אידישע וועלט פארומס

היום ט' שבט חל יום ההילולא של הרה"ק רבי יצחק אייזיק ב"ר ישראל ווילף מסטריא זיע"א.
חתן הרה"ק רבי צבי יוסף מרודניק זיע"א

היה צדיק גדול, "בעל עבודה" ו"בעל מופת" והיה ממשפחת הרה"ק רבי משה טייטלבוים מאוהעל, וממשפחת הרה"ק רבי שמעון מיערוסלאב, וממשפחת הרה"ק רבי נפתלי מרופשיץ זיע"א [לשון הקדמת ספר נתיבות רפאל (כת"י) של רבי רפאל ווילף בן דודו של הרה"ק רבי יצחק אייזיק מסטריא, אולם לא ברור כיצד היה ממשפחות הצדיקים האלו].

היה עובד את ה' במסירת נפשו כל ימיו כידוע לרבים, ואהבת ישראל בערה בו שכמעט על כל בקשה בעד איש ישראל, הלך לטבול א"ע ש"י טבילות במקוה. וראו ממנו כמה פעמים רוח הקודש באספקלריה המאירה. ופעם אחת יצא מבית הטבילה, ועמד על אם הדרך, ונשען ראשו על מקלו איזה רגעים, והגביה ראשו ואמר למשמשו בזה"ל: היצט איז דער ריזשינער נפטר גיווארין. [לשון נכדו הרה"צ רבי משה דייטש מסיגעט בכת"י שקיבלתי מהר"ר משה יודא דייטש מקר"י].

בספר שלשלת הקודש - קאמארנא [עמוד שפח] מובא סיפור נורא אודותיו שמקורו בכתבי שם - זאלאשיץ.
וכך מסופר שם: "פעם אחת, בערש"ק סליחות, ישב [הרה"ק מהרי"א מקאמארנא] בסעודת שחרית, ובאו כמה עגלות חסידים מאונגרין, ושאל אותם מה נשמע, והשיבו לו, שאתמול עברו דרך עיר סטריא, והוצרכו לעמוד איזה שעות, עד שיתנו מספוא לסוסים. ושם דר הרה"צ ר' אייזיק זללה"ה, והיה עובד השם גדול, כי היה מתפלל בבית הכנסת ביחידות, אולם עבודתו היתה עד להפליא, כי היה לפניו אבנים או לבנים, ובהם היה מכה את ראשו בשעת התפילה. ואמרו שרצו לראות את תפלתו, וסיפרו לו מה שראו. ואמר להם, וכי אין יכולין להתפלל בדביקות בלא לבנים ואבנים.
והנה, בימי הסליחות הרגישו בני ביתו שיש השתנות אצלו, ולא ידעו מה, גם לא הרהיבו בנפשם לשאלו על זאת. והנה בליל א' דראש השנה אחר המוציא, היה מנהגו בכל שנה ושנה, לומר מי הם מליצי היושר של שנה זו, וכמוהו הרבה ענינים, שאין דרכי להעלות אותם על הכתב, מטעם הכמוס אצלי.
והנה כל בני ביתו והחסידים, היו תמיד מצפים לשעה זו, לשמוע מפיו הקדוש גדולות ונפלאות, כמו בכל שנה ושנה. אלא שבשנה זו לא דיבר כלל וכלל בכל השולחן, ותמהו בני ביתו והמסתופפים אצלו, שהרי לא לחנם נתהווה חדשות כזאת. וגם ביום מחר התפלל כל היום עד ערבית ליל ב', ובשלחן של ליל ב', ג"כ לא דיבר מאומה, אפילו דיבור אחד. ובמוציו"ט לא דיבר שום דיבור עם כל החסידים. וכשבאו לקבל ברכת הפרידה, אמר רק "חותם חיים" ולא יותר, וכן היה בכל עשרת ימי תשובה, שהיה דרכו בקודש לאכול בכל יום סעודה עם המקורבים שלו. וגם אז לא דיבר אפילו עם אנשי ביתו מאומה עד יום י"ג מדות אחר התפילה, ואז ציוה לעשות סעודה.
ובתוך הסעודה אמר, כעת אספר לכם מה שאירע לי. שתהילה לקל, בסליחות יום ראשון, אני מובטח על כל השנה. ושאר התפילות הוא עבור העולם, ותיכף כשעמדתי לומר הסליחות לא נתקבלה תפילתי. ושאלו אותי: אתה מליץ עבור העולם, אפילו אלו שבמקומות הרחוקים, כמובן בטענה שהמה כולם כתינוקות שנשבו בין הנכרים. ואילו בסטריא יש איש צדיק אמת, ואתה אומר שיכולין להתפלל בדביקות בלא אבנים ולבנים. עד שהיום תהלה לקל קבלו תפילתי לרצון", עכ"ל כתבי שם הנ"ל.

