווי און ווער ביזטו און וואס איז דיין תכלית אויף דער וועלט.
הצלחה רבה