א. הרבנית מרת שיינדל לאהאשת הגאון רבי דוד נתן דייטש אבד"ק קרעטשניף זצוק"ל .
ב. רבי דוד יעקב ווילףחתן הרה"ק ר' יהודה לייבוש מראזלא חתנו של הרה"ק מהרצ"ה מזידיטשויב זיע"א.
ישנם מכתבים מר' דוד יעקב כשהיה בא"י שנדפסו באיזה מקומן.
ראה אודותיו שני סיפורים בספר מאמר מרדכי [סלאנים] עמ' רנה - רנו, שם הוא מכונה: "ר' דוד סטריער". באחד מסיפורים אלו מופיע כי הוא נסע מא"י לאחותו שהתגוררה באחד מעיירות גאליציה, ולכאורה הוי ט"ס וצ"ל הונגריה. והכוונה היא לאחותו הנ"ל מקרעטשניף, כי לא ידוע על אחות אחרת שהיתה לו בגליציה.

ווען רבי דוד יעקב ווילף איז געפארען פון א"י קיין חו"ל איז ער געפארען קיין באיאן און איז דארט אוועק און ליגט טאקע אין באיאן

ס'איז דא אמצבה פון איהם, און אויב נישט פון ווי ווייסטו אז ער ליגט דארט ?

לויט וויא איך פארשטיי איז נאך דא זיין מציבה אין באיאן. אגב סיז דא היינט אייניקלעך פון איהם אין באיאן אין ירושלים

מכאן

טייבעלע האט געשריבן:

משה אדלער האט געשריבן:

סוואליעווער אייניקל האט געשריבן:

משה אדלער האט געשריבן:

.....
ווער איז דאס רבי יצחק אייזיק סטריא?

הרה"ק ר' יצחק אייזיק מסטריא זי"ע איז געוווען א מחותן פון הרה"ק מהרצ"ה מזידיטשוב זי"ע [זיין זוהן ר' דוד יעקב איז געווען איידעם ביי ר' לייביש מראזלא]
און דער ר' יצחק אייזיק איז געווען אן איידעם ביי הרה"ק ר' הערש יוסף רידניק'ער זי"ע
[דרך אגב: איז אינטערסאנט צו באצייכענען (דאס געהערט אפשר צום ליזענסקער אשכול) אין די הקדמה פונעם ספר 'נפש דוד' שרייבט דער מו"ל אז ר' הערש יוסף איז געווען א שוואגער מיט ר' אלימלך מרידניק (בן ר' מענדל בער בן ר' אלעזר בן הרבי ר' אלימלך מליזענסק. און פון דארט האבן מאנכע געמאכט א טעות און געזאגט אז ר' הערש יוסף איז געווען א איידעם בן ר' מענדל בער.
אבער 'ולא היא' ר' הערש יוסף איז 'נישט' געווען אן איידעם ביי הרה"ק ר' מענדל בער, נאר זיי זענען ביידע - ר' הערש יוסף און ר' מיילעך מרידניק - געווען איידימער ביי הנגיד ר' יצחק מרידניק.]

ווער איז דאס געווען הנגיד רבי יצחק מרודניק? דאכט זיך אז איך האב אמאל געזען אראפברענגען אז ער איז געווען א איידעם ביי הרה״ק רבי שמעון יעריסלוב זצ״ל. האט דאס א מקור? אדער א מקור אז נישט?

הרה"ק ר' יצחק אייזיק פון סטריא איז געוועהן א זוהן פון הרה"ק ר' ישראל מהאלישיץ.

הרה"ק ר' ישראל מהאלישיץ איז געוועהן א שוואגער מיט הרה"ק ר' שמעון מיערוסלאוו זי"ע

אין מליצי אש שטייט אז ר' ישראל מהאלישיץ איז געוועהן בן ר' פתחיה דא איז דא א מציבה פון ר' פתחיה בן ר' יעקב מהאלשיץ, האט דאס אפשר א שייכות ? [אבל אם נכון מש"כ שם שר' פתחיה היה בן ר' וואלפיש איז דאס א צווייטע]

אויב ר' ישראל איז טאקע געוועהן א שוואגער מיט ר' שמעון מיערוסלאוו, איז לכאורה ר' שמעון געוועהן חתן ר' פתחיה, ווייל ר' ישראל'ס שווער איז באקאנט

ווען איז ר' יצחק אייזיק אוועק ? בשנת תרט"ז עדיין נזכר בין החיים בשו"ת שו"מ שתיתאה

אין דער פרענומעראנטן לספר גדולי תרומה תקס"ט טרעפט מען אין יעריסלוב א "ר' ישראל ב"ר פתחיה"

אליעזר לאנדא האט געשריבן:

ווען איז ר' יצחק אייזיק אוועק ? בשנת תרט"ז עדיין נזכר בין החיים בשו"ת שו"מ שתיתאה

איז דאס איהם ?
ט' שבט באותו שנה איז געוועהן פעב. 2, כנראה האט מען ערשט פארשריבן דער נעקסטע טאג

Eisig WILF
Date of Death: 03 FEB 1860
Town of Death: Stryi
House Number: 185
Town of Residence: Stryj
Age at Death: 50 y

אליעזר לאנדא האט געשריבן:

אין מליצי אש שטייט אז ר' ישראל מהאלישיץ איז געוועהן בן ר' פתחיה דא איז דא א מציבה פון ר' פתחיה בן ר' יעקב מהאלשיץ, האט דאס אפשר א שייכות ? [אבל אם נכון מש"כ שם שר' פתחיה היה בן ר' וואלפיש איז דאס א צווייטע]

אויב ר' ישראל איז טאקע געוועהן א שוואגער מיט ר' שמעון מיערוסלאוו, איז לכאורה ר' שמעון געוועהן חתן ר' פתחיה, ווייל ר' ישראל'ס שווער איז באקאנט

אין דער פרענומעראנטן לספר גדולי תרומה תקס"ט טרעפט מען אין יעריסלוב א "ר' ישראל ב"ר פתחיה"

פון דא מדברי ש"ב ר' רפאל
[לכאורה הכותב במליצי אש התבלבל בין אביו לקנו]

ועתה אקדים לספר מכבוד אבותי היקרים עד שנולדתי. אבי היה ממשפחה מיוחסת בישראל, ר' יששכר בן ר' דוד-זאב מדראָהָביטש, בן ר' פתחיה מהולשיץ, בן ר' יעקב מהולשיץ, בן ר' זאב מהולשיץ. וכולם היו גבירים ויראים ולומדי תורה ובעלי-צדקה, האריכו ימים ושנים, והיו מתאבקים בעפר רגלי צדיקים שבדורם. אחיו של ר' זאב הנ"ל היה ר' לייבּש, איש צדיק שלא ידע צורת מטבע, כי כל ימיו ישב על התורה והעבודה. ושניהם כל ימיהם נהגו מסחרם בשותפות והיו נגידים גדולים, והיו בעלי הכנסת-אורחים, והיה נשמע למרחוק גודל הכנסת-אורחים שלהם ופזרונם לצדקה. וקראו אותם יששכר עם זבולון, כי ר' זאב הנ"ל היה מנהל המסחר ואחיו ר' לייבּש לא ידע אתו מאומה, והתפרנסו שניהם יחדיו כל ימי חייהם. בנו של ר' פתחיה הנ"ל היה ר' ישראל חסיד, מקורב גדול להרה"צ ר' יעקב-יצחק "החוזה" בלוּבּלין, ובנו של ר' ישראל חסיד זצ"ל היה הרה"צ רבי איַיזיק בעיר סְטְרִיא שהיה צדיק גדול ו"בעל עבודה" ו"בעל מופת", והיה ממשפחת הרה"צ ר' משה טייטלבוים זצ"ל מאויהֶעל, וממשפחת רבי שמעון זצ"ל מיֶעריסלאַב וממשפחת הרבי ר' נפתלי מראָפּשיץ זצ"ל.

אליעזר לאנדא האט געשריבן:

אליעזר לאנדא האט געשריבן:

ווען איז ר' יצחק אייזיק אוועק ? בשנת תרט"ז עדיין נזכר בין החיים בשו"ת שו"מ שתיתאה

איז דאס איהם ?
ט' שבט באותו שנה איז געוועהן פעב. 2, כנראה האט מען ערשט פארשריבן דער נעקסטע טאג

Eisig WILF
Date of Death: 03 FEB 1860
Town of Death: Stryi
House Number: 185
Town of Residence: Stryj
Age at Death: 50 y

אליעזר לאנדא האט געשריבן:

אליעזר לאנדא האט געשריבן:

ווען איז ר' יצחק אייזיק אוועק ? בשנת תרט"ז עדיין נזכר בין החיים בשו"ת שו"מ שתיתאה

איז דאס איהם ?
ט' שבט באותו שנה איז געוועהן פעב. 2, כנראה האט מען ערשט פארשריבן דער נעקסטע טאג

Eisig WILF
Date of Death: 03 FEB 1860
Town of Death: Stryi
House Number: 185
Town of Residence: Stryj
Age at Death: 50 y

יישר כח.
דאס הייסט אז ער איז געבוירן ארום יאהר תק"ע.
ווי אויך קומט אויס, אז זיין אייניקל ר' יצחק אייזיק דייטש איז געבוירן פון יאהר תר"כ ואילך. נישט תרי"ד ווי געשריבן אין אנדערע ערטער.

ר' יצחק אייזיק איז געוועהן בן בתו של רבי דוד יעקב מבאלחוב
הסכמת הרב הגאון האב"ד דק"ק באלחוב

וואנאוויטשער האט געשריבן:

אם כבר מדברים מרבי מרדכי ריינמאן, יש לי ספק מסוים בענין צאצאיו.
כתוב שם שאשת הגאון רבי דוד יעקב מבאלחוב היתה אחותו של הרה"ק רבי יעקב מנאראל וכמו שכבר כתבתי לעיל.
אולם אין זה מתאים עם חשבון השנים, כי רבי דוד יעקב מבאלחוב נפטר בשנת תקע"א זקן ושבע ימים. שהרי היה רבו של הרה"ק מהרצ"ה מזידיטשויב בנגלה, והיינו בצעירותו של מהרצ"ה מזידיטשויב. ואילו גיסו הרה"ק מנאראל נפטר ביום ד' תמוז תקע"ד, כשהוא בן ל"ו שנים בלבד. הרי שיש לנו פער גדול בין שניהם, וא"כ אולי יתכן, שאחותו של הרה"ק מנאראל היתה נשואה רק בזיוו"ש לרבי דוד יעקב מבאלחוב, וא"כ כל צאצאי הרה"ק ר' יצחק אייזיק מסטריא אינם כלל צאצאי רבי מרדכי ריינמאן מנאראל.

וואס איז דער מקור אז ער איז אוועק בשנת תקע"א ?

המשך פון דא

וואנאוויטשער האט געשריבן:

אליעזר לאנדא האט געשריבן:

יום ש"ק י"ג חשון תקצ"ד
פ"נ
אבי ישראל
הסמוך אצלו ה"ה
איש נכבד
נדיב לב הנגיד מ'
פתחיה ב"מ יעקב
שהיו פתוחה ידם
לעשות צדקה ולג"ח (ולגמול חסד)
עם ישראל
תנצב"ה

דער איז כנראה ר' פתחיה וואס ווערט דערמאנט דא בשנת תק"ע
[אויף ר' מרדכי זילבערשטיין אב"ד האלשיץ [חתן הארדב"ע] שרייבט מען אז זיין טאטע איז געוועהן ראה"ק אין האלשיץ, ומחתימת בנו נראה ששמו התחיל עם האות "י", איך וויל חלומ'ן אז ער איז געוועהן בן ר' ישראל ב"ר פתחיה' ראה מש"כ כאן ]

ס'ווערט געליינט די ווערטער 'הסמוך אצלו',
לויט דעם קומט אויס, אז זיין זון ר' ישראל איז אוועק פאר איהם. און ווען זיין טאט'ן ר' פתחיה איז אוועק, האט מען איהם באערדיגט נעבן זיין זוהן, און דערביי געשריבן "אבי ישראל הסמוך אצלו". (האט איר אפשר א אנדערע פשט?)
און יא, ס'איז טאקע דער ר' פתחיה.
אין ספר נתיבות רפאל (וואס איז געשריבן געווארן דארך ר' רפאל ווילף בן ר' ישכר מסקאלע בן ר' דוד זאב מדראהביטש בן ר' פתחיה מהאלשיץ הנ"ל)
שטייט אז ר' פתחיה איז געווען בן ר' יעקב בן ר' וואלף.
זעטצעך אויס, אז דאס וואס שטייט אין אנדערע ערטער "פתחיה בן ר' וואלפיש". מיינט צו זאגן "פתחיה בן ר' יעקב וואלפיש" - ר' יעקב דער זון פון ר' וואלף.

דא איז דער פטירה פון ר' ישראל 20 אוג. תקפ"ג [בבית מספר 49 טרעפט מען עטליכע קינדער געבוירען צו איהם ואשתו שרה איין מאל שטייט עפעס אצל שם אשתו, וואס שטייט דארט ?]
בכלל אין האלשיץ טרעפט מען אסאך למשפחת וואלף, דא זענען דער ביכער אויב איינער וויל עס מסדר זיין

אליעזר לאנדא האט געשריבן:

ר' יצחק אייזיק איז געוועהן בן בתו של רבי דוד יעקב מבאלחוב
הסכמת הרב הגאון האב"ד דק"ק באלחוב

וואנאוויטשער האט געשריבן:

אם כבר מדברים מרבי מרדכי ריינמאן, יש לי ספק מסוים בענין צאצאיו.
כתוב שם שאשת הגאון רבי דוד יעקב מבאלחוב היתה אחותו של הרה"ק רבי יעקב מנאראל וכמו שכבר כתבתי לעיל.
אולם אין זה מתאים עם חשבון השנים, כי רבי דוד יעקב מבאלחוב נפטר בשנת תקע"א זקן ושבע ימים. שהרי היה רבו של הרה"ק מהרצ"ה מזידיטשויב בנגלה, והיינו בצעירותו של מהרצ"ה מזידיטשויב. ואילו גיסו הרה"ק מנאראל נפטר ביום ד' תמוז תקע"ד, כשהוא בן ל"ו שנים בלבד. הרי שיש לנו פער גדול בין שניהם, וא"כ אולי יתכן, שאחותו של הרה"ק מנאראל היתה נשואה רק בזיוו"ש לרבי דוד יעקב מבאלחוב, וא"כ כל צאצאי הרה"ק ר' יצחק אייזיק מסטריא אינם כלל צאצאי רבי מרדכי ריינמאן מנאראל.

וואס איז דער מקור אז ער איז אוועק בשנת תקע"א ?

אזוי שטייט שוין און דבר יום ביומו (קנאללער תרס"ז)

אליעזר לאנדא האט געשריבן:

מכאן

טייבעלע האט געשריבן:

משה אדלער האט געשריבן:

סוואליעווער אייניקל האט געשריבן:

משה אדלער האט געשריבן:

.....
ווער איז דאס רבי יצחק אייזיק סטריא?

הרה"ק ר' יצחק אייזיק מסטריא זי"ע איז געוווען א מחותן פון הרה"ק מהרצ"ה מזידיטשוב זי"ע [זיין זוהן ר' דוד יעקב איז געווען איידעם ביי ר' לייביש מראזלא]
און דער ר' יצחק אייזיק איז געווען אן איידעם ביי הרה"ק ר' הערש יוסף רידניק'ער זי"ע
[דרך אגב: איז אינטערסאנט צו באצייכענען (דאס געהערט אפשר צום ליזענסקער אשכול) אין די הקדמה פונעם ספר 'נפש דוד' שרייבט דער מו"ל אז ר' הערש יוסף איז געווען א שוואגער מיט ר' אלימלך מרידניק (בן ר' מענדל בער בן ר' אלעזר בן הרבי ר' אלימלך מליזענסק. און פון דארט האבן מאנכע געמאכט א טעות און געזאגט אז ר' הערש יוסף איז געווען א איידעם בן ר' מענדל בער.
אבער 'ולא היא' ר' הערש יוסף איז 'נישט' געווען אן איידעם ביי הרה"ק ר' מענדל בער, נאר זיי זענען ביידע - ר' הערש יוסף און ר' מיילעך מרידניק - געווען איידימער ביי הנגיד ר' יצחק מרידניק.]

ווער איז דאס געווען הנגיד רבי יצחק מרודניק? דאכט זיך אז איך האב אמאל געזען אראפברענגען אז ער איז געווען א איידעם ביי הרה״ק רבי שמעון יעריסלוב זצ״ל. האט דאס א מקור? אדער א מקור אז נישט?

הרה"ק ר' יצחק אייזיק פון סטריא איז געוועהן א זוהן פון הרה"ק ר' ישראל מהאלישיץ.

הרה"ק ר' ישראל מהאלישיץ איז געוועהן א שוואגער מיט הרה"ק ר' שמעון מיערוסלאוו זי"ע

אין מליצי אש שטייט אז ר' ישראל מהאלישיץ איז געוועהן בן ר' פתחיה דא איז דא א מציבה פון ר' פתחיה בן ר' יעקב מהאלשיץ, האט דאס אפשר א שייכות ? [אבל אם נכון מש"כ שם שר' פתחיה היה בן ר' וואלפיש איז דאס א צווייטע]

אויב ר' ישראל איז טאקע געוועהן א שוואגער מיט ר' שמעון מיערוסלאוו, איז לכאורה ר' שמעון געוועהן חתן ר' פתחיה, ווייל ר' ישראל'ס שווער איז באקאנט

ווען איז ר' יצחק אייזיק אוועק ? בשנת תרט"ז עדיין נזכר בין החיים בשו"ת שו"מ שתיתאה

אין דער פרענומעראנטן לספר גדולי תרומה תקס"ט טרעפט מען אין יעריסלוב א "ר' ישראל ב"ר פתחיה"

וואו איז דער מקור אז ער איז 'נכדו' אדער 'קרובו' פון רבי שמעון יערוסלאוו'ער, פון דעם נאמען ר' ישראל מהאלאשיץ?
איז דען געוועהן נאר איין 'ישראל' אין שטאט 'האלאשיץ'?
ס'איז דא נאך א מקור?